Hizmetin Serbest Dolaşımı Kapsamında Türk Vatandaşları için Vizesiz Avrupa

Year 2009, Volume: 13 Issue: 1, 77 - 113, 01.06.2009

Hamdi Pınar

Abstract

İlk kez 1987 yılında verilen ABAD’ın Demirel kararı ile başlayan süreçte, Türklerin haklarına ilişkin olarak çok sayıda karar ortaya çıkmıştır. Hizmetin serbest dolaşımına ilişkin ise, 2000 yılında verilen Savaş kararıyla önemli bir adım atılırken; 2009 yılında verilen Soysal kararı ile artık vizesiz Avrupa yolu açılmıştır. Bu kararlarla öncelikle 1 Ocak 1973 tarihinde yürürlüğe giren Katma Protokol m. 41’in doğrundan etkisi olan bir hüküm olduğu, yani hizmetin serbest dolaşımında mevcut haklarda kötüleştirme yasağı ilkesi ortaya çıkmıştır. Bunun sonucu olarak da ilk girişte vize uygulama üye devletlerin hâkimiyet alanında olduğu yöndeki itiraz ile Schengen vizesi uygulamasının getirmiş olduğu yeknesak vize uygulamasının bu ilkeye aykırı olduğu ABAD tarafından karara bağlanmıştır. Böylece Türkiye’de yerleşik bir işverenin hizmet sunması halinde hizmeti sunan kişiler ve bunların çalışanları ile Türkiye’de yerleşik bir kişi tarafından bir AB üyesi ülkeden hizmet edinilmesi halinde hizmeti alan bu kişiler hizmetin serbest dolaşımı kapsamına girecektirler. Hangi ülkelerin hangi tarihten itibaren Türk vatandaşlarına vize uygulamaya başladıkları tespit edildiğinde, esas itibariyle Almanya, Belçika, Danimarka, Fransa, Hollanda, İngiltere, İrlanda, İspanya, İtalya, Lüksemburg, Portekiz ve Yunanistan hizmetin serbest dolaşımı kapsamında Türk vatandaşlarından vize talep edemeyecekleri ortaya çıkmaktadır

Keywords

Vizesiz Avrupa, Avrupa Birliği, Demirel kararı, hizmetin serbest dolaşımı, aktif hizmetin serbest dolaşımı, pasif hizmetin serbest dolaşımı, Savaş kararı, Soysal kararı, Schengen vizesi, Türkiye

VISA-FREE EUROPE FOR TURKISH CITIZENS IN THE CONTEXT OF FREE MOVEMENT OF SERVİCES

Abstract

During the period starting with the case Demirel of the European Court of Justice (ECJ) in 1987, a great number of court judgments regarding the legal rights of Turkish citizens have been produced. An important step concerning the free movement of services was taken with the case Savas in 2000, whereas the case Soysal in 2009 paved the way for a visa-free Europe. These judgments essentially made it clear that Article 41 of the Additional Protocol, effective from January 1st, 1973, has direct effect, in other words the principle of standstill has grown to be an undeniable issue in conjunction with the free movement of services. Consequently, the ECJ found that the objection to the application of visa at the fi rst entry being at the sole discretion of member states is in breach of the concept of the uniform application of the Schengen visa. In this particular respect, in case either the service provider is an employer located in Turkey, the service providers and their employees, or any service is received by a Turkish national domiciled in Turkey from an EU country where the service provider is located, the service receivers will fall within the scope of the principle of the free movement of services. If one looks at which countries have put visa requirements in place for Turkish citizens, one can come to the conclusion that Germany, Belgium, Denmark, France, The Netherlands, UK, Ireland, Spain, Italy, Luxembourg, Portugal and Greece cannot require a visa for Turkish citizens within the context of the free movement of services.

Keywords

Visa-free Europe, European Union, case Demirel, free movement of services, free movement of active services, free movement of passive services, case Savas, case Soysal, Schengen visa, Turkey

References

• Aksoy, Murat Uğur: Avrupa Hukuku Açısından Türk Vatandaşlarına Uygulanan Vize Alma Mecburiyetinin Değerlendirilmesi Raporu, Düsseldorf 2007.
• Baykal, Sanem: Türkiye-AT Ortaklık Hukuku ve ATAD Kararları Çerçevesinde Katma Protokol’ün 41/1. Maddesinde Düzenlenen Standstill Hükmünün Kapsamı ve Yorumu, İstanbul Aralık 2007, IKV Yayını, No: 214.
• Can, Hacı / Özen, Çınar: Türkiye – Avrupa Topluluğu Ortaklık Hukuku, Ankara 2005.
• Dayınlarlı, Kemal: Dictionnaire des termes juridiques, 2. édition, Ankara 1997.
• Dienelt, Klaus: Die Visafreiheit türkischer Touristen und anderer Dienstleistungsempfänger, Inf.AusR 2001, s. 473 vd.
• Dienelt, Klaus: Auswärtige Amt konkretisiert Begünstigte, die aufgrund des Soysal-Urteils visumfrei einreisen dürfen (28.04.2009), (http://www.migrationsrecht.net/).
• Dienelt, Klaus: Visumfreiheit führt zu Freispruch für türkischen Staatsangehörigen, (www.migrationsrecht.net).
• Dienelt, Klaus: Auswirkungen der Soysal-Entscheidung des Europäischen Gerichtshofs Staatsangehöriger, ZAR 2009, s. 182 vd. (Bu makaleye ayrıca internet üzerinden de ulaşmak mümkündür. Bkz. www.migrationsrecht.net/beiträge) türkischer
• Dönmez, Celalettin: Avrupa Birliği’nde Hizmetlerin Serbest Dolaşımı, Adalet Dergisi 2008, sa. 31, s. 72 vd. (http://www.yayin. adalet.gov.tr/dergi/31sayı.pdf).
• Groenendijk, Kees: Anmerkung zum EuGH Urteil vom 19. Februar 2009, C-228/06 (Soysal), (www.westphal-stoppa.de/Tuerken- Einreise.htm).
• Gutmann, Rolf: Standstill als neue Form der Bewegung in der Assoziation EWG-Türkei, ZAR 2008, s. 5 vd.
• Gutmann, Rolf: Die Umsetzung des Urteils Soysal mit Blick auf Deutschland, VBlBW 2009, s. 321 vd. Gutman, Ralf: Vise, Standstill und Warenverkehr mit der Türkei, InfAuslR 2010, s. 45 vd.
• Gümrükçü, Harun: Türkiye ve Avrupa Birliği, İstanbul 2002.
• Güven, Erdal: Kahraman şoförlerin uzun yolu, 21.02.2009 tarihli Radikal Gazetesi (www.radikal.com.tr.).
• Hailbronner, in: Hailbronner/Wilms: Recht der Europaischen Union, 13. Lfg., Stuttgart 2006, Art. 49, 50.
• Hailbronner, Kay: Visafreiheit für türkische Staatsangerhörige? Zum Soysal- Urteil des EuGH, NVwZ 2009, s. 760 vd.
• Kıygı, Osman Nazım: Wörterbuch des Rechts- und Wirtschaftssprache, Band 2, München 1999.
• Kluth, Winfried: in Calliess/Ruffert (Hrsg.), EUV/EGV, 3. Aufl ., München 2007, Art. 49.
• Lüle, Zeynel: Vizeler ne zaman kalkacak, Referans Gazetesi (20.02.2009, www.referansgazetesi.com ).
• Lüle, Zeynel: Ankara, Avrupa Birliği’nin T.C. vatandaşlarına uyguladığı vizenin kalkmasını kolaylaştırmak için bir yol haritası belirledi (Hürriyet, 28.2.2010, www.hurriyet.com.tr).
• Maiß, Sebastian: Einsatz osteuropäischer Subunternehmer nach der EU- Osterweiterung, WiRO 2005, s. 353 vd.
• Mielitz, Cornelia: Die Visumsfreiheit türkischer Touristen, NVwZ 2009, s. 276 vd.
• Pınar, Hamdi: Zur Erschöpfung der Rechte an geistigem Eigentum zwischen den Mitgliedstaaten der Europäischen Union und der Türkei, GRUR Int. 2004, s. 101 vd.
• Pınar, Hamdi: ABAD Kararları Işığında Avrupa Birliği Üyesi Ülkeler ile Türkiye Arasında Yerleşim Serbestisi ve Hizmetin Serbest Dolaşımı, 22-23 Kasım 2007 tarihleri arasında Antalya’da “Vizesi Avrupa Sempozyumu”nda sunulan tebliğ, Prof. Dr. Fırat Öztan’a Armağan, C. II, Ankara 2010, s. 1817 vd.
• Pınar, Hamdi: AB Ülkeleri ve Türk Vatandaşlarının Vize Muafi yeti, (Radikal Gazetesi, 13 Ekim 2007, Yorum).
• Pınar, Hamdi: Almanya İçin Vize gerekli mi?, (Radikal Gazetesi, 30 Kasım 2007, Yorum).
• Randelzhofer/Forsthoff: in Grabitz/Hilf (Hrsg.), Das Recht der Europäischen Union, München 2009, Art. 49/50 EGV.
• Roth, Wulf-Hennig: in Dauses (Hrsg.), Handbuch des EU-Wirtschaftsrechts, 24. Aufl ., München 2009, E. I.
• Tezcan, Ercüment: Tüm ve Darı Kararı ya da Yaşasın Standstil Kuralı (2.10.2007), (http://www.usakgundem.com).
• Temming, Felibe: EU-Osterweiterung: Wie beschränkt ist die Dienstleistungsfreiheit?, RdA 2005, s. 186 vd.
• Tiedje/Troberg: Groeben/Schwarze (Hrsg.), Kommentar zum EU-/EGVertrag, 6. Aulf., München 2003, Art. 49.
• Ülgen, Sinan: Avrupa’nın Kapılarını Açan Karar, 21.02.2009 tarihli Taraf Gazetesi (www.taraf.com.tr).
• Völker, Stefan: Passive Dienstleistungsfreiheit im Europaeischen Gemeinschaftsrecht, Berlin 1990.
• Westphal, Volker/Stoppa, Edgar: EuGH: Türken dürfen visumfrei nach Deutschland einreisen, REPORT Ausländer- und Europarecht Nr. 19, Februar 2009, (www.westphal-stoppa. de/Tuerken-Einreise.htm).
• Zeran, Ünal: Anmerkung zu VG Berlin zum Problem der visafreien Einreise türkischer Staatsangehöriger, (26.03.2009) (http://www.migrationsrecht.net).