Drought/Aridity Analysis in Western Anatolia: I. Spatial Variations

Yıl 2025, Cilt: 22 Sayı: 1, 11 - 21, 30.06.2025

Mehmet Barış Acer , Ercan Yeşilırmak

https://doi.org/10.25308/aduziraat.1532405

Öz

The aim of this study is to reveal spatial changes in aridity indices based on temperature and precipitation at annual or sub-annual time scales in Western Anatolia. Precipitation and temperature data recorded over the period from 1966 to 2018 at 36 meteorological stations operated by the State Meteorological Service of Turkey in Western Anatolia were used. De Martonne (monthly, seasonal and annual), Pinna Combinative, Lang and Emberger Indices were calculated. Spatial variations of the indices were produced using IDW (Inverse Distance Weighted) method. In annual scale, spatial patterns of long-term (from 1966 to 2018) averages of the indices revealed that southern coastal, southwestern and northeastern parts are the most humid parts of the study area. The analysis in seasonal and monthly scale were done using De Martonne index. The most humid parts are southwest in winter, southwest and northeast in spring, northeast in summer, and north and northeast in autumn. Spatial pattern in monthly scale varies among months. Climate types of the stations were determined in seasonal and monthly scales.

Anahtar Kelimeler

Wetness , dryness , temperature , rainfall

Batı Anadolu’da Kuraklık/Aridite Analizi: I. Mekânsal Değişimler

Öz

Bu çalışmanın amacı, sıcaklık ve yağışa dayalı kuraklık indisleri kullanarak yıllık ve daha alt zaman ölçeklerinde Batı Anadolu’da kuraklık-nemlilik durumunun mekânsal değişimini ortaya koymaktır. Bu amaca yönelik olarak, Batı Anadolu’da Meteoroloji Genel Müdürlüğü (MGM) tarafından işletilen 36 meteoroloji istasyonunda 1966 ile 2018 yılları arasında kaydedilmiş yağış ve sıcaklık verileri kullanılmıştır. Uygulanan kuraklık indisleri, De Martonne, Pinna Combinative, Lang ve Emberger indisleridir. İndislerin ortalama değerlerinin çalışma alanındaki mekânsal dağılımı IDW (Inverse Distance Weighted) yöntemiyle oluşturulmuştur. Yıllık ölçekte indislerin uzun dönemli (1966-2018 arası) ortalamalarının mekânsal değişimi, çalışma alanının güneyindeki sahil kesimlerinin, güney batısının ve kuzey doğusunun en nemli iklim koşullarına sahip olduğunu göstermiştir. Mevsimsel ve aylık ölçekte değerlendirme De Martonne indisi kullanılarak yapılmıştır. Çalışma alanının en nemli yerleri, kış mevsiminde güneybatı, ilkbaharda güneybatı ve kuzeydoğu, yaz mevsiminde kuzeydoğu, sonbaharda kuzey ve güneybatıdır. Aylık ölçekte mekânsal patern aydan aya değişmektedir Her bir istasyonun iklim sınıfı mevsimlik ve aylık ölçeklerde de belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Nemlilik , kuruluk , sıcaklık , yağış

Kaynakça

• Agnew CT (1990). Spatial Aspects of Drought in the Sahel. Journal of Arid Environments 18: 279–293.
• Akar Ö, Oğuz İ, Yürekli K (2015) İkikara Havzasının Kurak ve Islak Dönemlerinin Bazı Kuraklık İndisleri Yardımıyla Karşılaştırılması. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 32(2): 7-13.
• Arslantaş EE (2017) Batı Anadolu’da Klimatik Büyüme Mevsimi Parametrelerinin Konumsal ve Zamansal Değişimleri. Yüksek Lisans Tezi, Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Cetinkaya CP, Gunacti C (2024) Meteorological and Agricultural Drought Risk Assessment via Kaplan–Meier Survivability Estimator. Agriculture 14: 503.
• Croitoru AE, Piticar A, Imbroane AM, Burada DC (2013). Spatiotemporal Distribution of Aridity Indices Based on Temperature and Precipitation in the Extra-Carpathian Regions of Romania. Theoretical and Applied Climatology, 112: 597–607.
• Derdous O, Bouguerra H, Tachi SE, Bouamrane A (2020) A Monitoring of the Spatial and Temporal Evolutions of Aridity in Northern Algeria. Theoretical and Applied Climatology 142: 1191–1198.
• Kapluhan E (2013) Türkiye’de Kuraklık ve Kuraklığın Tarıma Etkisi. Marmara Coğrafya Dergisi 27: 487-510.
• Kermen Ç (2019). Küçük Menderes Havzası’nda Meteorolojik ve Hidrolojik Kuraklık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Kumanlıoğlu AA, Fıstıkoğlu O (2019) Yukarı Gediz Havzası Yağışlarının Meteorolojik Kuraklık Analizleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi 21: 509-523.
• MGM (2022). Meteoroloji Genel Müdürlüğü İstasyon Bilgileri. Veri tabanı https://www.mgm.gov.tr/kurumsal/istasyonlarimiz.aspx
• Neira Mendes FH (2006). Assessment of Climate Indices in Drylands of Colombia. Msc. Thesis, Universiteit Gent, Gent, Belgium.
• Özçelik Ş, Akkuzu E (2023) Ege Bölgesinde Standart Yağış Evapotranspirasyon İndeksi (SPEI) ile kuraklık değerlendirmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 60: 515-528.
• Özgürel M, Pamuk G, Topçuoğlu K (2002) Palmer Kuraklık Şiddeti İndisi İle Ege Bölgesinde Kuraklığın İrdelenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39(1): 119-126
• Pamuk G, Özgürel M, Topçuoğlu K (2004) Standart Yağış İndisi (SPI) ile Ege Bölgesinde Kuraklık Analizi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 41(1): 99-106.
• Speich MJR (2019). Quantifying and Modeling Water Availability in Temperate Forests: a Review of Drought and Aridity Indices. iForest 12: 1-16.
• Vuille M, Bradley RS, Keimig F (2000) Climate Variability in the Andes of Ecuador and its Relation to Tropical Pacific and Atlantic Sea Surface Temperature Anomalies. Journal of Climate 13: 2520-2535.