RUSYA-UKRAYNA SAVAŞI VE AFRİKA’DA GIDA GÜVENLİĞİ

Year 2023, Volume: 3 Issue: 1, 36 - 50, 31.01.2023

Pelin Aliyev

Abstract

Rusya-Ukrayna savaşı, sadece Ukrayna’yı değil, tüm dünyayı derinden etkileyen bir gelişmedir. Savaş, özellikle küresel gıda güvenliğini belirgin biçimde etkiledi. Bunun en önemli nedeni, Rusya ve Ukrayna’nın iki büyük tarımsal güç olmasıdır. Rusya’nın müdahalesi ile buğday ve mısır gibi önemli tarım ürünlerinin ihracatının sekteye uğraması, küresel gıda krizini tetikledi. Ancak bu krizin Afrika ülkeleri için daha kritik sonuçları vardır. Nitekim çeşitli raporlarda da savaş kaynaklı gıda krizinden en çok etkilenen kıtanın Afrika olduğu ortaya koyuluyor. Savaş, çatışma, iklim değişikliği, siyasi ve ekonomik istikrarsızlıklar, COVID-19 salgınından etkilenen gıda güvenliği, Rusya-Ukrayna savaşı ile daha kırılgan hale geldi. Özellikle gıda ithalatına bağımlı olan Afrika ülkelerinde bu krizin etkileri daha yoğun hissedilmektedir. Bu çalışmada Rusya-Ukrayna savaşının Afrika’nın gıda güvenliğine etkileri tartışılmakta ve ortaya konulmaktadır. Bu çalışmada gıda güvenliğinin hemen her ülke açısından bir öncelik olduğu, bununla birlikte Afrika ülkeleri için daha kritik bir mesele olduğu argümanı vurgulanmaktadır.

Keywords

Afrika, Gıda Güvenliği, Rusya-Ukrayna Savaşı

References

• “İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi”. 4 Ocak 2023 tarihinde https://www.hsk.gov.tr/Eklentiler/Dosyalar/9a3bfe74-cdc4-4ae4-b876-8cb1d7eeae05.pdf adresinden erişildi.
• Africanews (2022, 3 Mart). Cameroonians munch on sweet potato bread as wheat prices surge. (2022, 3 Mart). Africanews. 13 Kasım 2022 tarihinde https://www.africanews.com/2022/03/31/cameroonians-munch-on-sweet-potato-bread-as-wheat-prices-surge/ adresinden erişildi.
• Anand, A. (2022, 29 Temmuz). Beyond the Black Sea: How Russia’s war in Ukraine is exacerbating food insecurity. S&P Global Commodity Insgihts. 14 Ocak 2023 tarihinde https://www.spglobal.com/commodityinsights/en/market-insights/blogs/agriculture/072822-russia-ukraine-food-security adresinden erişildi.
• Bearak, M., Eddy, M. & Searcey, D. (2022, 27 Ekim). A Power Balance Shifts as Europe, Facing a Gas Crisis, Turns to Africa for Help. New York Times. 14 Ocak 2023 tarihinde https://www.nytimes.com/2022/10/27/climate/europe-africa-natural-gas.html adresinden erişildi.
• Clausewitz, C. V. (1999). Savaş Üzerine (Çev. H. Fahri Çeliker). İstanbul: Özne Yayınları.
• CNN Business (2022, 1 Mayıs). ‘If you have any heart at all.’ UN official warns Putin millions will die if Ukraine’s ports remain blocked. 4 Ocak 2023 tarihinde https://edition.cnn.com/2022/05/12/economy/food-crisis-ukraine-putin-un/index.html adresinden erişildi.
• Çalışkan, G. (2022, 14 Mayıs). Rusya-Ukrayna Savaşı’nın Afrika’ya Etkileri. ANKASAM. 14 Ekim 2022 tarihinde https://www.ankasam.org/rusya-ukrayna-savasinin-afrikaya-etkileri/#_ednref3 adresinden erişildi.
• Dart, J. (2022, 21 Mart). Ukraine Invasion Sparks ‘Food Nationalism’. Czapp. 14 Ocak 2023 tarihinde https://www.czapp.com/analyst-insights/news-review-ukraine-invasion-sparks-food-nationalism/ adresinden erişildi.
• Demirtaş, T. (2022, Nisan). Rusya-Ukrayna Savaşı’nın Afrika’ya Yansımaları. Kriter, 6 (67). 14 Ekim 2022 tarihinde https://kriterdergi.com/dosya-ukrayna-krizi/rusya-ukrayna-savasinin-afrikaya-yansimalari adresinden erişildi.
• Erdağ, R. (2020). Savaş ve Çatışmanın Değişen Yapısı: Silahların İnsansızlaştırılması. Güvenlik Çalışmaları Dergisi, 22 (1), 3-22. https://dergipark.org.tr/tr/pub/gcd/issue/55220/709608
• Erol, M. & Oğuz, Ş. (2018). Karma Savaş Teorisi ve Rusya-Ukrayna Krizi. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 18 (2), 399-415. https://dergipark.org.tr/tr/pub/egetdid/issue/41811/362247
• Euronews (2022, 19 Temmuz). EU agrees deal with Azerbaijan to double gas exports by 2027. 14 Ocak 2023 tarihinde https://www.euronews.com/my-europe/2022/07/18/von-der-leyen-heads-to-azerbaijan-to-secure-new-gas-import-deal adresinden erişildi.
• FAO (1983). World Food Security: a Reappraisal of the Concepts and Approaches. Director General’s Report. Rome.
• FAO (1996). Rome Declaration on World Food Security and World Food Summit Plan of Action. World Food Summit 13-17 November 1996. Rome.
• FAO (2015). Climate change and food security: risks and responses. 14 Ocak 2023 tarihinde https://www.fao.org/3/i5188e/I5188E.pdf adresinden erişildi.
• FAO (2022, Mart). Impact of the Ukraine-Russia Conflict on Global Food Security and Related Matters under the Mandate of the Food and Agriculture Organization of the United Nations (FAO). 14 Ocak 2023 tarihinde https://www.fao.org/3/ni734en/ni734en.pdf adresinden erişildi.
• FAO, ECA & AUC (2021). Africa – Regional Overview of Food Security and Nutrition 2021: Statistics and trends.
• Accra, FAO. 26 Ocak 2023 tarihinde https://www.fao.org/3/cb7496en/cb7496en.pdf adresinden erişildi.
• Glauber, J., Laborde, D. & Mamun, A. (2012, 13 Nisan). From bad to worse: How Russia-Ukraine war-related export restrictions exacerbate global food insecurity. IFPRI – International Food Policy Research Institute. 12 Ocak 2023 tarihinde https://www.ifpri.org/blog/bad-worse-how-export-restrictions-exacerbate-global-food-security adresinden erişildi.
• Grotius, H. (1967). Savaş ve Barış Hukuku (De Jure Belli Ac Pacis) (Çev. Seha L. Meray). Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Guterres, A. [@antonioguterres]. (2022, 19 Mayıs). The war in Ukraine, on top of all the other global crises, threatens tens of millions of people [Tweet]. Twitter. 4 Ocak 2023 tarihinde https://twitter.com/antonioguterres/status/1527082471677894657 adresinden erişildi.
• Hoddinott, J. (1999). Technical guides for operationalizing household food security in development projects. International Food Policy Research Institute. Washington, D.C, USA. 26 Ocak 2023 tarihinde https://www.ifpri.org/publication/operationalizing-household-food-security-development-projects adresinden erişildi.
• Ibrahim, M. (2022, Kasım/Aralık). Africa’s Past Is Not Its Future. Foreign Affairs. 14 Ocak 2023 tarihinde https://www.foreignaffairs.com/africa/africa-past-not-its-future-mo-ibrahim adresinden erişildi.
• Karabulut, B. (2017). Uluslararası İlişkilerde Savaş Olgusunun Yaşadığı Dönüşüm: Hibrit Savaş ve Rusya Örneği. Karadeniz Araştırmaları, 14 (55), 115-130. https://dergipark.org.tr/tr/pub/karadearas/issue/68461/1069973
• Kindzeka, M. E. (2022, 21 Mart) Cameroon Blames War Between Russia and Ukraine for Wheat Shortage. VOA. 13 Kasım 2022 tarihinde https://www.voanews.com/a/cameroon-blames-war-between-russia-and-ukraine-for-wheat-shortage/6494226.html adresinden erişildi.
• New Internationalist (2022, 7 Haziran). The War in Ukraine Has Hit Africa’s Food Security. 14 Ocak 2023 tarihinde https://newint.org/features/2022/06/07/ukraine-war-has-hit-africa-food-security adresinden erişildi.
• Ruehl, J. P. (2022, 23 Haziran). Ukraine war’s role in global food. Asia Times. 14 Ocak 2023 tarihinde https://asiatimes.com/2022/06/ukraine-wars-role-in-global-food-insecurity/ adresinden erişildi.
• Sacko, J. & Mayaki, I. (2022, 21 Nisan). How the Russia-Ukraine conflict impacts Africa. Africa Renewal. 14 Ocak 2023 tarihinde https://www.un.org/africarenewal/magazine/may-2022/how-russia-ukraine-conflict%C2%A0impacts-africa adresinden erişildi.
• Sen, A. K. (2022, 15 Haziran). Russia’s War in Ukraine Is Taking a Toll on Africa. United States Institute of Peace. USIP. 14 Ocak 2023 tarihinde https://www.usip.org/publications/2022/06/russias-war-ukraine-taking-toll-africa adresinden erişildi.
• Söğütlü, G. (2022, 12 Mart). Rusya’nın Ukrayna İşgalinin Afrika Ülkelerine Etkisi. ORDAF. 14 Ekim 2022 tarihinde https://ordaf.org/rusyanin-ukrayna-isgalinin-afrika-ulkelerine-etkisi/ adresinden erişildi.
• Statista (2022). Price of a loaf of fresh white bread in Africa in 2022, by selected countries. 14 Ocak 2023 tarihinde https://www.statista.com/statistics/1305625/price-of-a-loaf-of-fresh-white-bread-in-africa-by-country/ adresinden erişildi.
• Statista (2022). Projected inflation rate in Africa as of 2022, by country. 14 Ocak 2023 tarihinde https://www.statista.com/statistics/1220801/inflation-rate-in-africa-by-country/ adresinden erişildi. TMO (2021). 2020 Yılı Hububat Sektör Raporu. 25 Ocak 2023 tarihinde https://www.tmo.gov.tr/Upload/Document/sektorraporlari/hububat2020.pdf adresinden erişildi.
• TRT Haber (2022, 6 Ocak). Çin dünyadaki tahılların yarısını stokladı. 25 Ocak 2023 tarihinde https://www.trthaber.com/haber/dunya/cin-dunyadaki-tahillarin-yarisini-stokladi-642542.html adresinden erişildi.
• UN (2022). The Sustainable Development Goals Report 2022. 14 Ekim 2022 tarihinde https://unstats.un.org/sdgs/report/2022/The-Sustainable-Development-Goals-Report-2022.pdf adresinden erişildi.
• UNCTAD (2022). The Impact on Trade and Development of the War In Ukraine. 25 Ocak 2023 tarihinde https://unctad.org/system/files/official-document/osginf2022d1_en.pdf adresinden erişildi.
• UNDP (2022). Human Development Report 2021/2022. USA. 14 Ocak 2023 tarihinde https://hdr.undp.org/system/files/documents/global-report-document/hdr2021-22pdf_1.pdf adresinden erişildi.
• UNDP (United Nations Development Programme). (1994). The Human Development Report, Oxford University Press: New York - Oxford. 25 Ocak 2023 tarihinde http://hdr.undp.org/sites/default/files/reports/255/hdr_1994_en_complete_nostats.pdf adresinden erişildi.
• UNHCR (2023). Operational Data Portal. 4 Ocak 2023 tarihinde https://data.unhcr.org/en/situations/ukraine adresinden erişildi.
• Vink, N. (2012). “Food security and African agriculture”. South African Journal of International Affairs, 19(2), 157-177. https://doi.org/10.1080/10220461.2012.706489
• World Bank (1986). Poverty and Hunger: Issues and Options for Food Security in Develoing Countries. 25 Ocak 2023 tarihinde https://documents1.worldbank.org/curated/en/166331467990005748/pdf/multi-page.pdf adresinden erişildi.
• World Food Programme (2022, Nisan). The impact of the Ukraine crisis on local maerkets in Cameroon. 13 Kasım 2022 tarihinde https://docs.wfp.org/api/documents/WFP-0000141012/download/ adresinden erişildi.
• Yılmaz, M. E. (2007). “Westphalia’dan Günümüze Savaş”. Uluslararası İlişkiler Dergisi, Özel Sayı: Savaş, 17-38. https://dergipark.org.tr/tr/pub/uidergisi/issue/39256/462274