The First Stop After the Earthquake: A research of the Gathering Areas in Istanbul

Yıl 2023, Cilt: 6 Sayı: 1, 226 - 242, 31.03.2023

Hazal Ekin Uyar , Evrim Töre

https://doi.org/10.35341/afet.1119551

Cited By: 5

Öz

Disasters occur in many places around the world, and among all these disasters, earthquake comes to the forewith its destructiveness and negative effects. Located on the Alpine-Himalayan seismic belt, Turkey is also among the countries at risk of earthquakes. The losses caused by the big earthquakes in the past in Turkey reveal the earthquake danger in the country and make it necessary to take precautions. Due to its crowded population and dense building stock, there cent experience of a severe earthquake, and the earthquake risk it carries, Istanbul is an important city and laboratory. Therefore, it has been chosen as the study area. Issues such as the current conditions of Istanbul, the gradual decrease and construction of urban open greens paces, and where the citizens will gather in a possible earthquake emphasize the necessity of clearly revealing the gathering areas in the city. It is vital that citizen shave up-to-date and accurate information about these areas, which are the first escape points after the earthquake. However, in addition to the a dequacy of the meeting areas, the consistency of the information announced by the institutions is among the discussions on the subject. The study aims to determine the meeting areas, which are at the center of these discussions, numerically and spatially at the provincial and district scale for 2020 and beyond, and to draw attention to data in consistencies between institutions. In this context, in order to reach information about the assembly areas in Istanbul within the scope of the study, the data of AFAD, IMM and district municipalities and the numerical data obtained by making spatial calculations on interactive maps were overlapped. The study points out inconsistencies between AFAD and IMM data, and the findings made as a result of the study draw attention to districts with insufficient assembly areas compared to their populations and districts that do not have sufficient assembly areas despite high damage expected.

Anahtar Kelimeler

Disaster, Earthquake, Gathering Areas, Istanbul

Deprem Sonrası İlk Durak: İstanbul’da Toplanma Alanlarına Dair Bir İnceleme

Öz

Dünya üzerinde birçok yerde afetler meydana gelmekte, tüm bu afetler içerisinde deprem, yıkıcılığı ve olumsuz etkileriyle ön plana çıkmaktadır. Alp-Himalaya deprem kuşağı üzerinde yer alan Türkiye deprem riski altındaki ülkeler arasında. Türkiye’de geçmişte yaşanan büyük depremlerin neden olduğu kayıplar ülkedeki deprem tehlikesini göz önüne sermekte ve önlem almayı zorunlu kılmaktadır. İstanbul, üzerinde barındırdığı kalabalık nüfus ve yoğun yapı stoğu, yakın zamanda şiddetli bir depremin deneyimlenmiş olması, taşıdığı deprem riski gibi nedenlerle önemli bir laboratuvardır ve bu nedenle çalışma alanı olarak seçilmiştir. İstanbul’un mevcut koşulları, kentsel açık yeşil alanlarının giderek azalması ve yapılaşması, olası bir depremde kentlinin nerede toplanacağı gibi konular, kentteki toplanma alanlarını net bir şekilde ortaya koymanın gerekliliğini vurgulamaktadır. Vatandaşların deprem sonrasında ilk kaçış noktası olan toplanma alanları ile ilgili güncel ve doğru bilgiye sahip olabilmeleri hayati önem taşımaktadır. Bununla birlikte, kentsel açık yeşil alanları giderek azalan İstanbul’da toplanma alanlarının yeterliliğinin yanı sıra, kurumlar tarafından ilan edilen bilgilerin tutarlılığı da konuyla ilgili tartışmalar arasındadır. Çalışma tartışmaların odağında yer alan toplanma alanlarını 2020 yılı ve sonrası için il ve ilçe ölçeğinde sayısal ve alansal olarak tespit etmeyi ve kurumlar arasındaki veri tutarsızlıklarına dikkat çekmeyi amaçlamıştır. Bu bağlamda çalışma kapsamında İstanbul’daki toplanma alanlarıyla ilgili bilgilere ulaşmak amacıyla AFAD, İBB ve ilçe belediyeleri verileri ile interaktif haritalar üzerinden alansal hesaplama yapılarak elde edilen sayısal veriler çakıştırılmıştır. Çalışma AFAD ve İBB verileri arasındaki tutarsızlıklara işaret ederken nüfuslarına oranla toplanma alanları yetersiz ilçeler ile, yüksek hasar beklenmesine rağmen yeterli toplanma alanı bulunmayan ilçelere dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet, Deprem, İstanbul, Toplanma Alanı

Kaynakça

• Allan, P., Bryant, M. (2011). Resilience as a frame work for urbanism and recovery. Journal of Landscape Architecture, 34-45.
• Aman, DD., (2019). Olası Marmara Depreminde Toplanma Alanları Yer Seçim Kriterlerinin Belirlenmesi: İstanbul Bağcılar Örneği. Doktora Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi
• Bahadır, H., Uçku, R. (2018). Uluslararası Acil Durum Veri Tabanına Göre Türkiye Cumhuriyeti Tarihindeki Afetler. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 28-33.
• Balamir, M. (2004). Restructuring Urban Society for Mitigation: Risk Sectors in “The Earthquake Master Plan” of Metropolitan Istanbul. Disasters and Society – From Hazard Assessment to Risk Reduction. Conference Proceedings.
• Balamir, M., (2007). Sakınım Planlaması. Şehir Plancıları Odası Haber Bülteni, 87. Buldurur, M., Kurucu, H. (2015). İstanbul’da Afet Yönetimi ve Acil Ulaşım Yollarının Değerlendirmesi. Planlama, 21-31.
• Coburn, A., Spence, R., (2002). Earthquake Protection, John Wiley&Sons, England.
• Çınar, A. K., Akgün, Y., Maral, H. (2018). Analyzing The Planning Criteria for Emergency Assembly Points and Temporary Shelter Areas: Case of Izmir-Karsiyaka. PLANLAMA-PLANNING, 28(2), 179-200.
• ECPFE, EPPO. (2002). Emergency Evacuation of the Population in case of an Earthquake. Atina: ECPFE, EPPO.
• Erdin, H., Zengin Çelik, H., Sılaydın Aydın, M., Özcan, N. S., Erdem, U. (2017). Afet Yönetimi İçerisinde Kentsel Mekân İhtiyacı Ve Kentsel Arazi Kullanımları. Z. T. Karaman, O. Sancakdar, S. İ. Kaya içinde, Disiplinlerarası Afet Yönetimi Çalışmaları Makale Kitabı (s. 255-272). İzmir.
• Ergünay, O. (2007). Türkiye'nin Afet Profili. TMMOB Afet Sempozyumu Bildiriler Kitabı (s. 1-14). Ankara: TMMOB.
• Eyidoğan, H., Balamir, M. (2010). Risklerin azaltılması politikalarında ülkemiz ne durumda? Deprem stratejimiz var mı?
• Gerdan, S., Şen, A. (2019). Afet ve Acil Durumlar İçin Belirlenmiş Toplanma Alanlarının Yeterliliklerinin Değerlendirilmesi: İzmit Örneği. İdealKent, 962-983.
• Gökgöz, Bİ., İlerisoy, ZY., Soyluk, A. (2020). Acil Durum Toplanma Alanlarının AHP Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, s. 935-945.
• Güçlü, K., Yılmaz, S., Yılmaz, H. (1996). Kentsel Yeşil Doku İçinde Mezarlıkların Yeri, Önemi ve Erzurum Örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1-12.
• Ishikawa, M. (2002). Landscape planning for a safe city. ANNALS OF GEOPHYSICS, 833-841.
• İBB (2020). Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Daire Başkanlığı, Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü, İstanbul İli Ataşehir İlçesi Olası Deprem Kayıp Tahminleri Kitapçığı.
• JICA, İBB. (2002). Türkiye Cumhuriyeti İstanbul İli Sismik Mikro-Bölgeleme Dahil Afet Önleme/Azaltma Temel Planı Çalışması. İstanbul: İstanbul Büyükşehir Belediyesi.
• Kırçın, P. N., Çabuk, S. N., Aksoy, K., Çabuk, A. (2017). Ülkemizde Yeşil Alanların Afet Sonrası Toplanma Alanı Olarak Kullanılma Olanaklarının Artırılması Üzerine Bir Araştırma. 4. Uluslararası Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Kiper, P. (2001). Doğal Afet Planlama İlişkisi. Planlama 2001/3, s. 4-15.
• Kuzucuoğlu, A. H. (2015). Kentsel Riskler Ve Japonya Modeli. İstanbul: Hiperlink.
• Limoncu, S., Bayülgen, C. (2005). Türkiye'de Afet Sonrası Yaşanan Barınma Sorunları. Megaron, 18-27.
• Maral, H., Yenal, A., Çınar, A., Karaveli, A. S. (2015). İzmir'deki Afet Sonrası Toplanma Ve Acil Barınma Alanları Üzerine Bir Değerlendirme. 3. Türkiye Deprem Mühendisliği ve Sismoloji Konferansı. İzmir.
• Mengi, O., Erdin, H. E. (2018). Afet ve Acil Durumlarda Toplanma Alanlarının Yönetimi: Tasarım ve. 2ND International Symposium on Natural Hazards and Disaster Management (s. 602-611). Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Özmen, B., Nurlu, M., Kuterdem, K., Temiz, A. (2005). Afet Yönetimi ve Afet İşleri Genel Müdürlüğü. Deprem Sempozyumu, (s. 1472-1474). Kocaeli.
• Sarı, C., Koçak, İ. (2005). Antalya Kent Planında Mezarlıkların Yeri Ve Sorunları. Antalya Yöresinin İnşaat Mühendisliği Sorunları Kongresi. Antalya: İnşaat Mühendisleri Odası Antalya Şubesi.
• Sarıçam, S. (2019). Kentsel Açık-Yeşil Alanların Afet Sonrası İşlevleri. GSI Journals Serie B: Advancements in Business and Economics, 1-15.
• Savaşır, K. (2008). Afet Sonrası Uygulanacak Ve Geçiciden Kalıcıya Dönüştürülecek Konut Tasarımları İçin Türkiye Koşullarına Uygun Yapım Sistemlerinin İncelenmesi. Doktora Tezi. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü.
• Sılaydın Aydın, M., Partigöç, N., Zengin Çelik, H., Erdin, H. (2020). Potansiyel Toplanma Alanı Olabilecek Sosyal Altyapı Alanlarının İmar Planlarındaki Durumu: İzmir Kenti Örneği. Dirençlilik Dergisi, 4 (2), 373-389.
• Taylan, S. (2018). Afet Sonrası Acil Toplanma Ve Geçici Barınma Alanı Standartlarının Değerlendirilmesi (Çankırı ili Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkkale Onsekiz Mart Üniversitesi
• TMMOB İstanbul İl Koordinasyon Kurulu. (2017). İstanbul Deprem Raporu. İstanbul: TMMOB.
• URL-1 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-49935494 (Son Erişim Tarihi: 4.10.2020)
• URL-2 https://sehirharitasi.ibb.gov.tr (Son Erişim Tarihi: 12.5.2020)
• URL-3 http://www.flashaber.com.tr/gundem/istanbuldaki-deprem-toplanma-alanlarinin-dortte-ucu-ranta-acildi-h33607.html (Son Erişim Tarihi: 17.04.2021)
• URL-4 http://istanbul.imo.org.tr/genel/bizden_detay.php?kod=14115&tipi=5&sube=15 (Son Erişim tarihi: 17.04.2021)
• URL-5 https://www.ibb.istanbul/News/Detail/36384 (Son Erişim Tarihi: 28.1.2021)
• URL-6 https://izmir.afad.gov.tr/izmir-seferihisar-depremi-duyuru-81-26112020---2100 (Son Erişim Tarihi 26.11.2020)
• URL-7 https://www.afad.gov.tr/toplanma-alanlari-hakkinda-basin-aciklamasi-15112020 8Son Tarihi: 20.11.2020)
• URL-8 https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr (Son Erişim Tarihi: 05.06.2021)
• URL-9 https://depremzemin.ibb.istanbul/guncelcalismalarimiz/ (Son Erişim Tarihi: 05.05.2021)
• URL-10 https://www.ktr.mlit.go.jp/showa/tokyorinkai/english/index.htm (Son Erişim Tarihi: 22.4.2020)
• Ünal, Z. G., Vatan, M. (2016). Proposal for disaster mitigation of heritage areas in Turkey. In Natural Disasters and Disasters Management Symposium (pp. 2-4).