THE BEHAVIOR OF BORSA ISTANBUL (BIST) RETURNS UNDER INFLATIONARY PRESSURES: MARKOV SWITCHING ANALYSIS of REGIME SHIFTS

Year 2025, Volume: 9 Issue: 1, 83 - 94, 30.06.2025

Mehmet Sinan Çelik

Abstract

In this study, we analyze whether the responses of Borsa Istanbul (BIST) returns to macroeconomic variables differ across economic regimes using the Markov Switching model. Within the scope of the analysis, quarterly inflation, economic growth, and money supply variables for the period 2013-2024 are used, and the sensitivity of BIST returns to these variables is evaluated under two different regimes. Regime I is characterized by lower volatility and weaker economic relationships, while stronger and more pronounced macroeconomic effects characterize Regime II. In Regime I periods, inflation had a significant and positive effect on BIST100 returns, while growth and money supply had no effect. In contrast, both inflation and money supply have significant and positive impact on returns in Regime II periods. The higher transition probability of Regime II suggests that this regime is more dominant and stable for the markets. The findings reveal that the impact of macroeconomic variables in Turkish financial markets differs across regimes. Therefore, it may be more effective to develop regime-specific flexible policy sets instead of a single economic policy. In particular, the significant and positive effect of inflation in both regimes highlights that price stability is crucial not only for macroeconomic balance but also for financial market performance.

Keywords

Markov Switching model , Borsa İstanbul (BIST) , Macroeconomic Indicators , Financial Markets

ENFLASYONİST BASKILAR ALTINDA BORSA İSTANBUL (BİST) GETİRİLERİNİN DAVRANIŞI: REJİM DEĞİŞİMLERİNİN MARKOV GEÇİŞ MODELİ ile ANALİZİ

Abstract

Bu çalışmada, Borsa İstanbul (BİST) getirilerinin makroekonomik değişkenlere verdiği tepkilerin ekonomik rejimlere göre farklılık gösterip göstermediği, Markov Switching modeli kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz kapsamında 2013-2024 yılları arası çeyreklik enflasyon, ekonomik büyüme ve para arzı değişkenleri kullanılmış olup BİST getirilerinin söz konusu değişkenlere olan duyarlılığı iki farklı rejim altında değerlendirilmiştir. Rejim I, daha düşük volatilite ve zayıf ekonomik ilişkilerle karakterize edilirken, Rejim II daha güçlü ve belirgin makroekonomik etkilerle tanımlanmıştır. Rejim I dönemlerinde enflasyon, BİST100 getirileri üzerinde anlamlı ve pozitif bir etki yaratırken; büyüme ve para arzı etkisiz kalmıştır. Buna karşılık, Rejim II dönemlerinde hem enflasyon hem de para arzının getiriler üzerinde anlamlı ve pozitif etkileri olduğu gözlemlenmiştir. Rejim II'nin daha yüksek geçiş olasılığına sahip olması, bu rejimin piyasalar açısından daha baskın ve istikrarlı bir yapı taşıdığını göstermektedir. Bulgular, Türkiye finansal piyasalarında makroekonomik değişkenlerin etkisinin rejimlere göre farklılaştığını ve bu nedenle tek tip ekonomik politika yerine, rejim odaklı esnek politika setlerinin geliştirilmesinin daha etkili olabileceğini ortaya koymaktadır. Özellikle enflasyonun her iki rejimde de anlamlı ve pozitif etkisinin bulunması, fiyat istikrarının yalnızca makroekonomik dengeler açısından değil, finansal piyasa performansı açısından da kritik öneme sahip olduğunu vurgulamaktadır.

Keywords

Borsa İstanbul (BİST) , Makroekonomik Göstergeler , Finansal Piyasalar. , Markov Geçiş Modeli

References

• Adjasi, C. K. D., & Biekpe, N. B. (2006). Stock market development and economic growth: The case of selected African countries. African Development Review, 18(1), 144–161. https://doi.org/10.1111/j.1467-8268.2006.00136.x
• Asab, M., & Al-Tarawneh, M. (2020). Threshold effects of inflation on stock market returns: Evidence from Jordan. International Journal of Economics and Financial Issues, 10(5), 171–179.
• Bhanja, N., & Dar, A. B. (2019). Inflation and Stock Returns: A Wavelet Analysis for India. Economic Change and Restructuring, 52(3), 229–255. https://doi.org/10.1007/s10644-018-9235-2
• Boudoukh, J., & Richardson, M. (1993). Stock returns and inflation: A long-horizon perspective. American Economic Review, 83(5), 1346–1355.
• Broock, W. A., Scheınkman, J. A., Dechert, W. D., ve Lebaron, B. (1996). A Test for Independence Based on the Correlation Dimension. Econometric Reviews, 15(3), 197-235.
• Caporale, G. M., Howells, P., & Soliman, A. M. (2004). Stock market development and economic growth: The causal linkage. Journal of Economic Development, 29(1), 33–50.
• Choudhry, T. (2001). Inflation and rates of return on stocks: Evidence from high inflation countries. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 11(1), 75–96. https://doi.org/10.1016/S1042-4431(00)00032-3
• Eyüboğlu, K., & Eyüboğlu, S. (2018). Sektörel düzeyde enflasyonun Borsa İstanbul üzerindeki etkileri: ARDL modeli ile bir analiz. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2), 338–355.
• Fama, E. F. (1981). Stock returns, real activity, inflation, and money. American Economic Review, 71(4), 545–565.
• Fama, E. F., & Schwert, G. W. (1977). Asset returns and inflation. Journal of Financial Economics, 5(2), 115–146. https://doi.org/10.1016/0304-405X(77)90014-9
• Fisher, I. (1930), The Theory of Interest, First Edition, NewYork: MacMillan.
• Geske, R., & Roll, R. (1983). The fiscal and monetary linkage between stock returns and inflation. Journal of Finance, 38(1), 1–33. https://doi.org/10.1111/j.1540-6261.1983.tb03623.x
• Goldfeld, S.M. and R.E. Quandt, A Markov Model for Switching Regressions," Journal of Econometrics, 1 (1973), 3-16.
• Gül, E., & Ekinci, A. (2006). Döviz kuru-enflasyon ilişkisi: Türkiye örneği. İktisat İşletme ve Finans, 21(247), 79–88.
• Hamilton, J. D. (1989). A new approach to the economic analysis of nonstationary time series and the business cycle. Econometrica, 57(2), 357–384.
• Hardi, R. A., Darmawan, R. A., & Nugroho, A. B. (2023). Inflation, currency appreciation, and the Indonesia stock exchange: A long-run perspective. Journal of Economic Policy Researches, 10(1), 45–62.
• Işık, N., İskenderoğlu, Ö., & Şimşek, M. (2004). Enflasyon ile döviz kuru arasındaki ilişki: Türkiye uygulaması. Maliye Dergisi, (146), 68–78.
• Jung, S. C., Kim, Y., & Lee, Y. (2007). The impact of inflation and interest rates on stock returns: Evidence from European markets. European Journal of Finance, 13(1), 1–10.
• Karamustafa, Ö., & Karakaya, E. (2004). Enflasyonun Borsa İstanbul işlem hacmine etkisi: VAR modeli ile analiz. Maliye Dergisi, (145), 123–139.
• Keynes, J.M. (1936), The General Theory of Employment, Interest, and Money, London: Macmillan.
• Kılıç, C., & Dilber, M. (2017). Enflasyon ve döviz kuru dalgalanmalarının BIST 100 endeksi üzerindeki etkisi: GARCH analizi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(4), 742–756.
• Kutlar, A. (2019). Stata ile uygulamalı zaman serileri. Nobel Akademik Yayıncılık. Ankara.
• Lintner, J. (1975). Inflation and security returns. Journal of Finance, 30(2), 259–280.
• Liu, G., & Serletis, A. (2021). Inflation uncertainty and stock returns: Evidence from G7 and EM7 countries. The Quarterly Review of Economics and Finance, 79, 150–161.
• Mukherjee, T. K., & Naka, A. (1995). Dynamic relations between macroeconomic variables and the Japanese stock market: An application of a vector error correction model. Journal of Financial Research, 18(2), 223–237.
• Quandt, R. E. (1972). A new approach to estimating switching regressions. Journal of the American Statistical Association, 67(338), 306–310.
• Sönmez, F., & Noyan, Y. (2022). Enflasyon ve ekonomik büyümenin hisse senedi getirilerine etkisi: Wavelet analiziyle Türkiye örneği. Ekonomik Yaklaşım, 33(1), 1–24.
• Tekin, H., & Yener, Ö. (2018). Türkiye’de hisse senedi piyasası ve ekonomik büyüme ilişkisi: Nedensellik analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(1), 15–34.
• Telatar, E. (1998). Enflasyonun sektörler üzerindeki etkileri: Türkiye örneği. Ekonomik Yaklaşım, 9(30), 23–40.
• Tobin, J. (1965). Money and economic growth. Econometrica, 33(4), 671–684. https://doi.org/10.2307/1910352