Şanlıurfa İli Kırsalında İçme Suyu Kaynaklarındaki Nitrat Kirlenmesinin İyon Değişimi Metodu İle Arıtılabilirliğinin Araştırılması

Year 2022, , 420 - 430, 31.08.2022

Mustafa Asoğlu , Yakup Cuci , Mehmet Fatih Dilekoğlu

https://doi.org/10.54365/adyumbd.1091520

Abstract

Bu çalışmada Şanlıurfa İli kırsalındaki bazı yerleşim yerlerinde nitrat kirlenmesinin sebep olduğu içme suyu olarak kullanılan yer altı sularındaki nitrat seviyesi ve içme suyu olarak kullanılabilmek üzere yerinde uygulanabilecek bertaraf çözümü araştırılmıştır. Yapılan araştırmada bu içme suyu kuyularının büyük bir tarımsal arazi olan Harran Ovası içerisindeki köy yerleşim yerleri içerisinde yer aldığı ve ekseriyetle sınır değer olan 50 mg/L değerinin üzerinde nitrat konsantrasyonuna sahip olduğu tespit edilmiştir. Köy yerlerinde kullanılabilecek işletimi kolay bir çözüm üzerinde durularak en uygun seçeneğin iyon değiştirici reçine olabileceğine karar kılınmıştır. Buna göre nitrat iyonlarının giderilebildiği ticari reçine ile pilot ölçekli çalışmalar yürütülerek paket kolon tasarımı yapılmıştır. Çalışmanın yapıldığı Yığınak köyü içme suyu kuyusu için giriş suyu konsantrasyonunu 125 mg/L den 50 mg/L’ye kadar giderebilecek iyon değişitirici kolon’un 4,3 gün çalışma süresine sahip olarak iki adet 1,5 m derinliğinde ve 1 metre çapında olmasının yeterli olacağı hesaplanmıştır.

Keywords

İyon değişimi, nitrat, Su kirliliği, Yer altı suyu

References

• Kahraman N., Karabulut B.Y., Atasoy A.D., Yeşilnacar M.İ. Harran Ovası Serbest Akiferinde Yaz ve Kış Dönemleri Nitrat Kirliliğinin Araştırılması. Harran Üniversitesi. Şanlıurfa 2016
• Sağlık Bakanlığı. İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik. 2005/25730
• Wild, A. Nitrate in drinking water: health hazard unlikely. Nature, 1977; 268, 197-198.
• Croll. B. T. and Hayes. C. R. Nitrate and water supplies in the United Kingdom. Envir. Pollution. 1988; 50.163-187.
• Terblanche, A. P. S. Health hazards of nitrate in drinking water. Water SA, 1991; 17 (1), 77-82.
• Bouchard. D. C. Williams, M. K. and Surampalli. R Y. Nitrate contamination of groundwater: sources and potential health effects. J. AWWA. 1992; 84 (9). 85-90.
• Weyer, P, (2011). Nitrate in Drinking Water and Human Health, Center for Health Effects Environmental Contamination, J Water Supply: Res Technol, 2002; 51, 415–48.
• Servi, K. Elazığ bölgesinde tüketime sunulan et ve süt ürünlerinde nitrat ve nitrit düzeylerinin belirlenmesi, Doktora tezi. Fırat Üniversitesi. Elâzığ 1991.
• A. Cemile. İçme Suyundaki Nitrat Konsantrasyonunun İnsan Sağlığı Üzerine Oluşturduğu Risklerin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümü Ankara 2013.
• Arbuckle, T.E., Sherman, G. J., Corey, P.N., Walters, D., Lo, B., Water nitrates and CNS birth defects: a population-based case-control study, Arch Environ Health. 1988; 43, 162-167.
• Bouwer, E. J. and Crowe, P. B. Biological process in drinking water. 1988; J. AWWA, 80 (9). 82-93.
• Rittmann, B. E. and Huck, P. M. Biological treatment of public water. CRC Critical Rev. Envir. Control, 1989; 19 (2), 119-184.
• Gayle. B. P. Boardman. G. D. Sherreard, J. H. and Benoit. R. E. Biological denitrification of water. J. Envir. Engrg., ASCE 1989; 115 (5). 930-943.
• Mateju, V., Cizinska, S., Krejci, J., and Janoch, T. Biological water denitrification-a review. Enzyme Microbiol Technol. 1992; 14, 170-183.
• Sova, R. J. The chemical removal of nitrate from water supplies using ferrous sulfates and pickle liquor, MS thesis, Lincoln: Univ. of Nebraska at Lincoln 1986.
• Guter, G. A. Removal of nitrate from contaminated water supplies for public use. EPA-600/S2-82-042. U.S. Envir. Protection Agency (EPA). Cincinnati, Ohio 1982.
• Miquel, A. E, and Oldani, M. A newly developed process for nitrate removal from drinking water. Nitrate contamination: exposure, 380/Journal of Envıronmental Engıneerıng .1997
• Bergquist Allison M., Choe, Jong K., Strathmann, Timothy J., Werth, Charles J. Evaluation of a hybrid ion exchange-catalyst treatment technology for nitrate removal from drinking water. Urbana: University of Illinois at Urbana-Champaign 2016.
• Samatya S., Kabay N., Yüksel U., Arda M., ve Yüksel M. Removal of nitrate from aqueous solution by nitrate selective ion exchange resins Master thesis. Ege University.İzmir 2006.
• Bhatnagar, A. and Sıllanpaa, M. A review of emerging adsorbents for nitrate removal from water. Chemical Engineering Journal 2011; 168: 493–504.
• Sorg, T. J. Treatment technology to meet the interim primary drinking water regulations for inorganics. J. AWWA 1978; 70 (2), 105.
• Ali Akbar Hekmatzadeh, Ayoob Karimi-Jashni b, Naser Talebbeydokhti. Bjorn Klove d. Adsorption kinetics of nitrate ions on ion exchange resin, a Department of Civil and Environmental Engineering, Shiraz University İran 2013.
• Benek. S. Şanlıurfa İli’nin tarımsal yapısı, sorunları ve çözüm önerileri. Coğrafi Bilimler Dergisi 2006; 4(1):67-91.
• İl Sağlık Müdürlüğü su verileri, Şanlıurfa 2021
• Türkiye İstatistik Kurumu verileri (TÜİK) 2019
• Wachinski, A. M. Fundamental Principles and Concepts of Ion Exchange. In Environmental Ion Exchange. 2016