Kahramanmaraş Merkezli Depremlerde Profesyonel Ekiplerle Arama Kurtarma Çalışmasına Katılanların Deneyim ve Görüşlerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 644 - 655, 31.07.2025

Kazım Baş

https://doi.org/10.35341/afet.1529083

Öz

Bu çalışmanın amacı, bir ilde Kahramanmaraş merkezli depremlerde profesyonel ekiplerle arama kurtarma çalışmasına katılanların deneyim ve görüşlerinin değerlendirmektir. Nitel türde olan çalışmanın verileri, 20 Kasım-2023 ile 26 Ocak 2024 tarihleri arasında toplandı. Araştırmanın çalışma grubunu, bir il merkezinde deprem sonrası arama kurtarma faaliyetlerine katılan katılımcılardan, ulaşılabilen ve araştırmaya gönüllü katılan 15 birey oluşturdu. Araştırma verilerinin toplanmasında araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanıldı. Katılımcıların %66.7’si erkek olup, %53.3’ü evli, %40.0’ı lisans mezunu, %66.7’si arama kurtarmada 1-4 yıl deneyime sahipti. Katılımcıların büyük çoğunluğu arama kurtarma faaliyetlerine katıldıkları illerde ekiplerin sayısının yeterli olmadığını, ekiplerin, ekipmanların yetersiz olduğunu ve koordinasyonla ilgili sorunlar yaşandığını belirtti. Katılımcılardan bazıları olası depremlerde yerelde afet kapasitesinin geliştirilmesi gerektiğini önerdi. Bazı katılımcılar ise daha önce katılmış oldukları arama kurtarma faaliyetlerinde, afet sonrası sürece askeri personelin önemli katkısı olduğunu ancak Kahramanmaraş merkezli depremden sonraki ilk günlerde askeri personelden yararlanılmadığını ifade etti. Bu çalışmada elde edilen veriler doğrultusunda, deprem sonrası müdahalede ilk günlerde ekiplerin yetersiz olduğu, deprem sonrasında koordinasyonsuzluk, teknik personel ve ekipman sorunu yaşandığı görülmüştür. Gelecekteki olası afetlere daha etkili müdahale edebilmek için arama-kurtarma ekiplerinin sayı ve niteliğinin artırılarak, kapasitesinin güçlendirilmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Afet , Afet Yönetimi , Arama-Kurtarma , Deprem , Yönetim

Etik Beyan

Etik kurul izni yüklendi

Destekleyen Kurum

Yok

Evaluation of the Experiences and Opinions of Professionals Participating in Search and Rescue Operations in the Kahramanmaraş-Centered Earthquakes

Öz

The aim of this study is to evaluate the experiences and perspectives of individuals who participated in search and rescue operations alongside professional teams following the Kahramanmaraş-centered earthquakes in a specific province. This qualitative study collected data between November 20, 2023, and January 26, 2024. The study group consisted of 15 individuals who voluntarily participated in the research and were involved in search and rescue activities in the province after the earthquake. A semi-structured interview form, developed by the researcher, was used for data collection. Among the participants, 66.7% were male, 53.3% were married, 40.0% held a bachelor's degree, and 66.7% had between one and four years of experience in search and rescue. The majority of participants reported that the number of search and rescue teams in the affected areas was insufficient, and that there were shortages in both personnel and equipment. Additionally, they highlighted issues related to coordination. Some participants suggested that local disaster response capacity should be improved to better prepare for potential future earthquakes. Others noted that, in previous search and rescue operations, military personnel had played a significant role in post-disaster efforts. However, they stated that military personnel were not utilized following the Kahramanmaraş-centered earthquake. Based on the findings of this study, it was observed that search and rescue teams were inadequate in the initial days following the earthquake. Furthermore, issues related to lack of coordination, technical personnel shortages, and equipment deficiencies were identified. To ensure a more effective response to future disasters, it is recommended that the number and quality of search and rescue teams be increased and their capacity strengthened.

Anahtar Kelimeler

Disaster , Disaster Management , Earthquake , Management , Search and Rescue

Kaynakça

• Akçay, S., ve Koca, E. (2024). Nitel araştırmalarda veri doygunluğu. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(3), 829-848. https://doi.org/10.18037/ausbd.1423415
• Akdemir, A, B., ve Abdurrahman, K. (2021). Nitel makalelerin yöntem analizi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 486-502. DOI: 10.21666/muefd.834707
• Aitsi-Selmi, A., Murray, V., Wannous, C., Dickinson, C., Johnston, D., Kawasaki, A., ... & Yeung, T. (2016). Reflections on a science and technology agenda for 21st century disaster risk reduction: Based on the scientific content of the 2016 UNISDR science and technology conference on the implementation of the Sendai framework for disaster risk reduction 2015–2030. International Journal of Disaster Risk Science, 7, 1-29. DOI 10.1007/s13753-016-0081-x
• Akarca, F. K. (2023). Acil tıp uzmanlarının deprem deneyimleri. Community & Physician/Toplum ve Hekim, 38(5). ISSN 1300-4387
• Akar, A., Akar, Ö., & Konakoğlu, B. (2024). Analysis of emergency assembly points for post-earthquake disaster management: a case study of Erzincan, Türkiye. Natural Hazards, 1-34. https://doi.org/10.1007/s11069-024-06661-7
• Avaner, T., ve Lekesizgöz, K. A. (2021). Afet yönetiminde kolluğun etkinliği: Elazığ depreminde jandarma çadır kurma faaliyetleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 339-356. DOI: 10.17494/ogusbd.
• Avaner, T., & Çoşkun, A. M. (2025). Karşılaştırmalı afet yönetimi Türk ve Fransız jandarması örneği. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 341-360. DOI: 10.25287/ohuiibf.1555576
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
• Buszta, J., Wójcik, K., Guimarães Santos, C. A., Kozioł, K., & Maciuk, K. (2023). Historical analysis and prediction of the magnitude and scale of natural disasters globally. Resources, 12(9), 106. Doi:10.3390/resources12090106
• Celikmen, M. F., Aydoğdu Umaç, G., Imamoglu, M., Yazici, M. M., Keleş, E. Ç., & Yilmaz, S. (2025). Comparison of search and rescue operations involving emergency physicians in devastating earthquakes in Turkey: A 24-year experience study. BMC Emergency Medicine, 25(1), 10. https://doi.org/10.1186/s12873-025-01174-3
• Chang Y, Zhang, Y., Zhang, H. (2024) Tectonic geomorphology of Türkiye and its insights into the neotectonic deformation of the Anatolian Plate. Earthq Res Adv. 4(1):1–13. https:// doi. org/ 10. 1016/j. eqrea. 2023. 100267
• Çelik, H., Baykal, N. B., ve Memur, H. N. K. (2020). Nitel veri analizi ve temel ilkeleri. Eğitimde Nitel Araştırmalar Dergisi, 8(1), 379-406. doi:10.14689/issn.2148-2624.1.8c.1s.16m
• Dömbekci, H. A., ve Erişen, M. A. (2022). Nitel Araştırmalarda Görüşme Tekniği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 141-160. https://doi.org/10.18037/ausbd.1227330
• Duruel, M. (2023). Afet yönetiminde yerel yönetimlerin etkinliği: 6 şubat depremi Hatay örneği. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 10(99), 2404-2418. https://doi.org/10.5281/zenodo.8396864
• Duymaz, S. Y., ve Kahveci, M (2023). Olası İstanbul depremini beklerken hazırlıklı toplum hedefinin neresindeyiz?: 2023 Maraş ve Hatay depremlerinin ardından. Ankara Barosu Dergisi, 81(Özel Sayı), 335-371. DOI: 10.30915/abd.1279964
• Eren, T., ve Akdaş, E. (2023). Afet ve acil durum yönetiminde arama kurtarma ekiplerinin oluşturulması. Afet ve risk dergisi, 6(3), 1060-1073. https://doi.org/10.35341/afet.1267389
• Goto, E. A., & de Lima Picanço, J. (2021). The role of risk perception outreach courses in the context of disaster risk management: The example of São Paulo city, Brazil. International Journal of Disaster Risk Reduction, 60, 102307. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2021.102307.
• Ghadge, A. (2023). ICT-enabled approach for humanitarian disaster management: a systems perspective. The International Journal of Logistics Management, 34(6), 1543-1565. DOI 10.1108/IJLM-11-2021-0532
• Hermansson, H. (2019). Challenges to decentralization of disaster management in Turkey: The role of political-administrative context. International Journal of Public Administration, 42(5), 417-431. https://doi.org/10.1080/01900692.2018.1466898
• İrdem, İ., ve Mert, E. (2023). Deprem, dirençli kent ve acil afet yönetimi: Türkiye örneği. Kamu Yönetimi ve Politikaları Dergisi, 4(2), 241-276. https://doi.org/10.58658/kaypod.1319821
• Jaffar, A., Krishnapillai, A., Abd Samad, B. H., Fakuradzi, W. F. S., Ma, N. N., & Lugova, H. (2023). Enhancing public health resilience in urban disaster settings: A study protocol on civil-military coordination in Malaysia. MethodsX, 11, 102456. https://doi.org/10.1016/j.mex.2023.102456 King, H. C., Spritzer, N., & Al-Azzeh, N. (2019). Perceived knowledge, skills, and preparedness for disaster management among military health care personnel. Military medicine, 184(9-10), e548-e554. https://doi.org/10.1093/milmed/usz038
• Kotaki, A. (2015). Initial responses of the government of Japan to the Great East Japan Earthquake (earthquake and tsunami) and lessons learned from them. Journal of Disaster Research, 10(sp), 728-735. https://doi.org/10.20965/jdr.2015.p0728
• Mehryar, H. R., Garkaz, O., Sepandi, M., Taghdir, M., & Paryab, S. (2021). How to manage emergency response of health teams to natural disasters in Iran: A systematic review. Archives of Trauma Research, 10(1), 1-6. DOI: 10.4103/atr.atr_20_20
• Mushtaha, A. W., Alaloul, W. S., Baarimah, A. O., Musarat, M. A., Alzubi, K. M., & Khan, A. M. (2025). A decision-making framework for prioritizing reconstruction projects in post-disaster recovery. Results in Engineering, 25, 103693. https://doi.org/10.1016/j.rineng.2024.103693
• Nyimbili, P. H., & Erden, T. (2018). Spatial decision support systems (SDSS) and software applications for earthquake disaster management with special reference to Turkey. Natural Hazards, 90, 1485-1507. https://doi.org/10.1007/s11069-017-3089-7
• Oe, H., & Kawakami, S. (2021). A disaster prevention programme using virtual schemes: Recommendation of tradition populaire integrated with tendenko as an approach to immersive training. International journal of disaster risk reduction, 57, 102135. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2021.102135
• Özdemir, A. (2023). Afet yönetiminde belediyelerin rolü. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(2), 828-839. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1275745. Öztürk, G., ve Emini, F. T. (2021). Türkiye’deki afet yönetimi politikalarının süreç modeli ile analizi. Turkish Studies-Economics, Finance, Politics, 16(2), 799-809. Doi10.47644/TurkishStudies.48575
• Polat, T. (2024). Kahramanmaraş merkezli depremlerin arama kurtarma teknisyenleri tarafından değerlendirilmesi, Afet ve Risk Dergisi, 7(2); 329-340. DOI: 10.35341/afet.1287897
• Sahin, S. (2019). The disaster management in Turkey and goals of 2023. Turk. J. Earthq. Res, 1(2), 180-196.
• Salik, H., Şahin, M., & Uslu, Ö. (2024). Experiences of nurses providing care to individuals in earthquake-affected areas of eastern Turkey: a phenomenological study. Journal of community health nursing, 41(2), 110-122. https://doi.org/10.1080/07370016.2023.2285964
• Sarı, B., & Özer, Y. E. (2024). Coordination analysis in disaster management: A qualitative approach in Türkiye. International Journal of Disaster Risk Reduction, 100, 104168. https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2023.104168 Şenol, B. M., Doğulu, C., Akdede, N., Akoğlu, H., Karakayalı, O., Yılmaz, S., ... & Karancı, A. N. (2024). Emergency response, and community impact after February 6, 2023 Kahramanmaraş Pazarcık and Elbistan Earthquakes: reconnaissance findings and observations on affected region in Türkiye. Bulletin of Earthquake Engineering, 1-30. https://doi.org/10.1007/s10518-024-01867-3.
• Sezer, Ö., ve Tozbey, Ş. (2023). Türkiye’de afet yönetiminin merkezi ve yerel düzeyde örgütlenmesi üzerine bir değerlendirme. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 8(1), 79-102.
• Tekin, M., ve Merdivenci, F. (2024). Afet Yönetiminde İnsani Yardım Lojistiğinin Kritik Başarı Faktörlerinin Belirlenmesi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 10(1), 29-48. DOI: 10.21324/dacd.1282439
• Topçu, T., ve Ataoğlu, A. (2023). Türkiye’de afet yönetimi ile ilgili yapılmış olan lisansüstü tezlerin bibliyometrik analizi. Afet ve Risk Dergisi, 6(4), 1388-1400. DOI: 10.35341/afet.1301195
• Türk, E. M. (2023). 6 Şubat 2023 depremlerine müdahale mevzuatının ve silahlı kuvvetlerin müdahalesinin değerlendirilmesi. Ankara Barosu Dergisi, 81(Özel Sayı), 301-323.
• Yılmaz, D. G. (2023). Geçmiş Depremlerden 2023 Kahramanmaraş depremlerine: neden afete karşı hazır değiliz?. Afet ve Risk Dergisi, 6(3), 1009-1023. https://doi.org/10.35341/afet.1258947
• Yurtlu, F. B., Öztürk, B., Güven, E., & Eren, T. (2024). Afet sonrası ilk 72 saatte yapılacak faaliyetlere ilişkin stratejiler: Türkiye. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 10(2), 504-522. https://doi.org/10.21324/dacd.1429668
• Xenidis, Y., Kaltsidi, G (2022) Prediction of humans’ behaviors during a disaster: the behavioral pattern during disaster indicator (BPDI). Safety science 152:105773. https:// doi. org/ 10. 1016/j. ssci. 2022. 105773