TÜRKİYE SİYASETİNDE MUHAFAZAKÂRLIK KAVRAMI VE ETKİSİ: AK PARTİ İKTİDARININ FELSEFİ KİMLİĞİ

Yıl 2023, Sayı: 43, 479 - 508, 19.04.2023

Fırat Demirkol

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1228337

Öz

İlgili çalışma muhafazakârlık kavramının Türkiye siyaseti üzerine etkisini araştıran nitel bir araştırmadır. Yakın dönem siyasi hayatın en önemli aktörlerinden birisi olan Adalet ve Kalkınma Partisi’nin (Ak Parti) felsefi kişiliği üzerinden muhafazakârlık kavramı incelenecektir. Muhafazakârlık kavramı Türkiye toplumunun günlük yaşamında olduğu gibi siyasi alanda da seçmen tercihlerini doğrudan etkileyen bir kavram olarak kârşılık bulmaktadır. Muhafazakârlık bir yaşam biçimi olarak değerlendirilmesinin yanında tarihi arka planı olan sosyal, ekonomik ve siyasal bir olgudur. Muhafazakârlık, Türkiye siyasetinde kendi başına bir ideoloji olarak algılanmıyor olsa dahi seçmenin kendini ifade ettiği hayat görüşü ve siyasi partilerin kârar alma mekanizmaları içerisinde önemli bir etki alanı bulunmaktadır. Bu çalışma Türkiye siyasetinde muhafazakârlık üzerine kurgulanan İslamcı siyasi yaklaşımın felsefi ve düşünsel alt yapısını ortaya koymayı amaçlamıştır. Muhafazakâr görüşe sahip ve İslamcı referanslar ile hareket eden düşünürlerin, siyasetçilerin ve siyasi partilerin zaman içerisinde muhafazakârlık kavramına kattığı anlam açıklanacaktır. Bunun sonucunda ortaya çıkan muhafazakâr bakış açısının siyasi olaylara ve olgulara bakışı açıklanmaya çalışılmıştır. Özellikle Milli Görüş Hareketi ve Lideri Erbakan’ın siyasi olaylara yaklaşımı çözüm önerinden başlamak üzere aynı ekolden gelmekte olan Ak Parti’nin Milli Görüş çizgisine ait taşıdığı izler ve muhafazakâr/İslamcı yaklaşımın çözüm önerilerini benimsediği ortaya konulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Muhafazakârlık, Ak Parti, Türk Siyasi Hayatı, İslamcılık, Siyasi Düşünce

THE CONSERVATIVE CONCEPT AND ITS IMPACT IN TURKISH POLITICS: THE PHILOSOPHIC IDENTITY OF THE AK PARTY GOVERNMENT

Öz

This study is a qualitative study investigating the effect of the concept of conservatism on Turkish politics. The concept of conservatism will be examined through the philosophical personality of Ak Party. Conservatism affects voter preferences in the political field as well as in the daily life of Turkish society. In addition to being evaluated as a way of life, conservatism is a social, economic and political phenomenon with a historical background. Conservatism is not perceived as an ideology in Turkish politics, it has an important area of influence in the view of life in which voters and the decision-making mechanisms of political parties. This study aimed to reveal the philosophical and intellectual infrastructure of the Islamist is on conservatism in Turkey. The thinkers, politicians and political parties who have conservative act with Islamic references add to the concept of conservatism explained. As a result, the view of the conservative on political events tried to be explained. Especially, explained that the National Vision and Erbakan's approach to political events, the solution proposal, the traces of the National Vision line of the Ak Party, comes from the same school that the conservative/Islamic approach adopted the solution proposals.

Anahtar Kelimeler

Ak Party, Conservatism, Islamism, Political Thought, Turkish Political Life

Kaynakça

• Ak Parti Seçim Beyannamesi. (2007). http://www.akparti.org.tr/media/272213/2007-2007-secim-beyannamesi-ozet.pdf, 23 Haziran 2019 tarihinde www.akparti.org adresinden alındı
• Akdoğan, Y. (2004). Ak Parti ve Muhafazakâr Demokrasi. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Akdoğan, Y. (2010). Muhafazakâr - Demokrat Siyasal Kimliğin Önemi ve Siyasal İslamcılıktan Farkı. H. YAVUZ içinde, Ak Parti Toplumsal Değişimin Yeni Aktörleri (s. 59 - 96). İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Albayrak, S. (1989). Türk Siyasi Hayatında MSP Olayı. İstanbul: Araştırma Yayınları.
• Beziş, H. E. (2010). Nostaljik, Muhafazarlık ve Türkiye. Muhafazakâr Düşünce(25-26), 47-74.
• Bora, T. (2018). Cereyanlar Türkiye'de Siyasi İdeolojiler (6. b.). İstanbul: İletişim Yayınları.
• Burke, E. (1986). Reflections on Revolution in France. Londra: Penguin Book.
• Davutoğlu, A. (2000). Küreselleşme, Zihniyet Bunalımı ve Demokrasi. İslam ve Demokrasi, 87-111.
• Duran, B. (2014). Cumhuriyet Dönemi İslamcılığı: İdeolojik Konumları, Dönüşümü ve Evreleri. Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce 6: İslamcılık (s. 129-156). içinde İstanbul: İletişim Yayınları.
• Eliaçık, İ. (2003). Çağdaş İslam Siyaset Düşüncesinde Üçüncü Evrilme veya Yeni İslamcılık'da Devlet Düşüncesi. Bilgi ve Düşünce, 28-41.
• Erbakan, N. (1991). Türkiye'nin Temel Meseleleri ve Çözümleri. (H. H. CEYLAN, Dü.) Ankâra: Rehber Yayınları.
• Ergün, N. (2005, Aralık 7). Ak Parti Siyaset Akademisi.
• Gürdoğan, E. N. (1991). Görünmeyen Üniversite. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Güzel, H. C. (2006). Yeşil Sermayenin Serencamı, 24 Haziran 2019 tarihinde https://www.gastearsivi.com/gazete/radikal adresinden alınmıştır
• Hürriyet Gazetesi. (2001). 30 Kasım 2022 tarihindehttp://www.hurriyet.com.tr/gundem/kasetin-dili-cozuldu-11318 adresinden alındı
• Kârakaş, M. (2008). II. Meşrutiyet Dönemi Fikir Hareketleri. A. ÖZ içinde, Yüzüncü Yılında II. Meşrutiyet. İstanbul: Pınar Yayınları.
• Kârakoç, S. (2010). Diriliş Neslinin Amentüsü (13. b.). İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Kâraman, H. (2006). Laik Düzende Dini Yaşamak 2 (3. b.). İstanbul: İz Yayıncılık.
• Kotku, M. Z. (1991). Tasavvufi Ahlak. İstanbul: Seha Yayınları.
• Koyuncu, A. A. (2018). İslamcılık ve Demokrasi. İstanbul: Pınar Yayınları.
• Küçükcan, T. (2005). Modernleşme ve Sekülerleşme Kuramları Bağlamında Din, Toplumsal Değişme ve İslam Dünyası. İslam Araştırmaları Dergisi, 109 - 128. 30. Ekim 2022 tarihinde http://isad.isam.org.tr/vdata/sayi13/isad013_kucukcan1.pdf adresinden alındı
• Manaz, A. (2008). 2 Siyasal İslamcılık (1. b.). İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayınları.
• Mert, N. (2014). Modern Türkiye'de Siyasal Düşünce 6: İslamcılık. Türkiye İslamcılığına Tarihsel Bir Bakış (s. 411-419). içinde İstanbul: İletişim Yayınları.
• Nafi, B. M. (2012). İslamcılık. (B. ALDİYAİ, Çev.) İstanbul: Yarın Yayınları.
• Özipek, B. B. (2014). 28 Şubat ve İslamcılar. Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce 6: İslamcılık (s. 640-651). içinde İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özipek, B. B. (2017). Muhafazarlık Nedir? Ankâra: Liberte Yayınları.
• Paşa, S. H. (2009). Buhranlarımız ve Son Eserleri (6. b.). (M. DÜZDAĞ, Dü.) İstanbul: İz Yayıncılık.
• Referandum Hakkı Tanınmalı. (1973, 01 31). Milli Gazete.
• Roskin, M. G. (2011). Çağdaş Devlet Sistemleri, Siyaseti Coğrafya, Kültür (3. b.). Ankara: Liberte.
• Şentürk, H. (2011). Türkiye'de İslami Oluşumlar ve Siyaset: İslamcılık (2. b.). İstanbul: Çıra Yayınları.
• Tanju, S. (1978). Tepedeki 4 Adam. İstanbul: Gelişim Yayınları.
• Teazis, C. (2011). İkincilerin Cumhuriyeti Adalet ve Kalkınma Partisi (2. b.). İstanbul: Mızrak Yayıncılık.
• Tuncer, E. (2008). 1946 Seçimleri. Ankara: TESAV Yayınları.
• Türkmen, H. (2008). Türkiye'de İslamcılık ve Özeleştiri. İstanbul: Ekin Yayınları.
• Weiss, J. (1977). Conservatism in Europe 1770-1945 Traditionalism, Reaction and Counter Revolution. London: Thames and Hudson
• Wilson, W. 28 Haziran 2019 tarihinde BrainyQuote: https://www.brainyquote.com/quotes/woodrow_wilson_135822 adresinden alındı
• Yalçın, S. (2008). Not Defteri: Dünden Bugüne, İsim İsim Siyasal İslam'ın Gizli Kasalar. Hürriyet Gazetesi.
• Yayla, A. (2005). Siyasi Düşünceler Sözlüğü. Ankara: Adres Yayınları.
• Yayla, A. (2012). Siyaset Teorisine Giriş (5. Baskı b.). İstanbul: Kesit Yayınları.
• Yayla, A. (2013). Fikir Hareketleri ve Liberal Düşünce Topluluğu (2. Baskı b.). Ankara: Liberte Yayınları.