İçtihat Kalitesi ve Tutarlığının Sağlanmasında Yeni Bir Yöntem Olarak Anayasa Mahkemesi Araştırma ve İçtihat Birimi

Year 2015, Volume: 19 Issue: 4, 323 - 352, 01.10.2015

Musa Sağlam

Abstract

Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru imkanının kabul edilmesiyle birlikte Mahkemenin yargısal oluşumlarının (Genel Kurul yanında Bölümler ve Komisyonların kurulması) ve kararlarının sayısında (her ay ortalama binin üzerinde bireysel başvuru yapılması) önemli bir artış olmuştur. Bu ise Mahkemeyi, bütün yüksek mahkemelerin karşı karşıya olduğu bir sorunla daha açık bir şekilde karşı karşıya getirmiştir: içtihadın kalitesi ve tutarlığının sağlanması. Buna bir çözüm olarak, 2012 yılında yeni İçtüzük ile Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi “Jurisconsulte” departmanı örneğinden esinlenerek Mahkemede Araştırma ve İçtihat Birimi (Ar-İç) kurulmuştur. Birim, bireysel başvuruların alınmaya başladığı Eylül 2012 tarihinde çalışmalarına başlamış ve Şubat 2015 tarihine kadar görevli kılındığı alanda ülkemizde diğer yüksek mahkemelere emsal teşkil edecek nitelikte önemli faaliyetleri başlatmış ve bu çalışmaları Mahkemede ile takdir toplamıştır

Keywords

Anayasa Mahkemesi, Bireysel başvuru, Araştırma ve İçtihat Birimi, Jurisconsulte, İçtihat kalitesi ve tutarlılığı

THE RESEARCH AND CASE-LAW DEPARTMENT OF THE CONSTITUTIONAL COURT: A NEW METHOD TO ENSURE THE QUALITY & CONSISTENCY OF COURT’S JURISPRUDENCE

Abstract

With the introduction of individual application to the Constitutional Court as a new legal remedy, there has been a significant increase in the judicial organs (establishment of Sections and Commissions in addition to the Plenary of the Court) and the number of judgments of the Court (average number of individual applications filed each month is more than one thousand). This situation clearly exposed the Court to a problem that is encountered by all other high courts: ensuring the quality and consistency of the case law. As a solution to this problem and with an inspiration from the “Jurisconsulte” department of the European Court of Human Rights, the Research and Case-Law Department (Ar-İç) was established at the Constitutional Court. This department started to work on September 2012, when the Court started to receive individual applications, and initiated important activities in its field of service until February 2015. These activities of the department served as a model to other high courts and received general approval and appreciation

Keywords

Constitutional Court, Individual application, Research & CaseLaw Department, Jurisconsulte, Quality and consistency of the case-law

References

• Adil Yargılanma Hakkı Rehberi, Ed. Abdullah ÇELİK, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Bireysel Başvuru El Kitapları, Sayı: 3, Ankara, 2014
• Bireysel Başvuru Yuvarlak Masa Toplantıları, Cilt I ve II, Ed. Musa SAĞLAM/Serdar GÜLENER/Recep KAPLAN, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2014.
• Sinan ÇINAR, “İdari Yargı Mercilerince Verilen Kararlara Karşı Yapılan Başvurularda Bireysel Başvuru Süresi”, TBB Dergisi, S. 118, 2015, s. 51-98
• DOĞRU Osman/NALBANT Atilla, İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi Açıklama ve Önemli Kararlar, 2 Cilt, I. Baskı, Avrupa Konseyi Yayını, Ankara, 2012
• HARRİS David J./O’BOYLE Michael vd., Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Hukuku, Çev: Mehveş Bingöllü KILCI/Ulaş KARAN, Avrupa Konseyi Yayını, Ankara, 2003
• Guide Pratique Sur la Recevabilité, Conseil de l’Europe/Cour européenne des droits de l’homme, 2014.
• Kabul Edilebilirlik Kriterleri Rehberi, Ed. Musa SAĞLAM/Hasan Tuna GÖKSU, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Bireysel Başvuru El Kitapları, Sayı: 2, Ankara, 2014
• KILINÇ, Bahadır, “The Establishment of the Individual Application System In Turkey: A Promising Experience”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, S. 5, Haziran 2015, s. 571-587.
• SAĞLAM, Musa, “1982 Anayasası ve 6216 sayılı Kanun Çerçevesinde Bireysel Başvuru Konusu Haklar”, in Anayasa Mahkemesinin Kuruluşunun 50. Yılına Armağan, Ed. Alparslan ALTAN/Engin YILDIRIM/Hikmet TÜLEN/Ali Rıza ÇOBAN, Anayasa Mahkemesi Yayınları, Ankara, 2012, s. 265-307.
• SAĞLAM, Musa, “İçtihat Danışmanı (Jurisconsulte) ve Departmanı”, in Bireysel Başvuru İnceleme Usulü ve Kabul Edilebilirlik Kriterleri, Ed. Musa SAĞLAM, Avrupa Konseyi Yayını, Şen Matbaa, Ankara, Şubat, 2013, s. 71-105
• http://www.coe.int
• http://hudoc.echr.coe.int
• http://www.anayasa.gov.tr
• AYM Kararları
• AYM, E.2011/129 K.2012/81 K.T. 24/5/2012
• Kamil Koç, B. No: 2012/660, 7/11/2013
• Türkan Bal, B. No: 2013/6932, 6/1/2014
• Ahmet Saygılı ve Şefika Saygılı, B. No: 2013/135, 21/1/2014
• Kayasu/Türkiye, B. No: 64119/00, 13/11/2008
• Nejdet Şahin ve Perihan Şahin/Türkiye [BD], B. No: 13279/05, 20/10/2011