EVALUATION OF TEACHER PROFESSIONAL ETHICS

Yıl 2013, Sayı: 15, 185 - 203, 31.12.2013

Ali Rıza Erdem Selçuk Şimşek

https://doi.org/10.14520/adyusbd.627

Cited By: 5

Öz

The aim of this study is to determine the responsibilities of the teacher in terms of professional ethics by examining related literature, encountered problems and possible sources. In this study, some inferences are made by cross-examining teacher professional ethics and encountered problems. Ethics refers to the norms of a society, a culture or a group behavior that is accepted by various influences. Professional ethics comprises of rules and regulations restricting profession members' actions and telling what to do and what not to do. Teaching profession necessitates intense human interactions and requires high moral responsibilities. Ethics in teaching profession is a set of rules and guidelines that must be followed while interacting with students, society and colleagues. Teaching “professional ethics” is getting more important and elements of teaching (students, parents, administrators, education experts and teachers) are more sensitive towards the challenges faced in this regard. The cause of problems encountered in teacher professional ethics may vary. While performing its duty teacher who is the strategic member of educational system is assuming important responsibilities in terms of “professional ethics”.

Anahtar Kelimeler

Teaching profession, ethics, interacting with students, accountability, relations with colleagues.

ÖĞRETMENLİK MESLEK ETİĞİNİN İRDELENMESİ

Öz

Bu çalışmanın amacı, ilgili literatür irdelenerek öğretmenlik meslek etiği, karşılaşılan sorunlar ve olası kaynakları, öğretmenin meslek etiği açısından sorumluluklarını belirlemektir. Bu çalışmada öğretmenlik meslek etiği ve karşılaşılan sorunlar irdelenerek çıkarımlarda bulunulmuştur. Etik, bir toplum, bir kültür yâda grubun çeşitli etkilerle kabul görmüş davranış normlarını ifade eder. Meslek etiği, bir mesleğe üye insanların eylemlerini sınırlayan, hangi eylemi yapıp yapmayacaklarını emreden kurallardan oluşur. Öğretmenlik mesleği, insan ilişkilerinin yoğun olduğu ve ahlaki sorumlulukları etik bir meslektir. Öğretmenlik mesleğinde etik; öğretmenlik mesleğini icra ederken, öğrenciler, toplum ve meslektaşları ile olan ilişkilerde yerine getirilmesi gereken sorumluluklar, uyulması gereken kurallar ve ilkeler bütünüdür. Öğretmenlik “meslek etiği” artık daha çok önemsenmekte ve eğitimin paydaşları (öğrenciler, öğrenci velileri, eğitim yöneticileri, eğitim uzmanları, öğretmenler) bu konuda karşılaşılan sorunlara daha duyarlı davranmaktadır. Öğretmenlik meslek etiğinde karşılaşılan sorunların nedenleri çok çeşitli olabilmektedir. Eğitim sisteminin stratejik öğesi olan öğretmen görevini yaparken “meslek etiği” açısından önemli sorumlulukları üstlenmektedir. Öğretmenler “meslek etiği” yle ilgili sorumluluklarını yerine getirme konusunda duyarlı ve titizdirler.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenlik mesleği, etik, öğrencilerle ilişki, görev sorumluluğu, meslektaşlarla ilişki.

Kaynakça

• Altınkurt, Y. ve Yılmaz, K. (2011). “Öğretmen adaylarının öğretmenlerin mesleki etik dışı davranışlar ile ilgili görüşleri”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (22): 113 – 128.
• Arğa, M. (2012). Öğretmenlerin Mesleki Etik İlkeleri Kapsamındaki Davranışlarının İlkokul Ve Ortaokul Öğrencilerinin Algılarıyla Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aydın, İ. (2001). Yönetsel, mesleki ve örgütsel etik, 2. Baskı, Ankara: PEGEMA Yayıncılık. Aydın, İ. (2003). Eğitim ve öğretimde etik, Ankara: PEGEMA Yayıncılık.
• Aydoğan, İ. (2011). “Öğretmenlerin mesleki etik ilkelere uyma düzeylerinin öğrenciler tarafından algılanması”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21 (2): 87-96 Aypay, A. (2009). Bilimsel Etik, Editör: Abdurrahman Tanrıöğen, Bilimsel araştırma yöntemleri içinde ss: 277- 292, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dayanç, T. (2007). Sınıf Öğretmenliği Aday Öğretmenlerinin Mesleki Etik Konusundaki Görüşleri Ve Mesleki Etik İkilemleri Çözümleme Biçimleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Bolu.
• Gözütok, F. D. (1999). “Öğretmenlerin etik davranışları”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 32 (1): 83-99.
• Gündüz, Y. ve Çoşkun, Z. S. (2012). “Öğrenci algısına göre öğretmen etik değerler ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması”. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 13 (1): 111-131
• Ilgaz, S. ve Bilgili, T. (2006). “Eğitim ve öğretimde etik”, KKEFD/ OKKEF, 14: 199-210
• Kamu Görevlileri Etik Kurulu (2012). Kamu görevlileri etik rehberi, 3. Basım, Ankara, Karakütük, K. (2002). Öğretim üyesi ve bilim insanı yetiştirme (Lisansüstü öğretimin planlanması), (Geliştirilmiş 2. Baskı), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kepenek, Ö. (2008). Öğretmenlik Meslek Etik İlkelerinin Örgütsel Vatandaşlık Davranışına Etkisi (Kocaeli ili örneği), Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Kuçuradi, İ. (2003). Etik ve ‘etikler’. Türkiye Mühendislik Haberleri, 423 (1):7-9.
• Kurtulan, I. (2007). Özel Eğitim Öğretmenlerinin Mesleki Etik Değerler Açısından Kendilerini Değerlendirmeleri, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Obuz, P. (2009). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğiyle İlgili Etik Olmayan Davranışlara İlişkin Görüşleri, Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Adana.
• Örenel, S. (2005). Öğretmenlerin Mesleki Etik İlkeleri Kapsamındaki Davranışlarının İlköğretim Ve Ortaöğretim Öğrencilerinin Algılarıyla Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul
• Özbek, O. (2003). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Meslekî Etik İlkeleri ve Bu İlkelere Uyma Düzeyleri. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Pelit, E. ve Güçer, E. (2006). “Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğiyle ilgili etik olmayan davranışlara ve öğretmenleri etik dışı davranışa yönelten faktörlere ilişkin algılamaları”. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 95-119.
• Sakin, A. (2007). Okul Öncesi Öğretmenlerin Mesleki Etik Davranışlar Hakkındaki Görüşleri İle Ahlaki Yargı Düzeyleri ve Öğretmenlik Tutumlarının İncelenmesi. Yayınlanmamış doktora tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Şakar, M. C. (2010). İlköğretim Sınıf Öğretmenlerinin Etik Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Van.
• Şentürk, C. (2009). “Öğretmenlik mesleğinde etik”, Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 10 (111): 25-31.
• Toprakçı, E., Bozpolat, E. ve Buldur, S. (2010). “Öğretmen davranışlarının kamu meslek etiği ilkelerine uygunluğu”. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1 (2):35-50.
• Turgut, N. (2010). Devlet İlköğretim Okullarında Görev Yapan Yönetici ve Öğretmenlerin Meslekî Etik Sorununa Karşı Meslek Örgütlerinin Yaklaşımı (Nitel bir çalışma). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Uğurlu, T. (2008). “Lise son sınıf öğrencilerinin öğretmenlerinin etik davranışlarına ilişkin algıları”. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16 (2): 367-378.
• Uzun, E. M. ve Elma, C. (2012). “Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki etik ikilemleri çözümleme biçimleri”. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 1 (3): 279-287.
• Yaman, E. ve Mermer, E. Ç. & Mutlugil, S. (2009). “ İlköğretim okulu öğrencilerinin etik davranışlara ilişkin görüşleri: Nitel bir araştırma”. Değerler Eğitimi Dergisi, 7 (17): 93-108
• Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2009). “Öğretmen adaylarının mesleki etik dışı davranışlar ile ilgili görüşleri” . İş Ahlakı Dergisi, 2 ( 4): 71-88.