YAPAY ZEKA SİSTEMLERİNİN SİBER SUÇLARLA MÜCADELEDEKİ ROLÜ: BİLİŞİM VE ULUSLARARASI HUKUK İNCELEMESİ

Year 2023, , 345 - 382, 31.07.2023

Erhan Can

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1306712

Cited By: 1

Abstract

Günümüzün teknolojik imkânları ve yaşanan gelişmeler, ülkelerin siber uzay alanında etkin ve kapsamlı çalışmalar yapmalarını gerekli kılmıştır. Yaşanan gelişmelerde öncelikli adımların atılmasında iki unsurun önemli olduğu söylenebilir: Yapay zeka ve siber güvenlik. Siber riskleri ortadan kaldırma ve siber savunma kapsamı, çok boyutlu ve disiplinlerarası çalışmaların bir bütün halinde değerlendirilmesini gerektirmektedir. Ancak hem teknik hem güvenli/etik yapay zeka sistemleri, yasal prosedürlerin eşgüdümlü takibine dayanan gelişmelerle sağlanabilir. Bu araştırma genelinde incelendiği üzere yapay zekanın siber güvenlikle birlikte değerlendirmesi, Avrupa Siber Suçlar Yasası’nın kapsamına bakmanın önemli olduğunu, uygulamaların sürüm halinde sunulmadan önce “siber güvenlidir” ibaresinin kullanılmasının önemi, denetmelerin en fazla beş yıllık süreçler için sunulması gibi konuların değerlendirilmesini gerektirebilir. Bu durumların yanı sıra ChatGPT gibi yapay zeka uygulamalarının çalışma prensibinde güvenlik algısı, teknik çalışmaların güvenlik boyutunu artırmada etkili bir faktör olabilir. Ancak genel olarak yapay zeka sistemleri için en önemli konulardan biri olan etik faktör, kullanıcıların bilgi gizliliği gibi prensipleri için incelemelerde bulunmayı, bunu da yasal prosedürlere uygunlukla yapmayı gerektirmektedir. Örneğin yine bazı uygulamaların ülkelerde yasaklanması, etik ve güvenlik açıklığı sorunlarından kaynaklandığı bilinmektedir. Önemli faktörün öncelikle yasal prosedür olduğu söylenebilir. Siber savunma mekanizmasının oluşturulması ve siber suçlarla mücadeleye ilişkin özel yasanın geliştirilmesi, yapay zeka çalışmalarına etkin fırsat sunabilir, siber riskleri azaltan ortam yaratabilir.

Keywords

Yapay Zeka, Siber Uzay ve Risk, Güvenlik, Uluslararası Hukuk, ChatGPT.

THE ROLE OF ARTIFICIAL INTELLIGENCE SYSTEMS IN FIGHTING CYBER CRIMES: A REVIEW OF IT AND INTERNATIONAL LAW

Abstract

Today'stechnologicalpossibilitiesanddevelopmentshavemade it necessaryforcountriestocarryouteffectiveandcomprehensivestudies in thefield of cyberspace. It can be saidthattwofactorsareimportant in takingprioritysteps in thedevelopmentsexperienced: Artificialintelligenceandcybersecurity. Eliminatingcyberrisksandthescope of cyberdefenserequiremultidimensionalandinterdisciplinarystudiesto be evaluated as a whole. However, bothtechnicalandsecure/ethical AI systems can be achievedwithdevelopmentsbased on thecoordinatedfollow-up of legal procedures. As examinedthroughoutthisresearch, theevaluation of artificialintelligencetogetherwithcybersecuritymayrequiretheevaluation of issuessuch as theimportance of looking at thescope of theEuropeanCybercrimeLaw, theimportance of usingthephrase "cyber-safe" beforetheapplicationsarereleased in release, andthesubmission of auditsfor a maximum of fiveyears. Inadditiontothesesituations, theperception of security in theworkingprinciple of artificialintelligenceapplicationssuch as ChatGPT can be an effectivefactor in increasingthesecuritydimension of technicalstudies. However, theethicalfactor, which is one of themostimportantissuesforartificialintelligencesystems in general, requiresexaminingtheprinciples of userssuch as informationprivacy, anddoingthis in accordancewith legal procedures. Forexample, it is knownthatsomepracticesarebanned in countriesandcausedbyethicalandsecurityclearanceproblems. It can be saidthattheimportantfactor is primarilythe legal procedure. Thecreation of a cyberdefensemechanismandthedevelopment of a speciallaw on combatingcybercrime can provide an effectiveopportunityforartificialintelligencestudiesandcreate an environmentthatreducescyberrisks.

Keywords

ArtificialIntelligence, Cybercrimeand Risk, Security, International Law

References

• Agin, N S, Türk Ceza Hukuku’nda Bilişim Sistemlerinin Araç Olarak Kullanılması Suretiyle Dolandırıcılık Suçu (TCK m.158/1-f), T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Akçakanat Ö/Özdemir O/Mazak M, “İşletmelerde Siber Güvenlik Riskleri ve Bilgi Teknolojileri Denetimi: Bankaların Siber Güvenlik Uygulamalarının İncelenmesi”, Mehmet Akif Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Dergisi, 5(2), 2021, s. 246-270.
• Aldoori A., Uluslararası Hukukta Siber Suçla Mücadele, T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Alptekin G., “2008 Rusya-Gürcistan Savaşı ve Savaş Sonrası Büyük ve Bölgesel Güçlerin Tepki ve Politikaları”, RUSAD, 6, 2021, s. 110-130.
• Altun A, “Siber Suçların Kriminolojik Analizi”, International Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 8(48), 2022, s. 91-99.
• Atabekov A/Yastrebov O, “Legal Status of Artificial Intelligence Across Countries: Legislation on the Move”, European Research Studies Journal, XXI(4), 2018, s. 773-782.
• Atakan M, “Siber Güvenlik Risklerinin ve Covid-19 Salgınının Uzaktan Denetim Üzerindeki Etkileri”, Denetişim, 22, 2021, s. 27-39.
• Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, Dijitalleşen Dünyada Bilişim Suçları ve Mücadele Yöntemleri, 2022.
• Cengiz G, “Siber Suçlar, Sosyal Medya ve Siber Etik”, İletişim Çalışmaları Dergisi, 7(3), 2021, s. 407-424.
• Chauhan A, “Role of AI in Cyber Crime and Hampering National Security”, SSRN, 9, 2022.
• Çelik S, “Siber Uzay ve Siber Güvenliğe Multidisipliner Bir Yaklaşım”, Academic Review of Humanities and Social Sciences, 1(2), 2018, s. 110-119.
• Derin G/Öztürk E, Yapay Zekâ Psikolojisi ve Sanal Gerçeklik Uygulamaları, 1. Bası, Türkiye Klinikleri, 2020.
• Dijital Dönüşüm Ofisi, Chatbot Uygulamaları ve ChatGPT Örneği, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı, 2023.
• Dilek S/Çakır H/Aydın M, “Applications of Artificial Intelligence techniques to Combating Cyber Crimes: A Review”, International Journal of Artificial Intelligence & Applications, 6(1), 2015, s. 21-39.
• Dülger M V, “Yapay Zekâlı Varlıkların Hukuk Dünyasına Yansıması: Bu Varlıkların Hukuki Statüleri Nasıl Belirlenmeli”, SSRN, 2021, s. 1-9.
• Ebibli Ö F, Hukuk Açısından Yapay Zekânın İncelenmesi, T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Yapı Sosyal Değişme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2022.
• Efe A, “Yapay Zekâ Odaklı Siber Risk ve Güvenlik Yönetimi”, Uluslararası Yönetim Bilişim Sistemleri ve Bilgisayar Bilimleri Dergisi, 5(2), 2021, s. 144-165.
• Erdem M/Özocak G, “Siber Güvenliğin Sağlanmasında Uluslararası Hukukun ve Türk Hukukunun Rolü”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 68(1), 2019, s. 127-212.
• Erdoğan G, “Yapay Zekâ ve Hukukuna Genel Bir Bakış”, Adalet Dergisi, 66, 2021, s. 117-192.
• Ghundare S/Patil A/Lad R, “Importance of Cyber Security”, International Journal of Engineering Research & Technology, 8(5), 2020, s. 1-3.
• Gülaslan T, “Sosyal Medya Güncel Tartışmalar: Sosyal Medyanın Kontrolü & Sosyal Medya Hizmet ve Gizlilik Sözleşmeleri & Yerli ve Milli Sosyal Medya”, Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 4(1), 2021, s. 1-21.
• Güngör N, İç Denetimde Bilgi Teknolojileri ve Siber Güvenlik: Borsa İstanbul Şirketlerinde Bir İnceleme, T.C. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Tezi, 2021.
• Halidi G, “Yapay Zekâ Etiği Tartışmaları İçin Bazı Tarihsel-Kavramsal Önbilgiler”, Türkiye Biyoetik Dergisi, 9(4), 2022, s. 155-163.
• Hoadly D/Lucas N, “Artificial Intelligence and National Security”, Congressional Research Service, Report, 2018, s. 1-38.
• İrdem İ/Çobanoğlu S, “Yapay Zekânın İç Güvenlik Yönetimi Üzerine Yansımaları: Siber Güvenlik”, Kaytek Dergisi, 2, 2021, s. 175-202.
• Karasoy A/Babaoğlu P, “Türkiye’de Siber Güvenlik: Yasal ve Kurumsal Altyapı”, Yasama Dergisi, 44, 2021, s. 123-155.
• Kaya İ S/Çakır A, “Yasak Cihaz veya Programlar Suçu”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 38, 2020, s. 32-55.
• Li Y/Liu Q, “A Comprehenvise Review Study od Cyber-Attack and Cyber Security: Emerging Trends and Recent Developments”, Energy Reports, 7, 2021, s. 8176-8186.
• Mijwil M M/ Aljanabi M/ChatGPT, “Towards Artificial Intelligence-Based Cybersecurity: The Practices and ChatGPT Generated Ways to Combat Cybercrime”, Iraqi Journal for Computer Science and Mathematics, 4(1), 2023, s. 65-70.
• Mijwil M M/Sadıkoğlu E/Cengiz E/Candan H, “Vergilendirme Sürecinin İdari İşlem Bağlamında İncelenmesi”, Veri Bilimi Dergisi, 5(2), 2022, s. 97-105.
• Mostafa M, Artificial Intelligence Applications in Supply Chain Management and Analysis in Turkey, T.C. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Nezgitli S/Benzer R, “Avrupa Birliği Siber Güvenlik Kanunu”, Bilişim Sistemleri ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 2020, s. 10-17.
• Önok M, “Avrupa Konseyi Siber Suç Sözleşmesi Işığında Siber Suçlarla Mücadelede Uluslararası İşbirliği”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 19(2), 2013, s. 1229-1270.
• Özcan B D/ Doğan M, “Yapay Zekâ Denetim ve Kontrolü İçin Bütünleşik Yapay Zekâ Mantıksal Çerçevesi”, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 57(4), 2022, s. 3160-3175.
• Özçelik B, “Yapay Zekânın Veri Koruma, Sorumluluk ve Fikri Mülkiyet Açısından Ortaya Çıkardığı Hukuki Gereksinimler”, Adalet Dergisi, 66, 2021, s. 87-116.
• Pirim H, “Yapay Zekâ”, Journal of Yasar University, 1(1), 2006, s. 81-93.
• Polat S, Milli Güvenlik Açısından Siber Güvenlik, T.C. Ankara Hacı Bayram Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Amme İdaresi Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, 2020.
• Selimoğlu S/Altunel M, “Siber Güvenlik Risklerinden Korunmada Köprü ve Katalizör Olarak İç Denetim”, Denetişim, 19, 2019, s. 5-16.
• Singh G/Mishra A/Sagar D, “An Overview of Artificial Intelligence”, SBIT Journal of Sciences and Technology, 2(1), 2020, s. 1-4.
• Şahiner M K/Ayhan E/Önder M, “Yeni Sınır Güvenliği Anlayışında Yapay Zekâ Yönetişimi: Fırsatlar ve Tehditler”, Uluslararası Çalışmalar Dergisi, 5(2), 2021, s. 83-95.
• Şenkaya Y/Adar U G, “Siber Savunmada Yapay Zekâ Sistemleri Üzerine İnceleme”, Akademik Bilişim, 2014, s. 1-7.
• Temel H, Kuvvet Kullanma Hukuku Kapsamında Siber Saldırı Kavramı, Harpte Yeni Kavramlar Operatif Sanat, Teknoloji ve Harp Hukukundaki Yansımalar, Ed. Özgür Körpe, Milli Savunma Üniversitesi Yayınları, 2021, s. 122-159.
• Temitope A/Aderonke T/Ayoola F/ Owoyemi J, “Stop Cyber Attacks Before They Happen: Harnessing The Power of Predictive Analytics in Cybersecurity”, Journal of Multidisciplinary Engineering Science and Technology, 10(4), 2023, s. 15863-15874.
• Tosun Y/Gezginci E/Göktaş S, “Siber Güvenlik: Sağlık Hizmetleri Ne Kadar Güvende?”, JAREN, 7(3), 2021, s. 157-161.
• Turhan O, Bilgisayar Ağları ile İlgili Suçlar (Siber Suçlar), T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Hukuk Müşavirliği Planlama Uzmanlığı Tezi, 2006.
• Ünal A/Kılınç İ, “Yapay Zekâ İşletme Yönetimi İlişkisi Üzerine Bir Değerlendirme”, Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 6(1), 2014, s. 51-78.
• Weimann G, “Cyberterrorism”, United States Institute of Peace, Special Report, 2004, s. 1-12.
• Yalınpala E S/Körpe Ö, Sanal Görüş Sistemlerinin Askerî Karar Verme Süreçlerinde ve Kurmay Subay Eğitimlerinde Kullanımı, Harpte Yeni Kavramlar Operatif Sanat, Teknoloji ve Harp Hukukundaki Yansımalar, Ed. Özgür Körpe, Milli Savunma Üniversitesi Yayınları, 2021, s. 61-88.
• Yeşilmen N, Disiplinlerarası Bir Yaklaşımla Siber Politika & Siber Güvenlik, Orion Kitabevi, 2018.
• Yılmaz G, “Yapay Zekânın Yargı Sistemlerinde Kullanılmasına İlişkin Avrupa Etik Şartı”, Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi, 28(1), 2020, s. 27-55.
• Yılmaz O, “Küreselleşme Sürecinde Dönüşen Güvenlik Algısı ve Siber Güvenlik”, Cyberpolitik Journal, 2(4), 2019, s. 22-43.
• Yılmaz O G, “Yargı Uygulamasında Yapay Zekâ Kullanımı – Yapay Zekâ Hakim Cübbesini Giyebilecek mi?”, Adalet Dergisi, 66, 2021, s. 379-415.