Mesleki Teknik Liselerde Turizm Alanlarına Turizm Koleji Modeli

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 2, 208 - 223, 30.12.2019

Ayşe Somuncu

Öz

Türkiye doğal ve kültürel varlıklarıyla turizm için önemli bir potansiyele sahiptir. Turizm sektörü ülke için, ödemelerdeki dengenin sağlaması açısından önemlidir. Sektörde emek faktörü ön plandadır. Bunun için turizm alanında iyi yetişmiş ara elemanlara gereksinim vardır. Ara eleman denilince akla mesleki eğitim gelmektedir. Mesleki eğitimde sektörün istediği nitelikte eleman yetişmediği ve mezuniyet sonrası iş bulmada sorunlar yaşandığı için aileler çocuklarının daha iyi eğitim alacağı kariyer yapabileceği, genel lise eğitimlerine yönlendirmektedir. Turizm alanlarında mezuniyet sonrası istihdam olanağı fazladır. Özellikle mutfak sanatı oluşturan yiyecek-içecek alanı medyada desteklenmekte, büyük ilgi görmektedir. Turizm alanlarının bulunduğu liselerin okul isminde mesleki ve teknik isminin yer alması alilerin ve öğrencilerin bu alanlara yönlenmesindeki etkiyi azaltmaktadır. Araştırma mesleki ortaöğretimdeki turizm alanlarının bulunduğu okulların turizm koleji şeklinde yapılandırılması üzerine odaklanmıştır. Araştırmaya göre; mesleki eğitimdeki turizm alanları, mesleki yabancı dil ağırlıklı olarak, turizm koleji şeklinde yapılandırılmalıdır. Meslek liselerinde staj yapan öğrencilere 3308 Sayılı Kanun asgari ücretin en az % 30’u şeklinde ücret belirlenmiştir. 12. sınıfa gelen meslek lisesi öğrencileri haftanın iki gününü okulda eğitim alarak, 3 günü işyerinde ücret karşılığı staj yaparak geçirmektedir. Turizm alanı meslek lisesi öğrencileri nisan - ekim ayları süresince haftanın beş günü staj yapmaktadır. Haftanın beş günü çalıştıkları için, kanuna ek düzenleme getirilmeli ve asgari ücretin en az % 60’ı şeklinde ücret belirlenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Turizm koleji, ara eleman, mesleki eğitim

Kaynakça

• Adıgüzel, O. C. ve Berk, Ş. (2009). “Mesleki ve Teknik Ortaöğretimde Yeni Arayışlar ve Yeterliğe Dayalı Modüler Sistemin Değerlendirilmesi” Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi. Haziran 2009. Cilt:V1, Sayı: I, 220-236
• Akgöz, E ve Gürsoy, Y. (2014). “Turizm Eğitiminde Yabancı Dil Öğrenme, İstek ve Kararlılıkları: Selçuk Üniversitesi Beyşehir Örneği” Journal of Tourism and Gastronomy Studies 2/1 (2014) 21-29
• Akın, A. (2018). “Türk Turizminin Makroekonomik Göstergeler Üzerine Etkisi” Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 6(3), 3-23 DOI: 10.21325 /jotags .2018.269 [URL: https://jotags.org/2018/vol6_issue3_article1.pdf] (Erişim 1 Kasım 2019)
• Aksoy, H.H. (2017). “Meslek Liseleri Öğrencilerinin İşletmelerde Beceri Eğitimi: Okul Destekli Çocuk İşçiliği” Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi Cilt 16, Sayı 62-63 (2017) [URL: http://www.ttb.org.tr/dergi/index.php/msg /article/view/576 ] (Erişim 5 mart 2018)
• Alkan, C., Doğan, H. ve Sezgin, S.İ. (1996). Mesleki ve teknik eğitimin esasları. (3. Basım). Ankara : Gazi Büro Kitapevi.
• Almeida, R., J. Behrman, & D. Robalino (2012), The right skills for the job?: Rethinking training policies for workers. Washington, DC: World Bank Publications, World Bank.
• Amoor, S.S. (2011). .The Challenges of vocational and technical education programmes in nigerian universities. Journal of Research on Computing in Education, 3, 479-495.
• Arman, A. ve Şahin, T. (2013). “Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Öğrencilerinin Stajlarında İşletmelerden Beklentileri: Mengen Aşçılar Anadolu Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesi Örneği” Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (2013) 6/2,13-24 13
• Birdir, K. (2002). Turizm İşletmeciliği Alan Lisans Öğrencilerinin Turizm Endüstrisinde Çalışmayı Tercih Etmemelerinin Temel Nedenleri: Bir Nominal Grup Tekniği Araştırması. Turizm Eğitimi Konferans-Workshop, 11-13 Aralık 2002, Ankara, 495-504
• Bolat, Y. (2016). Türkiye’de meslekî ve teknik eğitimin mevcut durumu ve farklı ülkelerle karşılaştırılması. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Doğan, H. (2012). İz bırakan eğitimciler. Ankara: Eğitim Araştırmaları Derneği
• Ekşioğlu, E. (2017) Dünya ülkelerinde meslekî eğitim. 4. Ulusal Meslek Yüksekokulları Sosyal ve Teknik Bilimler Kongresi (MESTEK), Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi. ERG (2017). Eğitim İzleme Raporu 2016. İstanbul ERG
• Gül, H., 2008, “Türkiye’nin Eğitim Sorunları, AKP’nin Eğitime Bakışı ve Çözüm Önerileri”, Toplum ve Demokrasi, 2 (3), Mayıs-Ağustos, 181–196.
• Gür, B. S., ve Çelik, Z. (2009). Türkiye’de millî eğitim sistemi: Yapısal sorunlar ve öneriler (Rapor No. 1). Ankara: Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı
• Haberler (2019). “Ersoy: 10 Pilot Turizm Meslek Lisesi Kolej Statüsüne Getirilecek” [URL: https://www.haberler.com/ersoy-10-pilot-turizm-meslek-lisesi-kolej-11452718-haberi/ ] (Erişim 1 Kasım 2019)
• Hürriyet (2019). “Turizm Lisesi Öğrencisi Otelde Ders Yapacak, Maaş da Alacak” [URL: http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/vahap-munyar/turizm-lisesi-ogrencisi-otelde-ders-yapacak-maas-da-baglanacak-41130985 ] (Erişim 1 Kasım 2019)
• Karaca, S., Barlas Ünsal, G., Onan, N., ve Öz, Y.C. (2013). “16-20 Yaş Grubu Ergenlerde Aile İşlevleri ve Kişilerarası İlişki Tarzının İncelenmesi: Bir Üniversite Örneklemi” Balikesir Saglik Bilimleri Dergisi Cilt:2 Sayı:3 139-146
• Kavi, E. ve Koçak, O. (2018). Türkiye’de ortaöğretim düzeyindeki meslekî eğitim ile ilgili sorun alanları ve İskandinav ülkelerindeki meslekî eğitimin Türkiye’de uygulanabilirliği. Çalışma ve Toplum, 3, 1307-1334.
• Kusluvan, S. ve Kuşluvan, Z. (2000). Perceptions and Attitudes Undergraduate Tourism Students Toward Working in the Tourism Industry in Turkey. Tourism Management, (21), pp. 251-269.
• MEB, Milli Eğitim Bakanlığı (1999). Ticaret ve Turizm Öğretimi Okulları ve Programları, T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Ticaret ve Turizm Öğretimi Genel Müdürlüğü Yayını, Ankara
• MEB, (2005). Tebliğler Dergisi, Sayı:2573
• MEB (2008). Ortaöğretimde Okul Çeşitliliğinin Azaltılması Genelgesi,
• MEB (2014) 1.5.2014 tarih ve 20880154/10.06/1736074 sayılı Genelge [URL: http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1690.pdf ] (Erişim 1 Kasım 2019)
• MEB (2018). Türkiye’de Mesleki ve Teknik Eğitimin Görünümü 2023 Eğitim Vizyonu Eğitim Analiz ve Değerlendirme Raporları Serisi No:1 Kasım 2018
• Olalı, H. (1983) Dış Tanıtım ve Turizm. Türkiye İş Bankası Yayınları:Ankara.
• Olcay, A. (2008). Türk Turizminde Eğitimin Önemi Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Cilt: 7 Sayı: 2 : 383-390
• Özdemir, Y. (2016). “Kültür” Derslerine Direniş: Bir Endüstri Meslek Lisesinde Kafa/Kol Emeği Ayrımına Dayalı İşbölümünün Yeniden Üretimi” Eğitim Bilim Toplum Dergisi / Cilt:14 Sayı:53 Kış: 2016 Sayfa: 68-11
• Resmi Gazete (1986) "Çıraklık Ve Meslek Eğitimi Kanunu "(3308 sayılı kanun) 19139, 16 Haziran 1986.
• Sezgin, İ. (1983). Meslekî eğitimin kapsam ve gelişimi: Türkiye’de meslek eğitimi ve sorunları. Ankara: Türk Eğitim Derneği Yayınları.
• Solmaz, S.A. (2019). Türkiye’de Turizm Eğitim-Öğretiminde Karşılaşılan Sorunlar Üzerine Bir İnceleme Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi Cilt: 12 Sayı:63 853-866
• Somuncu, A. (2019) “Türkiye’de 1980 Sonrası Mesleki Eğitim Politikalarının Mesleki ve Teknik Eğitim Okullarında Yarattığı Dönüşüme İlişkin Yönetici ve Öğretmenlerin Görüşleri” Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Somuncu, A. (2019a). “Mesleki ve Teknik Liselerde Yeni Oluşturulan Sivil Havacılık Yer Hizmetleri Alan Eğitiminin Değerlendirilmesi” Ankara Hacı Bayramı Veli Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi Cilt: 22 Sayı:1 81-108
• Taşkın, M. (2006). “Ortaöğretim Turizm Eğitiminde Staj ve İzmir İli Anadolu Otelcilik Turizm Meslek Liselerinde Bir Uygulama” Yayınlanmamış Doktora Tezi Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir
• Tezcan, M. (1972). “Toplumumuzda Mesleki ve Teknik Öğretim İle İlgili Değer Yargıları ve Değişme Eğilimleri” Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi Cilt: 5 Sayı: 1 189-207 DOI: 10.1501/Egifak_0000000333
• TC. Kültür ve Turizm Bakanlığı (2019). [URL: https://yigm.ktb.gov.tr/Eklenti/63643,turizmistatistiklerigeneldegerlendirme2018pdf.pdf?0] (Erişim 1 Kasım 2019)
• Tursab (2019). Türkiye Seyahat Acentaları Birliği, www.tursab.org.tr (Erişim 28 Ağustos 2019).
• Uçar, C. ve Özerbaş M. A. (2013). Meslekî ve teknik eğitimin dünyadaki ve Türkiye’deki konumu. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, Cilt:2 Sayı: 2, 242-253.
• Ünlüönen, K. ve Boylu, Y. (2009). Türkiye’deki Örgün Turizm Eğitimine İlişkin Rakamsal Gelişmelerin Değerlendirilmesi. 10. Ulusal Turizm Kongresi, Mersin.
• Üngüren, E. ve Ehtiyar, R. (2009), ‘Türk ve Alman Öğrencilerin Umutsuzluk Düzeylerinin Karşılaştırılması ve Umutsuzluk Düzeylerini Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi: Turizm Eğitimi Alan Öğrenciler Üzerinde Bir Araştırma’, Journal of Yasar University, Cilt: 4(14), ss: 2093-2127
• Vatan (2019). “Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk Açıkladı : İş Garantili Liseler Geliyor [URL: http://www.gazetevatan.com/milli-egitim-bakani-ziya-selcuk-acikladi-is-garantili-liseler-ge-1231932-egitim/ ] (Erişim 1 Kasım 2019).
• Woodhall, M. (1979). Education, Work and Employment In Developing Countries - A Synthesis of Recent Research. Education Work and Employment. A Summary Review. International Development Research Center Manuscript Reports. Ottowa:IDRC [URL: .https://idl-bnc-idrc.dspacedirect.org/bitstream/handle /10625/4840/IDL-4840.pdf?sequence=1 ] (Erişim 1 Kasım 2019)
• Yörük, S., Dikici, A. ve Uysal, A. (2002). Bilgi toplumu ve Türkiye’de meslekî eğitim. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 12 Sayı: 2, 299-312.