E-SAĞLIK OKURYAZARLIK DÜZEYİNİN SAĞLIKTA YAPAY ZEKA VE ROBOTLARA YÖNELİK TUTUMLAR ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Year 2025, Issue: 50, 593 - 618, 31.08.2025

Hilal Altun , Selinay Yılmaz , Fedayi Yağar , İnci Fatma Kurtulgan

https://doi.org/10.14520/adyusbd.1689476

Abstract

21. yüzyılda teknolojinin gelişimi ile yapay zeka birçok alanda olduğu gibi
sağlık sektöründe de kullanılmaya başlanmıştır. Sohbet robotlarından
robotik cerrahiye kadar pek çok yenilik, sağlık hizmetlerine yeni boyutlar
kazandırırken, bireylerin bu yeniliklere karşı tutumu büyük önem
taşımaktadır. Bu çalışmada, bireylerin sağlıkta yapay zeka ve robotlara
yönelik tutumlarını ölçme ve bu tutumda e-sağlık okuryazarlığının rolünü
ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Kahramanmaraş
ilinde yaşayan, 18 yaş üstü bireyler oluşturmaktadır. Araştırmada kolayda
örnekleme yöntemi tercih edilmiş, Google form aracılığı ile oluşturulan
anketler 25 Şubat – 05 Mart 2025 tarihleri arasında bireyler ile
paylaşılmıştır. Anketi doldurmayı kabul eden 489 kişi araştırmanın
örneklemini oluşturmuştur. Verilerin analizi için SPSS v.22 programı
kullanılmıştır. Araştırma sonuçları, e-sağlık okuryazarlığı ile yapay zeka ve
robotlara ilişkin tutum arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğunu
göstermektedir. E-sağlık okuryazarlık düzeyi yüksek bireylerin yapay
zekaya dair aşinalık düzeylerinin daha yüksek olduğu, ancak güven
algılarının görece düşük seviyede kaldığı belirlenmiştir. Sonuç olarak,
bireylerin sağlıkta yapay zeka ve robotlara yönelik tutumlarını yordamada
e-sağlık okuryazarlık düzeyinin kritik bir faktör olduğu görülmüştür

Keywords

sağlıkta yapay zeka , robotik cerrahi , e-sağlık okuryazarlığı

THE EFFECT OF E-HEALTH LITERACY LEVEL ON ATTITUDES TOWARDS ARTIFICIAL INTELLIGENCE AND ROBOTS IN HEALTH

Abstract

In the 21st century, with the development of technology, artificial
intelligence has started to be used in the health sector as in many other
fields. While many innovations from chat robots to robotic surgery bring
new dimensions to healthcare services, the attitude of individuals towards
these innovations is of great importance. In this study, it is aimed to
measure individuals' attitudes towards artificial intelligence and robots in
health and to reveal the role of e-health literacy in this attitude. The sample
of the study consists of individuals over the age of 18 living in
Kahramanmaraş province. Convenience sampling method was preferred in
the study, and the questionnaires created through Google form were
shared with individuals between February 25 and March 05, 2025. 489
people who agreed to fill out the survey constituted the sample of the
study. SPSS v.22 program was used for data analysis. The results of the
study show that there is a significant positive relationship between ehealth literacy and attitude towards artificial intelligence and robots. It was determined that individuals with high e-health literacy levels had
higher levels of familiarity with artificial intelligence, but their perception
of trust remained at a relatively low level. As a result, it was found that the
level of e-health literacy is a critical factor in predicting individuals'
attitudes towards artificial intelligence and robots in health.

Keywords

Artificial Intelligence in Health , robotic surgery , E-health Literacy

References

• Adegboye, M. (2024). Impact of artificial intelligence on health information literacy: Guidance for healthcare professionals. Library Hi Tech News, 41(7), 1-5.
• Al-Ruzzieh, M. A., Al-Helih, Y. M., & Al-Soud, Z. (2024). E-Health literacy and online health information utilization among Jordanians: A population-based study. Digital Health, 10.
• Beder, Z. A. (2021). Eğitim Bilimleri ve Yapay Zekâ Bölüm 1: Yapay Zekâya Giriş.
• Bozkurt, Ş. A., & Hoşgör, H. (2023). Sağlıkta yapay zekâ ve robotlar hakkında kimler ne düşünüyor? Kuşaklar üzerine bir araştırma. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 12(1), 13-25.
• Chatterjee, I., Ghosh, R., Sarkar, S., Kundu, M., & Das, K. (2024). Revolutionizing innovations and impact of artificial intelligence in healthcare. In International.
• Chen, S. C.-I., Yu, M., Yu, Y., Wang, R., Zhu, Z., Liu, S., Zhang, G., & Own, C.-M. (2025). The impact of e-health literacy on risk perception among university students. Healthcare, 13(3), 265.
• Coşkun, A. B., Elmaoğlu, E., Buran, C., & Alsaç, S. Y. (2024). Integration of ChatGPT and e-health literacy: Opportunities, challenges, and a look towards the future. Journal of Health Reports and Technology, 10(1).
• Çuhadar, M., Demiray, G., Öztürk, M., & Alabaçak, C. H. (2022). Konaklama işletmelerinde yapay zekâ ve robotik teknolojileri: Bibliyometrik bir analiz. Turizm ve Gastronomi Çalışmaları Dergisi, 10(2), 1550-1580.
• Deniz, S. (2020). Bireylerin e-sağlık okuryazarlığı ve siberkondri düzeylerinin incelenmesi. İnsan ve İnsan, 7(24), 84-96.
• Eskici, V., & Toraman, R. L. (2022). E-sağlık uygulamaları. KTO Karatay Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 25-31.
• Eysenbach, G. (2001). What is e-health? Journal of Medical Internet Research, 3(2), e20. https://doi.org/10.2196/jmir.3.2.e20
• Genç, G., & Sarı, M. (2022). E-sağlık alanındaki bilimsel yayınların bibliyometrik analiz yöntemi ile incelenmesi. Sosyal Araştırmalar ve Yönetim Dergisi(1), 58-72. https://doi.org/10.35375/sayod.1056988
• Gider, E. K. (2024). Sağlık yönetimi öğrencilerinin yapay zekâ kaygısının incelenmesi. International Anatolia Academic Online Journal Social Sciences Journal, 11(1), 260-276.
• Gül, İ., Demir, S., & Coşkun, İ. (2022). E-Sağlık Okuryazarlığı ve Çevrimiçi Sağlık Bilgisi Arama Davranışı Üzerine Bir Araştırma. Electronic Turkish Studies, 17(7).
• Gümüş, E. (2013). Sınır ötesinden müdahale: Robotik tele cerrahi. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, S(26). Güngördü, Ö. G. H. & Hoşgör, H. (2024). “Sağlık hizmetlerinde yapay zekâ teknolojileri ve bu teknolojilerin kullanımına dair genel bir değerlendirme”. FAREAST 1st International Conference on Applied Sciences, 2-6 Temmuz 2023, Hanoi, Vietnam.
• Hassan, M., Kushniruk, A., & Borycki, E. (2024). Barriers to and facilitators of artificial intelligence adoption in health care: Scoping review. JMIR Human Factors, 11, e48633.
• Işık, M. (2024). Toplum 5.0 çağında sağlıkta dijital dönüşüm: Yapay zekânın rolü ve sağlık ekosisteminin geleceği. Filiz Kitabevi.
• Kaya, E., & Eke, E. (2023). Bireylerin mobil sağlık uygulaması kullanım durumu ve e-sağlık okuryazarlığı ilişkisi. İşletme Bilimi Dergisi, 11(1), 1-15. https://doi.org/10.22139/jobs.1159206
• Kepekçi, A. H., & Kepekçi, A. B. (2023). Dünden bugüne cerrahi ve ameliyathane. Yeni Yüzyıl Journal of Medical Sciences, 4(1), 15-20.
• Kılıç, T. (2017). e-Sağlık, iyi uygulama örneği; Hollanda. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 203-217.
• Kural, A. R., & Atuğ, F. (2010). Ürolojide robotik cerrahi uygulamaları. Turkish Journal of Urology, 36(3). Nong, P., & Platt, J. (2025). Patients’ trust in health systems to use artificial intelligence. JAMA Network Open, 8(2).
• Öznur, S., & Gezer, Ü. (2025). Dijital toplumun yetkin aktörü yapay zeka. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 12(115), 38-45.
• Smoła, P., Młoźniak, I., Wojcieszko, M., Zwierczyk, U., Kobryn, M., Rzepecka, E., & Duplaga, M. (2025). Attitudes toward artificial intelligence and robots in healthcare in the general population: A qualitative study. Front Digital Health, 7, 1458685. https://doi.org/10.3389/fdgth.2025.1458685
• Toygar, Ş. A. (2018). E-sağlık uygulamaları. Yasama Dergisi(37), 101-123.
• Uslu, Y. D., & Zehra, A. R. L. I. (2025). Sağlık hizmetlerinde yapay zekâ. Karınca Kooperatif Postası, (Şubat 1058), 25-28.
• Ünal, Ö., Durmuş, A., & Kutlu, R. (2022). E-sağlık okuryazarlığının kararlara katılıma etkisinde hasta hakları farkındalık düzeyinin aracı rolü. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 25(4), 725-740.
• Yuen, E., Winter, N., Savira, F., Huggins, C. E., Nguyen, L., Cooper, P., ... & Ugalde, A. (2024). Digital health literacy and its association with sociodemographic characteristics, health resource use, and health outcomes: Rapid review. Interactive journal of medical research, 13(1), e46888.