The Palestinian Issue in the Conscience of Palestinian, Arab and Muslim Poets

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: Filistin Özel Sayısı, 183 - 202, 28.02.2025

Mücahit Tanrıbuyurdu , Mohammad Bonja

https://doi.org/10.31592/aeusbed.1599831

Öz

Poets play a very important role in expressing the ideas, feelings and dreams of nations. They always represent the collective consciousness of their societies. Poets in the Islamic geography have also brought to the agenda the important and shocking events that took place in this geography with their poems. The Palestinian issue is one of the most influential events in the last century and continues to do so. This article examines how the Palestinian issue is conveyed in the poems of Palestinian and Muslim-Arab poets. The aim of the research is to reveal the struggle of Palestinians against Israeli occupation and oppression from the poets' perspective. The research also aims to reveal the role played by poets in the strong impact of the Palestinian issue in the Islamic world. Because the Palestinian issue concerns not only Palestinians but also the entire Islamic world and the world. The subject has been addressed within the four main time periods that the Palestinian issue has gone through. Sections from the poems of poets who lived in different regions of the Islamic geography, especially Palestinian poets, have been presented in each period. The messages intended to be given in these poems have been attempted to be analyzed. The Palestinian issue has continued to be one of the most important issues in the entire Islamic geography since its beginning in 1917. It has been one of the fundamental issues addressed by poets living in almost all Islamic geography. The Palestinian issue still maintains its importance and relevance.

Anahtar Kelimeler

Palestinian issue, İsrail occupation, Muslim-Arab poets, poetry.

Filistinli ve Müslüman-Arap Şairlerin Vicdanında Filistin Meselesi

Öz

Şairler milletlerin fikirlerini, duygularını ve hayallerini ifade etmede çok önemli bir rol oynar. Onlar her zaman toplumlarının kollektif bilincini temsil eder. İslam coğrafyasındaki şairler de bu coğrafyada yaşanan önemli ve sarsıcı büyük olayları şiirleriyle gündeme getirmiştir. Son yüzyılda İslam toplumunu en çok etkileyen ve hala etkilemeye devam eden olayların başında Filistin meselesi gelmektedir. Bu makale Filistin meselesinin Filistinli ve Müslüman-Arap şairlerin şiirlerinde nasıl aktarıldığını ele almaktadır. Araştırmanın amacı Filistinlilerin İsrail işgali ve zulmü karşısında verdiği mücadeleyi şairlerin bakış açısından ortaya koymaktır. Araştırma Filistin meselesinin İslam Âlemindeki güçlü etkisinde şairlerin oynadığı rolü de ortaya koymayı hedeflemektedir. Zira Filistin meselesi sadece Filistinlileri değil tüm İslam âlemini ve dünyayı ilgilendirmektedir. Konu Filistin meselesinin geçirdiği dört ana zaman dilimi dâhilinde ele alınmıştır. Her dönemde başta Filistinli şairler olmak üzere İslam coğrafyasının farklı bölgelerinde yaşamış şairlerin şiirlerinden kesitler sunulmuştur. Bu şiirlerde verilmek istenen mesajlar tahlil edilmeye çalışılmıştır. Filistin meselesi, başladığı tarih olan 1917 yılından günümüze kadar tüm İslam coğrafyasında en önemli konuların başında gelmeye devam etmektedir. Neredeyse tüm İslam coğrafyasında yaşayan şairlerin ele aldığı temel konulardan biri olmuştur. Filistin meselesi önemini ve güncelliğini hala devam ettirmektedir.

Anahtar Kelimeler

Filistin meselesi, İsrail işgali, Müslüman-Arap şairler, şiir

Kaynakça

• Abdullatif, İ. (1971). Min vesâiki’t-târîhi’l-Arabî. Mecelltü’l-Kâhira Fer‘u’-Hartûm, 2, 95-111.
• Armstrong, K. (1989). el-Kuds: Medine vâhide ve akâidü selâse (F. Nasr & M. Anânî, Çev.). Kahire: Dâr Satûr.
• Arslan, A. (2018). Modern Arap romanı ve siyaset ilişkisi bağlamında “Şakkatu’l-Hurriyye” romanı. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(13), 140-162.
• Avz, A. (1973). Hicretü’l-Yehûd ilâ Filistîn ve mevkifu’d-Devleti’l-Usmâniyyeti minhâ. Mecelle Külliyyeti’l-Âdâb, 3, 155.
• Baysal, S. (2024). Öte Yaka. Ankara: Araştırma Yayınları.
• Bâzîlî, K. (1989). Sûriyye ve Filistîn tahte’l-hükmi’l-Usmânî (T. Mu’asrânî, Çev.). Moskova: Dâru’t-Takaddüm.
• Bedir, Â. (2023). Tanrı kimdir İsrail. Hece, 324, 11-12.
• Bilge, M. L. (2001). İzzeddin el-Kassâm. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (C. 24, s. 582). TDV İslâm Araştırmaları Merkezi.
• Can, M. B. (2023). Semiḥ El-Ḳâsim’in “Ḳudsü’l-Arḍ” İsimli şiirinin tahlili. Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 12(24), 623-641.
• Ceylan, S. (2019). Âtıf Bedir. https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/atif-bedir adresinden 08.12.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Dervîş, M. (1980). Dîvânü Mahmûd Dervîş. Beyrut: Dâru’l-Avde.
• Dursun, D. (1985). Filistin Sorunu’nun ortaya çıkışı. Uludağ Üniversitesi İktisat ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 193-200.
• Editör. (2017). 15 عاماً على استشهاد عروس فلسطين “آيات الأخرس”. Retrieved from https://www.aljazeeramubasher.net/news/miscellaneous in 09.12.2024.
• el-Bergûsî, T. (t.y.). بيان عسكري . Retrieved from https://www. poetsgate.com/poem.php?pm=180330 in 02.12.2024.
• el-Cevâhirî, M. M. (2011).el-A‘mâlü’ş-şi‘riyyetü’l-kâmile. (‘İsâm Abdülfettâh, Ed.). Kahire: Mektebetü Cezîreti’l-Verd.
• el-Hûrî, B. (1998). el-A‘mâlü’ş-şi‘riyyetü’l-kâmile. Kuveyt: Müessesetü Câizeti Abdilaziz Su‘ûd el-Bâbtîn li’l-İbdâ‘i’ş-Şi‘rî.
• el-Kâsım, S. (1993). el-A‘mâlü’l-kâmile. Kuveyt: Dâr Suâd es-Sabâh li’n-Neşri ve’t-Tevzî‘.
• el-Kermî, A. (1978). Dîvânü’l-Kermî. Beyrut: Dâru’l-Avde.
• el-Kusaybî, G. (t.y.). Şühedâ. Retrieved from https://www.aldiwan.net/poem109437 in 02.12.2024.
• el-Mesîrî, A. (1999). Mevsû‘atü’l-Yehûd ve’l-Yehûdiyye ve’s-Sahyûniyye. Kahire: Dâru’ş-Şurûk.
• es-Sa’idî, H. (t.y.). نكبة فلسطين. القصة الكاملة . https://www.aa.com.tr/ar adresinden 30.11.2024 tarihinde erişilmiştir.
• Fazlıoğlu, Ş. (2019). Mahmûd Dervîş. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi: C. Ek-2 (ss. 177-178). TDV İslâm Araştırmaları Merkezi.
• Gökgöz, T., & Mehmetali, B. (2020). Arap şiirinde romantik bir şair ‘Alî Mahmûd Tâhâ ve şiirleri. Turkish Studies, 15(4), 1849-1861.
• Hemedânî, H. E. (2006). eş-Şi‘ru’l-Arabî fî Bâkistân min 1947 ilâ 2000. Mecelletü’l-Belâğ, Rebîü‘s-sânî/1387, 53.
• İkbâl, M. (2007). Dîvânü Muhammed İkbâl: el-A‘mâlü’l-kâmile (S. A. el-Gûrî, Ed.). Beyrut: Dâr İbn Kesîr.
• İlhâmî, M. (2025). Hülâsa kıssati Filistîn ve’s-Sahyûniyye: min cuzûri’s-Sahyûniyye ilâ Tûfâni’l-Aksâ. Tunus: Dâru’l-İmâmi’l-Mâzerî.
• Kabbânî, N. (1988). Dîvânü sülâsiyye: Etfâlü’l-hicâra. Beyrut: Menşûrâtü Nizâr Kabbânî.
• Kabbânî, N. (1999). el-A‘mâlü’s-siyâsiyyetü’l-kâmile. Beyrut: Dâru’l-Avde.
• Karaköse, H. (2018). Filistin ve Kudüs meseleseine genel bir bakış (XIX. yüzyılın ortasından XX. yüzyıl ortalarına kadar). Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(2), 150-165.
• Mahmûd, A. (2009). el-A‘mâlü’ş-şi‘riyyetü’l-kâmile. Amman: Dâru’l-Cerîr.
• Meşe, R., & Polat, H. (2024). Filistinli şair Abdürrahim Mahmûd ve direniş şiirleri. Mevzu Sosyal Bilimler Dergisi, 12, 601-633.
• Noyan, S. (2018). Türk ve Arap şiirlerinde Kudüs’e dâir ağıt, umut ve direniş. Academic Platform, 2(1), 13-29.
• Oren, M. (2009). el-Kuvve ve’l-îmân ve’l-hayâl: Emrîkâ fi’ş-Şarki’l-Evsat münzü 1977 hatte’l-yevm (Â. Huteybe, Çev.). Londra: Müessesetü Hindâvi.
• Tâhâ, A. M. (2024). Nidâü’l-fidâ. Retrieved from https://www.aldiwan.net/poem100191.in 10.12.2024.
• Tülücü, S. (2020). Nizâr Kabbânî. İçinde Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi: C. Ek 1 (ss. 697-698). TDV İslâm Araştırmaları Merkezi.
• Yiğit, A. A. (2019). Filistin meselesinin kronikleşmesi (1918-1948). Türk Dünyası Araştırmaları, 123(243), 391-414.