Özel Hukuk Kişileri Arasında İdari Sözleşme Yapılabilmesi Olasılığına İlişkin Bir Değerlendirme

Year 2024, , 589 - 612, 18.04.2024

Mehmet Aktaş

https://doi.org/10.34246/ahbvuhfd.1312777

Abstract

Kamu hizmetlerini sunma misyonunu haiz olan idare, bu misyonun icrası sırasında çeşitli vasıtalarla iradesini ortaya koyabilmektedir. Kimi durumlarda birel ya da düzenleyici nitelikte tek taraflı işlemler yapan idare, kimi durumlarda da sözleşmeler yoluyla iradesini tecelli ettirebilmektedir. İdari sözleşme doktrini incelendiğinde genel olarak, bir sözleşmenin idari sözleşme olarak addedilebilmesi için en az bir tarafın idare olması zorunluluğuna yer verildiği görülmektedir. Organik kriter olarak ifade edilen bu şart, iki tarafı da özel hukuk kişileri olan idari sözleşme yapma ihtimalini kategorik olarak reddetme sonucunu doğurmaktadır. Türkiye’de hem doktrinde hem de uygulamada bu hususta ittifak olduğu görülmektedir. Bu çalışmada ise, kamu hizmetlerinin sunulması sırasında idarenin çeşitli yöntemlerle paydaş kıldığı özel hukuk kişilerinin, kamu hizmetlerinin sunumu esnasında üstlendikleri misyon çerçevesinde kendi aralarında idari sözleşme yapıp yapamayacağı hususu değerlendirilecek; özellikle bu kategorik reddiyenin doğurabileceği riskler analiz edilerek Fransa’da buna imkan veren istisnai içtihadın Türkiye’de uygulanabilirliği ele alınacaktır.

Keywords

İdarenin sözleşmeleri, idari sözleşmeler, idari sözleşme ölçütleri, idare sözleşmelerde organik ölçüt, kamu hizmeti.

AN EVALUATION ON THE POSSIBILITY TO MAKE ADMINISTRATIVE CONTRACTS BETWEEN PRIVATE PERSONS

Abstract

The administration, which has the mission of providing public services, can demonstrate its will through various means during the execution of this mission. In some cases, the administration carrying out individual or regulatory unilateral transactions can also manifest its will through contracts. When the administrative contract doctrine is examined, it is seen that at least one party must be an administrator for a contract to be considered an administrative contract. This condition, expressed as the organic criterion, categorically rejects the possibility of making an administrative contract, both parties of which are private law persons. There is an alliance on this issue both in doctrine and practice in Türkiye. This study will evaluate whether private legal persons, whom the administration has made stakeholders through various methods during the provision of public services, can make administrative contracts among themselves within the framework of the mission they undertake while providing public services. In particular, this study analyzes the risks that this categorical refusal may pose and whether the exceptional case law that allows this in France is applicable in Türkiye.

Keywords

Contracts of the administration, administrative contracts, criteria of administrative contracts, organic criteria in administrative contracts, public service.

References

• Akyılmaz B, İdare Hukuku, Sayram Yayınları, 2004.
• Akyılmaz B, Sezginer, Murat; Kaya, Cemil, Türk İdare Hukuku, Savaş Yayınevi, 14. Baskı, 2021.
• Atalı M, “Ara Bağlantı Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği ve Bu Sözleşmelerden Doğan İhtilafların Çözümünün Ait Olduğu Yargı Kolu”, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 10 (1/2), 2006, s.315-339.
• Atay E. İdare Hukuku, Turhan Kitapevi, 6. Basıya Ek Tıpkı Bası, 2019.
• Bilgen P, Uyuşmazlık Mahkemesi ve Danıştay İçtihatlarına Göre İdari Sözleşmelerin Kriterleri, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1. Baskı, 1970.
• Çağlayan R, İdare Hukuku Dersleri, Adalet Yayınevi, , 2022.
• Çal S, “İdari Sözleşmelerde Ölçüt Sorunu ve Farklı Bir Yaklaşım Önerisi”, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 14 (2), 2010, s.223-274.
• Çınar, Abdurrahim; “İdari Sözleşme Ölçütleri”, Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 7 (2), 2021, s.325-338.
• Duran L, İdare Hukuku Ders Notları, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1982.
• Gözler K, İdare Hukuku Cilt 1, Ekin Yayınevi, 2019.
• Gözler K, İdare Hukuku Cilt 2, Ekin Yayınevi, 2019.
• Gözübüyük Ş; Tan Turgut, İdare Hukuku Cilt 1 Genel Esaslar, Turhan Kitabevi, 2021.
• Günday M, İdare Hukuku, İmaj Yayınevi, 10. Baskı, 2015.
• Karahanoğulları O, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, 1. Bası, 2022.
• Laubadère A. Moderne F, Delvolvé P, Traité Des Contrats Administratifs, Tome 1, 2ème Éd., LGDJ, 1983-1984.
• Odyakmaz, Zehra; “Genel Olarak İdarenin Sözleşmeleri”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2 (1-2), 1998, s.141-195.
• Özay, İ.H, Gün Işığında Yönetim, 2 nci Baskı’dan 3 üncü Tıpkı Baskı, Filiz Kitabevi, 2017.
• Sezginer M, “İdarenin Müdahale Ettiği Özel Hukuk Sözleşmeleri (Bileşik İradeli “Birleşme” Sözleşmeler”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 17 (2), 2013, s.1589-1622.
• Tan T, “İdari Sözleşme Kuramına İlişkin Gözlemler”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 50 (03), 1995, s.291-309.
• Tekinsoy A, “İdari Sözleşmelerde Ölçüt Sorunu”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 55 (2), 2006, s.181-227.
• Ulusoy A, Yeni İdare Hukuku, Yetkin Yayınları, 3. Baskı, 2020.
• Yayla Y, İdare Hukuku, Beta Yayınları, 2. Baskı, 2010.
• Yıldırım T; Yasin M; Kaman N; Özdemir E; Üstün G; Çakır M; Okay Tekinsoy, Ö; İdare Hukuku, Onikilevha Yayınları, 8. Baskı, 2021.
• Zabunoğlu Y.K, İdare Hukuku Cilt 1, Yetkin Yayınları, 2012.