Basın Yolu İle Kişilik Hakları İhlâllerinde Manevî Tazminat

Year 2012, Volume: 16 Issue: 2, 1 - 36, 01.04.2012

Oğuz Sadık Aydos

Abstract

Basın hürriyeti ve kişilik haklarının ihlâli arasındaki ince dengenin basın ve yargı tarafından dikkatle gözetilmesi gerekir. Zira bu hâllerde ihlâl nedeniyle genellikle manevî zarar doğmaktadır. Manevî tazminat için, basın yolu ile kişilik haklarına yapılan haksız saldırı nedeniyle manevî zararın doğması ve kusurun mevcut olması gerekir. Sorumlu olan kişiler süreli ve süresiz yayınlar şeklinde ikili bir ayrımla incelenir. Süreli yayınlar açısından eser sahibi ve yayın sahibi süresiz yayınlar açısından ise eser sahibinin yanı sıra yayımcı, yayımcının belli olmaması hâlinde ise basımcı müştereken ve müteselsilen sorumlu olmaktadır. Para olarak veya para dışında talep edilecek manevî tazminat davası, davalının veya davacının yerleşim yeri ya da basılmış eserlerin ulaştığı yerlerdeki Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılacaktır

Keywords

Basın, Kişilik Hakları, Manevî Zarar, Tazminat, İhlâl

MORAL COMPENSATION IN THE VIOLATION OF PERSONALITY RIGHTS VIA PRESS

Abstract

The sensitive balance between the freedom of press and the violation of personal rights should be observed by press and adjudication. Because the damage that is made up in these circumstances is generally non-pecuniary damage and causes results which are very difficult to compensate. For non-pecuniary damage, the unfair attack on personal rights by way of press because of the emergence of non-pecuniary damage and the defect must be present or strict liability.Subjects of responsibility in the form of periodicals and publications are examined with a binary distinction. The owner of the work and publisher for periodicals in addition to the owner of the work if the publisher is not certain typographer for indefinite publishers will be responsible jointly and severally. Action for compensation in money or without money demanded will be sued in the locations where the defendant or the plaintiff are or in the locations where the works have been printed by the Court of First Instance.

Keywords

Press, Personal Rights, Non-pecuniary damage, Compensation, Violation.

References

• AKİPEK, Jale G./AKINTÜRK, Turgut/ATEŞ KARAMAN, Derya: Türk Medenî Hukuku Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku Yeni Medenî Kanuna Uyarlanmış, C. I, B. 7, İstanbul 2009.
• ATILGAN, Semra: Gazetecilerin Korunması, İstanbul 1991.
• AYRANCI, Hasan: “Yargıtay Uygulaması Işığında Manevî Tazminat Miktarının Belirlenmesinde Tarafların Sıfatı, İşgal Ettikleri Makam, Diğer Sosyal Ve Ekonomik Durumlar”, e – akademi, Nisan , S. 50, , 14.9.2011.
• BELLİ, Doğan Bülent: Basın Yolu ile Kişilik Hakkına Saldırılardan Doğan Hukukî Sorumluluk, Ankara 2008.
• CAREY, Peter: Media Law, Second Edition, London 1999.
• ÇETİN, Erol: Son Değişikliklerle Basın Hukuku, Hukuk – Ceza Açıklamalı – İçtihatlı, B. 3, Ankara 2007.
• DESCHENAUX, Henri/TERCIER, Pierre: Sorumluluk Hukuku, (Çev. ÖZDEMİR, Salim), Bern 1982.
• EDİS, Seyfullah: Medenî Hukuka Giriş ve Başlangıç Hükümleri, B. 6, Ankara 1997.
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, B. 13, Ankara
• FRANKO, Nisim: Şeref ve Haysiyete Tecavüzden Doğan Manevî Zararın Tazmini, Ankara 1973.
• GÜVEN, Kudret: Kişilik Hakları ve Ötenazi, Ankara 2000.
• HATEMİ,Hüseyin: KOCAYUSUFPAŞAOĞLU /HATEMİ/ SEROZAN /ARPACI: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, C. II, Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku, İstanbul 1997.
• HOVLAND, Carl I./WEISS, Walter: “Kaynağın Güvenilirliği ve Haberleşmenin Etkinliği Üzerindeki Etkisi”: OSKAY, Ünsal: Kitle Haberleşmesi Teorilerine Giriş, B. 5, İstanbul 2000, s. 239 – 259.
• İÇEL, Kayıhan/ÜNVER, Yener: Kitle Haberleşme Hukuku Basın Radyo-Televizyon Sinema-Video İnternet, B. 6, İstanbul 2005.
• İNCEOĞLU, Yasemin: Uluslararası Medya, İstanbul 2004.
• KAPLAN, İbrahim: “Kişilik Haklarının Kitle Haberleşme Araçları (Basın, Radyo ve Televizyon) Karşısında Korunması”, AD, Y. 7 (1970), S. 3-4, İstanbul 1979, s. 200 – 230.
• KILIÇOĞLU, Ahmet M.: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, B. 10, Ankara 2008.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip/HATEMİ, Hüseyin/SEROZAN, Rona/ARPACI, Abdülkadir: Borçlar Hukuku Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku, B. 2, İstanbul 1998.
• KILIÇOĞLU, Ahmet M.: Şeref, Haysiyet ve Özel Yaşama Basın Yoluyla Saldırılardan Hukuksal Sorumluluk, B. 3, Ankara 2008. (Ahmet).
• KILIÇOĞLU, Mustafa: “Cismanî Zarar ve Ölüm Hâllerinde Manevî Zarar ve Manevî Tazminat”, Kamu-İş İş Hukuku ve İktisat Dergisi, Y. 2004, C. VII, S. 4, s. 1-30. (Mustafa).
• KIRCA, Çiğdem: “Manevî Tazminatın Fonksiyonu ve Niteliği”, YD, C. XXV, Temmuz 1999, S. 3, s. 243 – 268.
• OĞUZ, Habip: İnternet Ortamında Kişilik Haklarının İhlâli ve Korunması, Ankara 2010.
• OĞUZMAN, M. Kemal/BARLAS, Nami: Medenî Hukuk Giriş Kaynaklar Temel Kavramlar, B. 16, İstanbul 2010.
• OĞUZMAN, M. Kemal/ÖZ, M. Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, B. 8, İstanbul 2010.
• ÖZEL, Cevat: Türk Medya Hukuku, İstanbul 1999.
• ÖZEL, Çağlar: “Sözleşme Dışı Sorumlulukta Yansıma Zarar ve Giderimine İlişkin Bazı Düşünceler”, AÜHFD, Y. 2001, C. L, S. 4, s. 81- (Çağlar).
• ÖZEL, Sibel: Uluslararası Alanda Medya ve İnternette Kişilik Hakkının Korunması, B. 2, Ankara 2004. (Sibel).
• SALİHPAŞAOĞLU, Yaşar: Türkiye’de Basın Özgürlüğü, Ankara
• SIRABAŞI, Volkan: İnternet ve Radyo – Televizyon Aracılığıyla Kişilik Haklarına Tecavüz (İnternet Hukuku), B. 2, Ankara 2007.
• TANDOĞAN, Halûk: Türk Mes’uliyet Hukuku, Ankara 1961 (Mes’uliyet Hukuku).
• TANDOĞAN, Halûk: Mukayeseli Hukuk, Hususiyle Türk – İsviçre ve Alman Hukuku Bakımından Üçüncü Şahsın Zararının Tazmini, Ankara 1963 (Üçüncü Şahsın Zararının Tazmini).
• TANDOĞAN, Halûk: Şahsiyetin Akit Dışı İhlâllere Karşı Korunmasının İşleyiş Tarzı ve Basın Yoluyla İhlâllere Karşı Özel Hayatın Korunması, AÜHFD, Yıl 1963, C. XX, S. 1 – 4, s. 1-36 (Özel Hayatın Korunması).
• TAŞKIN, Âlim: “Tüzel Kişilerin Kişilik Haklarının Korunması”, AÜHFD, Yıl 1991 – 1992, C. XLII, S. 1 – 4, s. 201-243.
• TEKİNAY, Selâhattin, S./AKMAN, Sermet/BURCUOĞLU, Halûk/ALTOP, Atillâ: Tekinay Borçlar Hukuku, B. 7, İstanbul 1993.
• TÜRK DİL KURUMU: Türkçe Sözlük, B. 10, Ankara 2005.
• UYGUR, Turgut: Borçlar Kanunu, C. I, Ankara 1990.
• ÜNAL, Mehmet: “Manevî Tazminat ve Bu Tazminat Çeşidinde Kusurun Rolü”, AÜHFD, Y. 1978, C. XXXV, S. 1 – 4, s. 397-437.
• ZELEZNY, John D.: Communications Law/Liberties, Restraints, and the Modern Media, Second Edition, USA 1997.