MÖHUK Madde 31 Bağlamında Türk Hukukunda Doğrudan Uygulanan Kurallara Bakış

Year 2011, Volume: 15 Issue: 2, 81 - 121, 01.04.2011

Mustafa Erkan

Abstract

Sözleşme ile sıkı ilişki içerisindeki üçüncü bir devletin doğrudan uygulanan kuralları konusu 5718 sayılı yeni MÖHUK’un 31’inci maddesinde düzenlenmiştir. Bu düzenlemede Roma Konvansiyonu model alınmıştır. Ancak 5718 sayılı MÖHUK’un yürürlüğe girmesinden kısa bir süre sonra Roma I Tüzüğü Roma Konvansiyonu’nun yerini almıştır. Roma Konvansiyonu’nun üçüncü bir devletin doğrudan uygulanan kuralları konusunu düzenleyen maddesine getirilen eleştiriler dikkate alınarak, Roma I Tüzüğü’nün ilgili maddesinin düzenlemesinde esaslı bir değişikliğe gidilmiştir. Roma I Tüzüğü ile yapılan bu değişikliğin, 5718 sayılı MÖHUK’ta konuyu düzenleyen 31. maddede yapılmasına ihtiyaç olup olmadığı, bu makalede incelecektir

Keywords

Doğrudan uygulanan kurallar, müdahaleci kurallar, sözleşme ile sıkı ilişki içerisindeki üçüncü bir devletin doğrudan uygulanan kuralları, MÖHUK m. 31, Roma Konvansiyonu, Roma I Tüzüğü.

AN OVERVIEW OF MANDATORY RULES IN TURKISH LAW WITHIN THE FRAMEWORK OF ARTICLE 31 OF THE CODE ON PRIVATE INTERNATIONAL LAW AND CIVIL PROCEDURE

Abstract

Article 31 of MOHUK (The Code on Private International Law and Civil Procedure) sets forth the internationally mandatory rules of another state which are most closely connected to the contract. The article aforementioned is adopted from the Rome Convention whereas the Rome I Regulation has replaced the Convention. In consideration of the criticisms related to the article of the Convention stipulating direct applicability of another state’s rules, Rome I Regulation has introduced drastic changes in this regard. This article is an attempt to identify whether or not it is necessary to adopt the said amendment in terms of Article 31 of MOHUK.

Keywords

Mandatory Rules, Internationally Mandatory Rules, Overriding Mandatory Rules, Article 31 of The Code on Private International Law (Law No: 5718), Rome Convention, Rome I Regulation

References

• ARMINJON, P., Les Lois Politiques Et Le Droit International Prive, Rev. de DIP, 1930, s. 385-396.
• BAYATA CANYAŞ, F. Aslı, 5718 Sayılı Yeni MÖHUK Uyarınca Doğrudan Uygulanan Kurallar ve Özellikle Üçüncü Devletin Doğrudan Uygulanan Kuralları, Haluk Konuralp Anısına Armağan, C. 3, Ankara 2009, s. 141-166.
• BLESSING, Marc, Impact of the Extraterritorial Application of Mandatory Rules of Law on International Contracts, Swiss Commercial Law Series, Vol. 9, Helbing & Linchtenhahn 1999.
• BONELL, M. J, Article 1.4 (Mandatory Rules) Revised Comments, UNITROIT Working Group for the Preparation of Principles of International Commercial Contracts (3rd), Fifth Session, Rome, 24-28 May 2010, s. 2-5, (http://www.unidroit.org/english/documents/2010/ study50/s-50-115-e.pdf, erişim 31 Aralık 2010).
• BONOMI, Andrea, Mandatory Rules in Private International Law the Quest for Uniformity Decisions in a Global Environment I, in SARCEVIC, Petar and VOLKEN, Paul (eds), Yearbook of Private International Law, Vol. 1, Hague 1999.
• BONOMI, Andrea, The Rome I Regulation on the Law Applicable to Contractual Obligations: Some General Remarks” in BONOMI, Andrea, and VOLKEN, Paul (eds), Yearbook of Private International Law, Vol. 10, Berlin- New York 2008.
• BRIGGS, Adrian, The Confl ict of Laws, 2nd ed., Oxford 2008.
• CHUKWUMERIJE, Okezie, Choice of Law in International Commercial Arbitration, London 1994.
• CLARKSON, Chris M.V/HILL, Jonathan, Jaffey on the Confl ict of Laws, 2nd ed., London 2002.
• ÇELİKEL, Aysel/ERDEM, Bahadır, Milletlerarası Özel Hukuk, b. 10, İstanbul 2010.
• DOĞAN, Vahit, Milletlerarası Özel Hukuk, Ankara 2010.
• EKŞİ, Nuray, Sözleşmeden Doğan Borçlara Uygulanacak Hukuk Hakkında Roma Konvansiyonu, İstanbul 2004.
• ERDEM, Bahadır, 5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’da Düzenlenen Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak Olan Hukuk, Koç Üniversitesi, Avrupa’da Devletler Özel Hukuku ve Yeni Türk Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un Akitler ve Ticaret Hukukuna İlişkin Hükümleri, Hukuk Fakültesi Dr. Nüsret-Semahat Arsel Uluslararası Ticaret Hukuku Araştırma Merkezi Konferans Yayımları Serisi-2, İstanbul 2010.
• ERTEN, Rıfat, Milletlerarası Özel Hukukta Spor, Ankara 2007.
• FRIEDMAN, W. G., Public and Private Law Thinking: The Need for Synthesis, Wayne Law Review 1959, C. 5, Sa. 3, s. 291-302.
• GIRSBERGER, Daniel, Swiss Private International Law Act Compared to the New Turkish Act, Koç Üniversitesi, Avrupa’da Devletler Özel Hukuku ve Yeni Türk Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un Akitler ve Ticaret Hukukuna İlişkin Hükümleri, Hukuk Fakültesi Dr. Nüsret-Semahat Arsel Uluslararası Ticaret Hukuku Araştırma Merkezi Konferans Yayımları Serisi-2, İstanbul 2010.
• GUIULIANO, Mario/LAGARDE, Paul, Report on the Convention of the Law Applicable to Contractual Obligations, OJ 1980 C282, s. 1-50.
• GÜNGÖR, Gülin, Temel Milletlerarası Özel Hukuk Metinlerinin Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Konusunda Yakınlık Yaklaşımı, Ankara 2007.
• GÜNGÖR, Gülin, The Principle of Proximity in Contractual Obligations: The New Turkish Law on Private International Law and International Civil Procedure, Ankara Law Review 2008, Vol. 5, No.1, s. 1-21.
• HARRIS, Jonathan, Mandatory Rules and Public Policy under the Rome I Regulation, in FERRARI, Franco/LEIBLE (eds), Stefan, Rome I Regulation: The Law Applicable to Contractual Obligations in Europe, Munich 2009.
• JUNKER, Abbo, Empfi ehlt es sich, Art. 7 EVÜ zu revidieren oder aufgrund der bisherigen Erfahrungen za praezisieren? 20 (2000) 2 IP Rax, s. 72.
• KARRER, Pierre /ARNOLD, Karl, Switzerland’s Private International Law Statute 1987: The Swiss Code on Confl ict of Laws and Related Legislation, Deventer-Boston 1989.
• KARSTEN, I.G.F., Rapport Explicatif, Conference de La Haye de droit international prive, Actes et documents de la treizieme session, IV, Contrats d’intermediaires.
• KASSIS, Antoine, Le Nouveau Droit Europeen Des Contrats Internationaux, Paris 1993.
• KÖSOĞLU, Mehmet, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun 31. Maddesi: Sözleşme İle Sıkı İlişkili Üçüncü Bir Devletin Doğrudan Uygulanan Kurallarına Etki Tanınması, MHB 2008, Yıl: 28, Sa. 1-2, s. 147-172.
• MILES, Wendy/WHEELER, Sarah, England & Wales, in Global Legal Group, The International Comparative Legal Guide to International Arbitration 2010: A Practical Cross-Border Insight into International Arbitration, s. 116-128, (http://www.iclg.co.uk/khadmin/Publications/pdf/3807.pdf, erişim 31 Mart 2011).
• Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun Tasarısı ve Adalet Komisyonu Raporu (1/337), s. 1-43, (http://www.tbmm.gov.tr/ sirasayi/donem23/yil01/ss47.pdf, erişim 20 Mart 2011).
• NOMER, Ergin/ŞANLI, Cemal, Devletler Hususi Hukuku, b. 18, İstanbul 2010.
• NORTH, Peter/FAWCETT, James/CARRUTHERS, Janeen, Cheshire, North & Fawcett Private International Law, 14 ed., Oxford 2008.
• ÖZDEMİR KOCASAKAL, Hatice, Doğrudan Uygulanan Kurallar ve Sözleşmeler Üzerindeki Etkileri, İstanbul 2001.
• ÖZEL, Sibel, Milletlerarası Ticari Tahkimde Kanunlar İhtilafı Meseleleri, İstanbul 2008.
• ÖZEL, Sibel, Uluslararası Alanda Kültür Varlıklarının Korunması, İstanbul 1998.
• PAUKNEROVA, Monika, Mandatory Rules and Public Policy in International Contract Law, ERA Forum 2010, s. 29-43, (http://www.springerlink. com/content/151l5h2424023717/fulltext.pdf, erişim 31 Aralık 2010).
• RENOLD, Marc-Andre, Les Confl icts De Lois En Droit Antitrust, Zurich 1991.
• SANCAKTAR, Oğuz, Özelleştirmenin Kamu Hukuku – Özel Hukuk Ayırımına Etkileri ve Bu Bağlamda Güncel Özelleştirme Tartışmalarındaki Başlıca Görüşler, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 8, Sa. 1, s. 241-270.
• SYMEONIDES, Symeon, American Private International Law, The Netherlands 2008.
• TAN, Turgut, Ekonomik Kamu Hukuku, Ankara 1984.
• TARMAN, Zeynep Derya, Yabancılık Unsuru Taşıyan İş Sözleşmelerine Uygulanacak Hukuk, AÜHFD 2010, C. 59, Sa. 3, s. 521-550.
• TARMAN, Zeynep Derya, Akdi Borç İlişkilerine Uygulanacak Hukuk Hakkındaki Roma I Tüzüğü, BATİDER 2009, C. 25, Sa. 2, s. (299-332) 326.
• TEKİNALP, Gülören, Milletlerarası Özel Hukuk: Bağlama Kuralları, b. 9, İstanbul 2006.
• TEKİNALP, Gülören, Yeni Kanun Hakkında Temel Açıklamalar, Koç Üniversitesi, Avrupa’da Devletler Özel Hukuku ve Yeni Türk Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’un Akitler ve Ticaret Hukukuna İlişkin Hükümleri, Hukuk Fakültesi Dr. Nüsret-Semahat Arsel Uluslararası Ticaret Hukuku Araştırma Merkezi Konferans Yayımları Serisi-2, İstanbul 2010.
• The Harvard Law Review Association, Article 7(1) of the European Contracts Convention: Codifying the Practice of Applying Foreign Mandatory Rules, Harvard Law Review 2001, Vol.114, No. 8, s. 2462-2477.
• TİRYAKİOĞLU, Bilgin, Rekabet Hukukundan Doğan Kanunlar İhtilafı, Ankara 1997.
• TİRYAKİOĞLU, Bilgin/AYGÜN, Mesut/KÜÇÜK, Esin, Türk Uluslararası Özel Hukuk Mevzuatı, b. 5, Ankara 2010.
• TRAVNICKOVA, Simona, Limitations of Choice of Law – Mandatory Rules and International Mandatory Rules, s. 1-10, (http://www.law.muni. cz/sborniky/dp08/fi les/pdf/mezinaro/travnickova.pdf, erişim 31 Mart 2011).
• YÜKSEL, Mehmet, Kamu Hukuku-Özel Hukuk Ayrımı ve Günümüzdeki Anlamı, Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi 2008, Sa. 41-42, s. 49-73.