ARAP BAHARI ve IRAK

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 41 - 51, 01.06.2022

Othman Jameel

Öz

2003’teki işgal sonrasında Irak ordusunun ve güvenlik teşkilatının dağılması ile Irak ordusunda güvenlik ve istihbarat teşkilatlarının yeniden inşa edilme süreci başlasa da bu süreçte de yapılması gerekenler gerçekleştirilmemiştir. Bu sil baştan hazırlık ve yeniden inşa sürecinin başlamasından günümüze kadar 18 yıldan fazla bir süre geçse de ülkede güvenliğin sağlanması ve vatandaşlarının korunması gerçekleştirilememiş ve güvenlik ortamı sağlanamamıştır. Terörizm ve aşırıcılık gibi konular 2011 yılı başlarında başlayan Arap Baharı hareketinden sonra daha da artarak kötüleşmiştir. Arap Baharının getirdiği olumsuzlukların başında kaosun yayılması, güvensizliklerin artması, ulusal devletlerin prestijlerinde zayıflamaların görülmesi ve özellikle de Irak ve Suriye’de ayrılma ve bölünme girişimlerinin görülmesi gibi olayların yaşanması gelmektedir. Şiddet, terörizm, anarşi ve tiranlıkların düzeyi geniş bir alanı ve çeşitli sistemleri içine alacak biçimde artış göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Irak, Arap baharı, Terör

Kaynakça

• Abdüş Şafi, Assam Muhammed, “es-Sevratü’l-Arabiyye el-Esbab ve’l-Müserat ve’l-Malat”, Suudi el-Beyan Dergisi, el-Merkez el-Arabi, Suudi Arabistan, S. 9, 1433 h.
• Araştırmalar ve Çalışmalar Birliği, “Riyahu’r-Rebiı’l-Arabi Tehibü ala’l-Irak Ma Beyne’t-Taifiyyeti ve’s-Sıraı’s-Siyasi”, http://www.acrseg.org/2294/bcrawl, e.t. 01.10.2021.
• El-Bacuri, Halid Abdu’l-Vehhab el-Bendari, el-Adaletü’l-İctimaiyye ve’t-Tenmiyye fi Dılli’s-Sevrati’l-Mısriyye, Mısır Teknoloji Bilimleri Üniversitesi, Mısır, 2016
• El-Cüburi, Sabah Muhammed Salih, “Devru’l-Amil el-Harici fi Ameliyyeti’t-Tehavvuli’d-Dimukrati”, Siyasal Bilimler Dergisi, Tikrit Üniversitesi, S. 11, Tikrit, 2017, s. 267-294.
• Ed-Delimi, Muhammed Abdu’r-Rezzak, el-Elamü’l-Arabi, Duğutatü’l-Hadır ve Tehaddiyatü’l-Müstakbel, (1. Baskı), (el-Mesira Basım Yay.), Amman, 2011.
• Fevlif, Ernst, Sunduk Nakd ed-Düveli Kuvvetun Uzma fi’s-Sahati’l-Alemiyye, Arapçaya Çev. Adnan Abbas Ali, Alemu’l-Marife, Kuveyt, 2016
• Gause III, Gregory, “Limaza Eğfelet Dirasatu’ş-Şarkı’l-Evsat er-Rebiı’l-Arabi, Hurafetü İstikrar Enzımetü’l-İstibdad”, el-Mustakbel el-Arabi Dergisi, el-Merkez el-Vahdetü’l-Arabiyye, S. 392, 2011.
• El-Isevi, İbrahim, “el-Afaku’l-Müstakbeliyye li Tahkiki’l-Adaleti ve’t-Tenmiyye fi İktisadi’r-Rebiı’l-Arabi: Haletü Mısr”, Arap Baharı Ekonomileri Çerçevesinde Bölgesel Forum, Ürdün, Aralık 2012
• Kasım, Abdu’l-Hay Ali, el-Mesatü’l-Müşterake li’n-Nazmi’l-Arabi ve Teatıha mea’t-Teğayyuri’s-Sevri, el-Merkez el-Vahdetü’l-Arabiyye, Beyrut, 2013
• Kuş, Ömer, İla Eyne Yezhebü’l-Arab Ruyetün 30 Müfekkir fi Müstakbeli’s-Sevrati’l-Arabiyye, (1. Baskı), el-Müessese el-Fikru’l-Arabi, Beyrut, 2012
• El-Kütbi, İbtisam ve diğerleri, İla Eyne Yezhebü’l-Arab Ruyeti 30 Müfekkir fi Müstakbeli’s-Sevrati’l-Arabiyye, el-Müessese el-Fikru’l-Arabi, Beyrut, 2012.
• El- mehadimiabdu’l-Kadir Ruzeyk el-Mehadimi, Meşruu’ş-Şarku’l-Evsatı’l-Kebir el-Hakaiku ve’l-Ehdefu ve’t-Tedaiyyat, (1. Baskı), (Divan Üniversite Matbaası), Cezayir, 2005, s. 41 – 42.
• El-Mena, Salih vd., İla Eyne Yezhebü’l-Arab Ruyetün 30 Müfekkir fi Müstakbeli’s-Sevrati’l-Arabiyye, el-Müessese el-Fikru’l-Arabi, (1. Baskı), Beyrut, 2012.
• Muhammed, Velid Hasan, “es-Sevratü’l-Arabiyye fi Am 2011 el-Haşis el-İsraili”, Mustansıriyye Üniversitesi Dergisi, S. 46, Bağdat, 2014, s. 135-166.
• Rebi, Muhammed Mahmud – Mukallid, İsmail Sabri, Mevsuatü’l-Ulumi’s-Siyasiyyeti’l-Kuveyt, Kuveyt Üniversitesi, Kuveyt, 1994.
• Said, Muhammed es-Seyyid, Muhakemetü’r-Rebiı’l-Arabi Haletü Hukuki’l-İnsan fi’l-Alemi’l-Arabi, (1. Baskı), el-Merkez el-Kahire, Kahire, 2014
• Salih, Haşim, el-İntifadatü’l-Arabiyye ala Dui Felsefeti’t-Tarih, (es-Saki Yay.), Mısır, 2013
• Salimin, Ahmed Mübarek, el-Arab beyne Mese’l-Hadır ve Ahlami’t-Tağyir Erbea Senevar mine’r-Rebiı’l-Arab, (1. Baskı), el-Müessese el-Fikru’l-Arabi, Beyrut, 2014.
• Selame, Abdu’l-Ğani, “Asru’s-Sevrati’l-Arabiyye el-Esbab ve’t-Tedaiyyat”, https://www.ahewar.org/debat/show.art.asp?Aid, e.t. 28.09.2021.
• Es-Sevair, Selam Ahmed, Tevcihatü’s-Siyasiyyeti’l-Hariciyyeti’l-Ürdüniyye Ticah Ezmati’r-Rebiı’l-Arabi, Ortadoğu Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Siyasal Bilimler Bölümü, Yüksek Lisans Tezi, Amman, 2017
• Es-Seyyid, Rıdvan vd., İla Eyne Yezhebü’l-Arab Ruyetün 30 Müfekkir fi Müstakbeli’s-Sevrati’l-Arabiyye, (1. Baskı), el-Müessese el-Fikru’l-Arabi, Beyrut, 2012.
• Shehata, Dina – Vahid, Meryem, “Muharrekatü’t-Tağyir fi’l-Alemi’l-Arabi”, es-Siyasetü’-Düveliyye Dergisi, S. 184, Kahire, 2011.
• Şahmat, Murad – Jassas, Lubna, “Mukarabetün Marifiyyetün li Tefsiri’l-Hıraki’ş-Şabi fi’l-Vatani’l-Arabi”, el-Arabiyye Siyaset Bilimleri Dergisi, S. 38, Beyrut, 2013.
• Ez-Zamili, Macid Ahmed, “Sevratü’r-Rebiı’l-Arabi el-Esbab ve’n-Netaic”, Beşeri ve Sosyal Bilimler Dergisi, c. 43, ek 4, 2016, s. 1883-1900.