Yaşlılık ve Etik

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 209 - 219, 24.12.2017

Nurten Gökalp

Öz

İnsan
davranışlarını etkileyen ve düzenleyen kurallar ve değerler sistemi olan ahlâk,
hangi düzeyde olursa olsun, toplum hayatının var olduğu her yerde mevcuttur.

Etik ise pratik alanda ortaya çıkan ahlâkın kuramsal
boyutu, felsefenin ahlâkın bilgisine yönelik değerlendirmeleridir. Bir anlamda
ahlâki yaşayış ilkelerinin ve unsurlarının bilgisinin elde edilmesine yönelik
felsefi bir faaliyet alanıdır. Bütün felsefe disiplinleri gibi etiğin de
kendine has terim ve kavramları vardır. Bu kavramların tanımlanmasına yönelik
çabalar ilkçağ felsefesinden beri sürmektedir. İyi, erdem ve sorumluluk
kavramları bunlardan birkaçıdır.

Etik
tarihi açısından en eski etik türü olan normatif etikin bir türü olan erdem
ahlakı ilkçağ felsefesinden günümüze kadar çeşitli biçimlerle temsil
edilmiştir. Buna göre erdem bilgelikle ilişkilidir ve bilgelik ise sadece
amaçlanan bilginin elde edilmesi ile kazanılan bir vasıf olmayıp kazanılan bilginin
insani eylemlere de yansıtılması halidir.

Erdem
etiğinin öncülerinden olan Sokrates’e göre insanın eylemlerinin amacını
mutluluktur ve mutluluk da erdemle yani bilgelikle ilişkilidir.

Bilgelik ile
erdemin yaşlılıkla olan ilişkisini düşünce tarihinde pek çok filozofun
görüşünde tespit etmek mümkündür. Batı felsefesinde olduğu gibi Türk-İslam
düşüncesinde de örnekler bulmak mümkündür. Bu konuda önemli bir örnek olan
Farabi’ye göre insanın nihai ve en yüksek amacı olan mutluluk erdemle
ilişkilidir.

Erdemin yaşlılıkla
ilişkisini ise insanın yaşlanmasına paralel olarak elde ettiği tecrübelerin
içeriğinde aramak gerekir. Buna göre yaşlılık sadece niceliksel bir süreç değil
aynı zamanda niteliksel bir süreçtir. Uzun ve derin bir olgunlaşma sürecinin
sonucunda elde edilen değerlerin topluma aktarılması da önemli bir özelliğidir.

 

Anahtar Kelimeler:
Yaşlılık, erdem, bilgelik, etik

 

AGEING AND ETHICS

 

ABSTRACT

Moral
which is the value system of affecting and controlling human behavior in the society
is present everywhere where there is life. Ethics which is the theoretical
dimension of morality emerging in the realm of practice,is the philosophical
assessment knowledge of morality . Like the all philosophical disciplines
ethics has some own terms and concepts. Since antiquity the efforts to define
of these concepts continues. Good, virtue and responsibility are some of them.

Virtue
ethics, an oldest type of normative ethics, is represented by a variety of
forms from antiquity to the present day philosophy. According to this,
virtue is related to wisdom, and wisdom is not only a qualification acquired by
obtaining the aimed information, but also reflecting the acquired information
in human actions. For Socrates, one of the forerunners of virtue ethics, the
purpose of human actions is happiness  is
related to virtue, that is, wisdom.

The
relation of wisdom and virtue to  ageing
can be seen in the view of many philosophers. As it is in Western philosophy,
it is possible to find examples in the thought of Turkish-Islam According to
Farabi, who is an important example in this matter, happiness which is the
ultimate and highest aim of human being is related to the virtue.

It
is necessary to look for the relationship between old age and virtue in the context
of experiences that are obtained in parallel with human aging. Accordingly, old
age is not only a quantitative process but also a qualitative process.
Transferring the values obtained as a result of a long and deep maturation
process is also an important feature of its.

 

Key
words: Ageing, wisdom, virtue, ethics

 

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, erdem, bilgelik

Kaynakça

• Aristoteles, Nikomakhos’a Etik, Çev. S.Babür, Ayraç Yayınevi, Ankara, 1997 Aurelius Marcus, Düşünceler, Çev.Ş. Karadeniz, Y.K.Y.2004 Aydınlı Yaşar, Farabi’de Tanrı-İnsan İlişkisi, İz Yayıncılık, İstanbul, 2000 Cevizci Ahmet, Felsefe, Sentez Yayın, İstanbul, 2007 Cicero Dostluk Üzerine, Çev.Çiğdem Dürüşken, Afa Yay., İstanbul, 1994 Cicero, İhtiyarlık, Çev. A. Sarıgül, M.E.B. İstanbul, 1990 Fârâbî, İdeal Devlet, Çev.A. Arslan, Vadi Yayınları, İstanbul, 1997