Türk-İslam Geleneğinde Yaşlılara Verilen Değer

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 281 - 287, 24.12.2017

Kazım Sarıkavak

Öz

Bugün ülkemizde, pek çok sebebe bağlı
birçok toplumsal güzel özelliğimiz dejenere olmasına rağmen yine de
yaşlılarımıza karşı toplumsal tavrımız olumlu özelliklerini devam
ettirmektedir. Bu olumlu özelliğimiz her ne kadar yıpransa da bu toplumsal
hususiyetimizin sürmesindeki neden hem Türk geleneğindeki “aksakal” diye itibar
gören yaşlılarımıza saygı anlayışı hem de İslâm’ın iki temel kaynağı olan
Kur’an ve hadislerde yaşlılara karşı saygı gösterme gerekliliği yönündeki emir
ve öğütlerdir. Eski Türk gelenek ve inanç sistemlerini anlatan klasik
eserlerde, örneğin Yusuf Has Hacib’in Kutadgu Bilig adlı eseriyle Dede Korkut
hikâyelerinde ailede ve toplumda yaşlıların konumlarıyla ilgili önemli bilgiler
vardır. Nitekim Yusuf Has Hacib’e göre ideal devletin dört sembol kişiliğinden
Odgurmuş, bilgeliğin, yaşlılığın ve olgunluğun temsilcisi ve simgesidir.
İslam’ın iki temel kaynağı olan Kur’an-ı Kerim ve Hadislerde ise yaşlılara
nasıl ihtimam gösterilmesi konusunda sayısız örnek metinler vardır. Örneğin
Kur’an-ı Kerim’de Hac suresi, âyet 5, Bakara suresi, âyet 266, İsra suresi,
âyet 23-24 gibi birçok âyette Yüce Allah, yaşlılara nasıl davranmamız
gerektiğini çok net bir şekilde bize bildirmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Türk-İslam Geleneği, Yaşlı, Değer

Kaynakça

• Buhari, Edebü’l-Müfred (1996). thk. Halid Abdurrahman, Beyrut.
• Koca, Salim (2016) Türk Kültürünün Temelleri, Ankara.
• Ebu Davud, Süleyman b. El-Eşas es-Sicistani (1981). Sünen-i Ebi Davud, İstanbul.
• Heysemi, Ali b. Ebi Bekir (1988). Mecmeu’z-Zevaid ve Menbaul-Fevaid, Beyrut.
• Kafesoğlu, İbrahim (1988). Türkler İ.A (MEB), C.12-II, İstanbul: MEB.
• Kur’an-ı Kerim,
• Tirmizi, Ebu İsa Muhammed b. İsa. (1938). Sünen üst-Tirmizi, thk. Ahmet Muhammed Şaki vd. Kahire.