Toplumda Afet Farkındalığı Oluşturmaya Yönelik Kullanılan Araçlar: Nitel Bir Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 78 - 93, 20.06.2022

Ahmet Özdemir , Turgut Şahinöz

https://doi.org/10.35341/afet.1083976

Cited By: 7

Öz

Afetler insanların olumsuz tutum ve davranışlarının sonucu karşılaşılan yıkıcı etkilere sahip durumlardır. Afetlerden korunmanın en önemli yolu afete sebep olan insanların farkındalıklarının arttırılmasından geçmektedir. Toplumda afet farkındalığının geliştirilmesine yönelik kullanılan birçok araç bulunmaktadır. Bu araçların afiş, broşür, kitapçık, televizyon, radyo, internet ve sosyal medya, çalıştay, sempozyum ve paneller olduğu söylenebilir. Bu çalışmanın temel amacı, toplumda afet farkındalığı oluşturmaya yönelik kullanılan araçların, toplumun afet f arkındalığı üzerindeki etkisinin olumlu ve olumsuz yanlarına değinerek çözüm önerileri sunmaktır. Araştırma, nitel bir araştırma olarak tasarlanmış ve nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji yaklaşımı benimsenmiştir. Katılımcılar ölçüt örneklem yöntemi kullanılarak Kocaeli ilinde yaşayan ve afet konusunda çalışan kişiler arasından seçilmiştir. Seçilen 12 katılımcı ile yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilip ses kaydı alınmıştır. Elde edilen verilere MAXQDA 2020 nitel veri analiz programı kullanılarak içerik analizi uygulanmıştır. İçerik analizi sonucunda 6 kategori elde edilmiş olup, bu kategoriler 2 tema altında toplanmıştır. Kocaeli ilinde afet farkındalığı konusunda hazırlanan afiş, broşür ve kitapçıklara yeterince ilgi gösterilmediği sonucuna ulaşılmıştır. İnternet, sosyal medya ve televizyon üzerinden yapılacak bilgilendirmeler daha etkili bir şekilde gerçekleştirilmelidir. Ayrıca, afet farkındalığı konusunda gerçekleştirilen panel, seminer ve çalıştaylara halk katılımı yeterli seviyede sağlanmalıdır.  

Anahtar Kelimeler

Afet, Afet Farkındalığı, Afet Farkındalık Çalışmaları

Tools Used to Raise Disaster Awareness in Community: A Qualitative Study

Öz

Disasters are situations that have devastating effects as a result of people's negative attitudes and behaviors. The most important way to be protected from disasters is to increase the awareness of people who cause disasters. There are many tools used to improve disaster awareness in society. It can be said that these tools are posters, brochures, booklets, television, radio, internet and social media, workshops, symposiums and panels. The main purpose of this study is to offer solutions by addressing the positive and negative aspects of the effects of the tools used to create disaster awareness in the society on disaster awareness. The research was designed as a qualitative research and a phenomenological approach, one of the qualitative research methods, was adopted. Participants were selected from among people living in Kocaeli and working on disaster, using the criterion sampling method. Semi-structured interviews were conducted with the selected 12 participants and audio recordings were made. Content analysis was applied to the obtained data using the MAXQDA 2020 qualitative data analysis program. Six categories were obtained from the content analysis, and these categories were grouped under two themes. It was concluded that the posters, brochures and booklets prepared on disaster awareness in Kocaeli were not given enough attention. Information on the internet, social media and television should be conducted more effectively. Moreover, public participation in panels, seminars and workshops on disaster awareness should be provided at a sufficient level.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Disaster Awareness, Disaster Awareness Activities

Kaynakça

• AFAD. (2014). Açıklamalı Afet Terimleri Sözlüğü. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı. Ankara
• Bayram, A. (2015). İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin Doğal Afetlere Dayalı Kriz Yönetimi Ve İstanbul Halkının Bakış Açısı. Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne
• Blessman, J., Skupski, J., Jamil, M., Jamil, H., Bassett, D., Wabeke, R., Arnetz, B. (2007). Barriers to at-home-preparedness in public health employees: implications for disaster preparedness training. Journal of occupational and environmental medicine, 49(3). 318-326
• Carminati, L. (2018). Generalizability in qualitative research: A tale of two traditions. Qualitative health research, 28(13). 2094-2101. https://doi.org/10.1177/1049732318788379
• Çalışkan, M., Mencik, Y. (2015). Değişen Dünyanın Yeni Yüzü: Sosyal Medya, Akademik Bakış Dergisi, 50, 254 – 277
• Eckhardt, D., Leiras, A., Thomé, A. M. T. (2022). Using Social Media for Economic Disaster Evaluation: A Systematic Literature Review and Real Case Application. Natural Hazards, 23(1), 05021020. https://doi.org/10.1061/(ASCE)NH.1527-6996.0000539
• Houston J., Hawthorne J., Perreault M. (2015). Social media and disasters: a functional framework for social media use in disaster planning, response, and research. Disasters. 39(1). 1-22. https://doi.org/10.1111/disa.12092
• Johnson, B., Christensen, L. (2014), Eğitim Araştırmaları Nicel, Nitel ve Karma Yaklaşımlar, Çev: Selçuk Beşir Demir, 4. Baskı, Eğiten Kitap Yayınevi. Ankara.
• Keim, M. E., Noji, E. (2011). Emergent use of social media: a new age of opportunity for disaster resilience. American journal of disaster medicine, 6(1), 47-54
• Kusumasari, B., Alam, Q. , Siddiqui, K. (2010). Resource capability for local government in managing disaster. Disaster Prevention and Management, 19(4), 438-451. https://doi.org/10.1108/09653561011070367
• Lin Moe, T., Gehbauer, F., Senitz, S., Mueller, M. (2007). Balanced scorecard for natural disaster management projects. Disaster Prevention and Management: An International Journal, 16(5), 785–806. https://doi.org/10.1108/09653560710837073
• Lindell, M. K., Bostrom, A., Goltz, J. D., Prater, C. S. (2021). Evaluating hazard awareness brochures: Assessing the textual, graphical, and numerical features of tsunami evacuation products. International Journal of Disaster Risk Reduction, 61, 102361. doi:10.1016/j.ijdrr.2021.102361
• Mavi, E.E. (2020). Afet Kriz Yönetiminde Sosyal Medya: 30 Ekim 2020 İzmir Depremi. Karadeniz İletişim Araştırmaları Dergisi, 10(2), 31-53
• Norio, O., Ye, T., Kajitani, Y., Shi, P., Tatano, H. (2011). The 2011 eastern Japan great earthquake disaster: Overview and comments. International Journal of Disaster Risk Science, 2(1), 34–42. https://doi.org/10.1007/s13753-011-0004-9
• Özbayram, G. (2018). Doğal Afetler Ve Yerel Topluluk Liderleri: Balıkesir Örnek Olay İncelemesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir
• Öztürk, Y., Tekin, U . (2019). Doğal afetlerle mücadelede İstanbul ili Sarıyer ilçesi örneği. Journal of Politics Economy and Management, 2(1), 29-41.
• Partigöç, N. S., Tarhan, Ç. (2019). Dijital Çağda Afet Yönetimi: Dijital Bölünme Perspektifinden Bir İnceleme. Resilience, 3(2), 301-306. https://doi.org/10.32569/619192
• Patton, M.Q. (2018). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. Çeviri: Bütün, M. ve Demir, S.B., 2. Baskı, Ankara
• Rohrmann, B. (1999). Appraisal of information material on disaster preparedness. In Australian Disaster Conference, Proceedings (pp. 251-256) http://www.rohrmannresearch.net/pdfs/rohrmann-aim.pdf (Last Acceded: 03.02.2022).
• Srinivas, H. ve Nakagawa, Y. (2008). Environmental implications for disaster preparedness: Lessons Learnt from the Indian Ocean Tsunami. Journal of Environmental Management, 89(1), 4–13. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2007.01.054
• URL 1, https://www.afad.gov.tr/ Erişim Tarihi: 02.03.2022
• URL 2, https://www.akut.org.tr/video-galerisi Erişim Tarihi: 02.02.2022
• URL 3, https://tr.iesko2019.org/ Erişim Tarihi: 01.02.2022
• URL 4, https://www.kocaeli.bel.tr/tr/main/birimler/zemin-deprem-inceleme-sube-mudurlugu/41/32019 Erişim Tarihi: 04.02.2022
• Yaman M., Çakır, E. (2018). Dijitalleşen Dünyada Akıllı Afet ve Acil Durum Uygulamaları. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Dergisi. 7(2), 1124-1138
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 9. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara