The Mediatory Role of Emotional Distance to Refugees in the Relationship Between Altruism and Xenophobia in School Counselors

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 31 - 45, 20.06.2022

Songül Özyurt Durmuş Ümmet

https://doi.org/10.35341/afet.1030610

Öz

After the civil unrest and war in Syria, immigration from Syria to Turkey started in 2011. Currently, there are about 3.5 million Syrians in Turkey. There is a large amount of Syrian students in the education system.. In this study, it is aimed to investigate the effect of altruism and emotional distance felt by the school counselors towards the refugees on xenophobia levels. For this purpose, data were collected from 326 school counselors. As a result of the statistical analyzes made for the purpose of the research, there is a significant relationship between altruism (independent variable), xenophobia (dependent variable) and motional distance (mediating variable). According to the mediation analysis, the significant relationship between altruism and xenophobia disappeared when the emotional distance variable was included in the model. Therefore, the emotional distance variable has a full mediator role in the model. 

Anahtar Kelimeler

Xenophobia, Altruism, Emotional Distance, Refugee

Okul Psikolojik Danışmanlarında Özgecilik ile Zenofobi Arasındaki İlişkide Mültecilere Karşı Duygusal Mesafenin Aracı Rolü

Öz

2011 yılında Suriye’de başlayan iç karışıklıklar ve savaş sonrasında Suriye’den Türkiye’ye göç başlamıştır ve şu an Türkiye’de yaklaşık 3.5 milyon Suriyeli bulunmaktadır. Eğitim sistemi içinde ise büyük oranda Suriyeli öğrenci eğitim görmektedir. Bu çalışmada okul psikolojik danışmanlarının özgecilik ile zenofobi özellikleri arasındaki ilişkide mültecilere karşı hissettikleri duygusal mesafenin aracı rolünün araştırılması amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda rastgele seçilen 326 okul psikolojik danışmanından veri toplanmıştır. Araştırmanın amacına yönelik olarak yapılan istatistiksel analizler sonucunda özgecilik (bağımsız değişken), zenofobi (bağımlı değişken) ve duygusal mesafe (aracı değişken) arasında anlamlı ilişki olduğu belirlenmiştir. Aracılık analizlerine göre, özgecilik ile zenofobi arasındaki anlamlı ilişki modele duygusal mesafe değişkeni dâhil olunca ortadan kalkmıştır. Bu yüzden modelde duygusal mesafe değişkeni tam aracı role sahiptir. 

Anahtar Kelimeler

Zenofobi, Özgecilik, Duygusal Mesafe, Mülteci

Kaynakça

• Acar, M. C., Apak, H. (2017). Sosyal hizmet bölümü öğrencilerinin empatik eğilimleri ile özgecilik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 28(1), 93-112. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/tsh/issue/38637/448594
• Allport, G.W. (1954). The Nature of Prejudice, Cambridge, MA: Addison-Wesley.
• Andreoni, J., Rao, J. M. (2011). The power of asking: How communication affects selfishness, empathy, and altruism. Journal of Public Economics, 95(7-8), 513-520. 10.1016/j.jpubeco.2010.12.008
• Alpman, P. S. (2019). Mülteciliğin dört mevsimi: “Gel dediler geldim, kal dediler kaldım”, Birikim Dergisi, 361, 6-14. Erişim adresi: https://birikimdergisi.com/dergiler/birikim/1/sayi-361-mayis-2019/9496
• Arslan, Z. Ş. (2009). İyilik halkasına ait bir kavram: diğerkamlık ve eğitimi. I. Ulusal İyilik Sempozyumu içinde (s. 538-546). Fırat Üniversitesi.
• Atasoy, A., Demir, H. (2015). Suriyeli sığınmacıların Kırıkhan’a (Hatay) etkileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(38),457-470. Erişim adresi: https://www.sosyalarastirmalar.com/archive/jisr-volume-8-issue-38-year-2015.html
• Avcı, D., Aydın, D. ve Özbaşaran, F. (2013). Hemşirelik öğrencilerinde empati-özgecilik ilişkisi ve özgeci davranışın bazı değişkenler açısından incelenmesi. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2), 108-113. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/balikesirsbd/issue/38428/451923
• Aydın, D. (2019). Yetişkinlerde Zenofobi Empati Düzeyi ve Suriyeli Çocukların Türk Eğitim Sistemine Dahil Edilmelerine Ilişkin Algılar (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Istanbul University-Cerrahpasa.
• Az, M. S., Acar, M. C. (2020). Dindarlık ile özgecilik arasındaki ilişki: Üniversite öğrencileri ile yapılan bir araştırma. Pamukkale Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(1), 742–773. DOI: 10.17859/pauifd.731273
• Barbarino, M. L., Stürmer, S. (2016). Different origins of xenophile and xenophobic orientations in human personality structure: A theoretical perspective and some preliminary findings. Journal of Social Issues, 72(3), 432-449. https://doi.org/10.1111/josi.12175
• Baron, R. M., Kenny, D. A. (1986). The moderator-mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51, 1173-1182. https://doi.org/10.1037//0022-3514.51.6.1173
• Barkow, J. H. (2013). Eliciting altruism while avoiding xenophobia: A thought experiment. In Extraterrestrial Altruism (pp. 37-48). Springer, Berlin, Heidelberg.
• Batson, C. D., Duncan, B. D., Ackerman, P., Buckley, T., Birch, K. (1981). Is empathic emotion a source of altruistic motivation? Journal of Personality and Social Psychology, Vol: 40(2). https://doi.org/10.1037/0022-3514.40.2.290
• Bilgin, N. (2013). Sosyal Psikoloji (5. Baskı). Ege Üniversitesi Yayınları.
• Bozdağ, F., Kocatürk, M. (2017) Zenofobi ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 10 (52), 615-620. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2017.1921
• Büyükdağ, G., Gülper, M., Çelikçeken, S. (2019). Vaka çalışması: Türkiye’de yabancı uyruklu göçmen öğrencilerin Türk öğrencilere karşı duygusal mesafe durumlarının incelenmesi: İstanbul-Avcılar Örneği. Göç Dergisi, 6(2), 249-264. https://doi.org/10.33182/gd.v6i2.650
• Carlo, G., Randall, B. A. (2002). The development of a measure of prosocial behaviors for late adolescents. Journal of Youthand Adolescence, 31(1), s. 31-44. https://doi.org/10.1023/A:1014033032440
• Cengiz Sari, A. (2019). Zenofobi Ve Mülteci Entegrasyonu Hakkında Yapılan Akademik Çalışmaların Sistematik Incelenmesi Yordanması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara University.
• Cohen, L., Manion, L., Morrison, K. (2000). Research Methods İn Education. 5th Ed. London New York: Routledge Falmer.
• Creswell, J.W. (2017). Eğitim Araştırmaları: Nicel ve Nitel Araştırmanın Planlaması, Yürütülmesi ve Değerlendirilmesi. Edam Yayınları: İstanbul.
• Dağda, G., (2017). Aday Psikolojik Danışmanların Empatik Eğilim ve Duygularını İfade Etme Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi yordanması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ).
• Değişgel, S., Özdoğan, O. N. (2017). Zenofobinin bir türü: Yabancı kültürlerin yiyecek ve içeceklerine karşı korku ve düşmanlık. Balkan Eğitim Araştırmaları.
• Doğan, F. (2019). Yabancı İle Bir Arada Yaşama ve Ötekileştirme: Mardin Halkının Bakışından Suriyeli Sığınmacılar. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erdoğan, M. M. (Aralık, 2014). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum araştırması, Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi, 26-28. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Eser, H. B., Uygur, M. R. (2019). Suriyeli göçmenlere yönelik tutumların bütünleşmiş tehdit ve sosyal mesafe kuramları doğrultusunda incelenmesi: Süleyman Demirel Üniversitesi örneği. Liberal Düşünce Dergisi, 24(95), 131-162. https://doi.org/10.36484/liberal.609598
• Emin, M. N. (2016). Türkiye'deki Suriyeli Çocukların Eğitimi Temel Eğitim Politikaları. İstanbul: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı Yayınları.
• Fettahlıoğlu, M., Fettahlıoğlu, T., Ateş, N.B., Çelik, Y., Çıkmaz, G. (2019). Küresel işsizlik koşullarında zenofobi'nin yordanması. International Journal Of Social Humanities Sciences Research (JSHSR).43:2996-3014. http://dx.doi.org/10.26450/jshsr.1373
• Fiske, S. T. (1998). Stereotyping, prejudice, and discrimination. The Handbook of Social Psychology, 2(4), 357-411. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/232584255_Stereotyping_prejudice_and_discrimination
• Garcia, M., Košutić, I., McDowell, T. (2015). Peace on earth/war at home: The role of emotion regulation in social justice work, Journal of Feminist Family Therapy, https://doi.org/10.1080/08952833.2015.1005945
• Germano, R. (2017). Using video to promote empathy, reduce xenophobia, and illustrate concepts in the study of international migration. Migration Studies, 6.1. Erişim adresi: https://as.nyu.edu/faculty/roy-germano.html
• Gündüz, C. (2019). Sağlık Çalışanlarının Zenofobi Yabancı Düşmanlığı Tutumları İle Empatik Eğilimleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi Kızıltepe Devlet Hastanesi Örneği Yordanması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Unıversıty.
• Gürkaynak, E. Ç. (2012). Toplumsal temas: Önyargı ve ayrımcılığı önlemek için bir sosyal değişim aracı olarak kullanılabilir mi?. Ayrımcılık: çok boyutlu yaklaşımlar, 255-265. Erişim adresi: https://studylibtr.com/doc/785949/toplumsal-temas--%C3%B6nyarg%C4%B1-ve-ayr%C4%B1mc%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1-%C3%B6nlemek-i%CC%87%C3%A7in-bir...
• Hansen, O. P., Legge, S. (2016). Drawbridges down: altruism and immigration preferences. CESifo Working Paper Series No. 6204
• Hoffman (2001) Prosecution. International Encyclopedia of the Social & Behavioral Sciences. 12230-12233.
• Hoti, A. U. H. (2005). Challenging democracy: Ethnic nationalism and xenophobia among teenagers. The International Journal of the Humanities. 3 (9), 2005/2006. 10.18848/1447-9508/CGP/v03i09/41839
• İnan, H., Kartal, M. (2019). Üniversitelerarası spor müsabakalarına katılan öğrencilerin zenofobik tutumlarının incelenmesi. JOCRESS, 9(4), 223–232. 10.26579/jocress.320
• Jünemann A. (2017) Emotions Matter. Jünemann A., Scherer N., Fromm N. (Ed.), In:Fortress Europe. Springer VS, Wiesbaden.
• Karaaslan, A. B. (2019). Avrupa’nın Kültürel Kimliği Ve Avrupa Da Yabancı Düşmanlığı Zenofobi Yordanması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İzmir Katip Çelebi Üniversitesi.
• Karabekiroğlu, K. (2014), Bilimsel Düşünce ve Psikiyatri. Erişim adresi: http://www.cocukhayat.com/yazi/bilimseldusunce.html
• Karaoğlu, E. (2015). The Role Of Social Dominance Orientation, Empathy And Perceived Threat İn Predicting Prejudice Of Turkish Citizens Toward Syrian İmmigrants. (Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Karasar, N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi (28. basım). Nobel Yayınları: Ankara.
• Karataş, Z., Güzel, B. (2020). Üniversite öğrencilerinin yabancı düşmanlığıyla ilgili tutumlarının incelenmesi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 31(2), 500 - 523. 10.33417/tsh.641947
• Korchmaros, J. D., Kenny, D. A. (2001). Emotional closeness as a mediator of the effect of genetic relatedness on altruism. Psychological science, 12(3), 262-265. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/40063591?seq=1#metadata_info_tab_contents
• Krebs, D. L. (1991). Altruism And egoism: A false dichotomy? Psychological Inquiry, 2, S. 137-139. https://doi.org/10.1207/s15327965pli0202_9
• McKenzie, J., G. Twose (2015). "Applications And Extensions of Realistic Conflict Theory: Moral Development and Conflict Prevention." Norms, Groups, Conflict and Social Change: Rediscovering Muzafer Sherif's Psychology. (Ed.) Ayfer Dost Gözkan ve Doğa. Erişim adresi: https://static1.squarespace.com/static/595985de37c581354bba4259/t/595b1b87b8a79b20408b3e3b/1499143048618/McKenzie+&+Twose+Applications+&+Extensions+of+Realistic+Conflict+Theory.pdf
• Mert, İ. S., Çıplak, B. (2017). Suriyeli ve diğer yabancı öğrencilerin Türk eğitim sistemine adaptasyonu ve okul içi iletişimlerine yönelik bir inceleme. Uluslararası İdari ve İktisadi Bilimler Dergisi. 3 (2), 70-79. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/uiibd/issue/29926/318033
• Nevo, M.K. (2002). The arena of othering: A Life-story study with women living in poverty and social marginality. Qualitative Social Work 1(3):303-318, https://doi.org/10.1177/1473325002001003642
• Özgöl, M. (2019). Yaşlılara Yönelik Tutumların Açıklanmasında Özgecilik ve Kişilik Özelliklerinin Rolü Karşılaştırmalı Bir Çalışma (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trabzon Üniversitesi.
• Öztürk, M. (2020). Gençlerin Suriyelilere yönelik yabancı düşmanlığına zenofobi etki eden sosyodemografik faktörler. Turkish Studies - Social Sciences, 15(1), 559–576. http://dx.doi.org/10.29228/TurkishStudies.40505
• Padır, M. A. (2019). Examining Xenophobia in Syrian Refugees’ Context: The Roles of Perceived Threats and Social Context. (Yayımlanmamış Doktora tezi). Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
• Pettigrew, T. F. (1998). Intergroup contact theory. Annual Reviews of Psychology, 49, 65-85. https://doi.org/10.1146/annurev.psych.49.1.65
• Pratto, F., Sidanius, J., Stallworth, L. M., Malle. B. F. (1994) Social dominance orientation: a personality variable predicting social and political attitudes. Journal of Personality and Social Psychology 67, no. 4: 741-763. https://doi.org/10.1037/0022-3514.67.4.741
• Ser, H. B., Çiçek, A. (2020). Avrupa da aşırı sağın ayak sesleri zenofobinin patolojik normalleşmesi. Alternatif Politika, 12(1), 114–144. Erişim adresi: https://alternatifpolitika.com/site/cilt/12/sayi/1/5-Eser%26Cicek-Avrupada-Asiri-Sag.pdf
• Seydi, A.R. (2014). Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31. Erişim adresi: 267-305. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/117752
• Sharma, S., Tomer, S. (2018). Psychosocial antecedents of prosocial behavior and its relationship. Indian Journal of Positive Psychology, 9(1), 14-21. https://doi.org/10.15614/ijpp%2F2018%2Fv9i1%2F173677
• Straume, S., Odèen, M. (2010). International and domestic altruism: A study among the adult population in Norway. Journal of Applied Social Psychology, 40(3), 618-635. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.2010.00590.x
• Şahin, K. (2019). Güvensiz Dünyada Bir Belirsizlik Faktörü Olarak Yabancı Korkusu: İstanbul'daki Kapalı Yerleşimler Üzerinden Bir değerlendirme. İDEALKENT, 10 (27), 733-768. https://doi.org/10.31198/idealkent.528289
• Tajfel, H., Turner, J. C. (1979) An integrative theory of intergroup conflict. The Social Psychology Of İntergroup Relations. 33 (1979): 47. Erişim adresi: http://www.ark143.org/wordpress2/wp-content/uploads/2013/05/Tajfel-Turner-1979-An-Integrative-Theory-of-Intergroup-Conflict.pdf
• Tekeş, B. (2013). Engellilere Yönelik Tutumları Yordayan Değişkenler: Kültürlerarası Bir Araştırma. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,) Ankara Üniversitesi.
• Tekeş, B., Hasta, D. (2015). Özgecilik Ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Nesne Psikoloji Dergisi (NPD), 3(6), 55-75. Erişim adresi: https://www.nesnedergisi.com/makale/pdf/1445872005.pdf
• Topkaya, Y., Akdağ, A. (2016). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının Suriyeli sığınmacılar hakkındaki görüşleri (Kilis 7 Aralık Üniversitesi Örneği). Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1): 767-786. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/jiss/issue/25889/272782
• Topses, G. (2012). Elseverlik (alturizm) ve benseverlik (egoizm) ölçeğiyle ilgili geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of New Trends in Arts, Sports & Science Education (IJTASE), 1(2), s. 60-71. Erişim adresi: https://silo.tips/download/elseverlk-alturzm-ve-benseverlk-egozm-leyle-lgl-geerlk-ve-gvenrlk-alimasi
• Topuz, C. (2013). Üniversite Öğrencilerinde Özgeciliğin Öznel İyi Oluş ve Psikolojik İyi Oluş ile İlişkisinin İncelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Fatih Üniversitesi.
• Tummala-Narra, P. (2020). The fear of immigrants. Psychoanalytic Psychology, 37(1), 50. https://doi.org/10.1037/pap0000245
• URL 1, https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 (Son Erişim: 24.06.2021)
• Uzun, E. M., Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-83. Erişim adresi: http://ijeces.hku.edu.tr/tr/download/article-file/155147
• Ünal, S. (2014). Türkiye'nin beklenmedik konukları:" Öteki" bağlamında yabancı göçmen ve mülteci deneyimi. Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 6(3), 65. Erişim adresi: https://www.dieweltdertuerken.org/index.php/ZfWT/article/viewArticle/643
• Yanık, A. (2017). Sosyal medyada yükselen nefret söyleminin temelleri. Global Media Journal: Turkish Edition, 8(15), 367-383. Erişim adresi: http://globalmediajournaltr.yeditepe.edu.tr/sites/default/files/18_akan_yanik.pdf
• Yakushko, O. (2008). Xenophobia: Understanding the roots and consequences of negative attitudes toward immigrants. Educational Psychology Papers and Publications. 37 (1), 36-66. https://doi.org/10.1177/0011000008316034
• Yıldırımalp, S., Erdoğan, H. (2019). Suriyelilere bakış açısının toplumsal uzaklık bağlamında incelenmesi: Sakarya ili örneği. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 21(2), 343-363. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/bilgisosyal/issue/50622/638107
• Veer, K., Ommundsen, R., Yakushko, O., Hıgler, L. (2011). Cross-national measure of fear-based xenophobia: Development of cumulative scale. Psychological Reports, 109 (1), 27-42. https://doi.org/10.2466/07.17.PR0.109.4.27-42.
• Wagner, R. T. (2017). The significant influencing factors of xenophobia. Student Scholarship - Education. 2, 2-16. Erişim adresi: https://digitalcommons.olivet.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1000&context=educ_stsc
• Yılmaz, H. (2018). Ötekine karşı duygusal mesafe ölçeği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 6(76) 24-42. https://doi.org/10.16992/ASOS.13950
• Yöntem, M.K., Öktem, İ., Artuç, S. (2017). Lise öğrencilerinin psikolojik doğum sırasının özgecilik üzerindeki yordayıcı gücü. Turkish Studies. 12/4: 623-640. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11198