ÖĞRETMENLERİN İŞLERİNİ ANLAMLI BULMA DÜZEYLERİ VE İŞLERİNİ ANLAMLI BULMALARINI ETKİLEYEN ETMENLER

Year 2018, , 521 - 542, 30.03.2018

Burcu Toptaş

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2018..-363264

Cited By: 3

Abstract

Bu araştırmanın amacı, Ankara ili kamu ilkokullarında görev yapan
öğretmenlerin işlerini anlamlı bulma düzeylerinin belirlenmesi ve öğretmenlerin
işlerini anlamlı bulmalarını etkileyen etmenlerin tespit edilmesidir. Tarama
modelindeki bu araştırma, nicel ve nitel yöntemlerin birlikte kullanıldığı
karma araştırma yöntemlerinden açıklayıcı desen ile gerçekleştirilmiştir.
Veriler Ankara ilinin dokuz ilçesinde yer alan kamu ilkokulunda görev yapan 381
ilkokul öğretmeninden araştırmacı tarafından geliştirilen “Öğretmenlere Göre
İşin Anlamlılığı Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde ise t-testi,
Kruskal Wallis H testi ve tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır. Araştırmanın
bulgularına göre, öğretmenlerin işlerini anlamlı bulma düzeylerinin yüksek
olduğu görülmüştür. Cinsiyet değişkeni açısından öğretmenlerin işlerini anlamlı
bulma düzeyleri, Hizmet İdeali ve Sosyal İlişkiler boyutlarında anlamlı farklılık
göstermektedir. Kıdem değişkeni açısından işin anlamlılığı genel olarak ve
Tanınma boyutu açısından anlamlı düzeyde farklılaşmaktır. Mezun olunan fakülte
açısından öğretmenlerin işin anlamlılığı ile ilgili görüşleri, İşle Bütünleşme boyutunda
anlamlı fark göstermektedir. Öğretmenlerin işin anlamlılığı ile ilgili
görüşleri eğitim durumu değişkenine göre anlamlı olarak farklılaşmamaktadır.
Nitel veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. 

Keywords

anlam, işin anlamlılığı, ilkokul öğretmeni

References

• Ariely, D., Kamenica, E. ve Prelec, D. (2008). Man's search for meaning: The case of Legos. Journal of Economic Behavior and Organization, 67(3), 671-677.
• Ashmos, D. & Duchon, D. (2000). Spirituality at work. Journal of management inquiry, 9(2), 134-145.
• Aydın, İ. (2008). İş yaşamında stres. (3. Baskı). Ankara: PegemA Akademi.
• Balcı, A., Akar, F. ve Öztürk, İ. (2015). Akademisyenlerin işlerini anlamlı bulma düzeyleri ve anlamlı işi etkileyen örgütsel faktörler (Yayımlanmamış bilimsel araştırma projesi). Ankara Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinatörlüğü.
• Baldry, C. J., Bain, P. M., Taylor, P., Hyman, J., Scholarios, D., Marks, A., Watson, A., Gilbert, K., Gall, G. & Bunzel, D. (2007). The meaning of work in the new economy. Palgrave: Macmillan.
• Basini, S. & Buckley, F. (1997). Employee needs and expectations in the Irish voluntary sector. 15.11.2015 tarihinde http://doras.dcu.ie/2177/2/DCUBS_Research_Paper_Series_24.pdf adresinden alınmıştır.
• Bassuk, A. ve Goldsmith, M. (2009). Meaning at work: see primary and second factors. Leadership Excellence, 7.
• Bessette, J. L. (2003). Meaningful work: a study of human resource professionals in the nevada gaming industry (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). University of Nevada, Reno.
• Brown, S. K. (2005). Attitudes of individuals 50 and older toward phased retirement: Research report. AARP Knowledge Management. 08.12.2015 tarihinde http://assets.aarp.org/rgcenter/post-import/phased_ret.pdf adresinden alınmıştır.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Veri analizi el kitabı (17. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Chalofsky, N. (2003). An emerging construct for meaningful work. Human Resource Development International, 6(1), 69-83.
• Chen, G. A. (2007). The meaning of meaningful work: Subject-object meaningfulness in knowledge work (Yayımlanmamış doktora tezi). University of Michigan, ABD.
• Çapa, Y. ve Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(18), 69-73.
• Edwards, V. (2005). A qualitative study of female small business owners’ perceptions of meaningful work Yayımlanmamış Doktora Tezi. Drake University, Iowa.
• England, G. W. & Harpaz, I. (1983). Some methodological and analytic considerations in cross-national comparative research. Journal of International Business Studies, 14(2), 49-59.
• Firestone, W. A. ve Pennell, J. R. (1993). Teacher commitment, working conditions, and differential incentive policies. Review of educational research,63(4), 489-525.
• Gardner, H. (2010). Good work: Theory and practice. 11.03.2015 tarihinde http://www.thegoodproject.org/pdf/GoodWork-Theory_and_Practice-with_covers.pdf adresinden alınmıştır.
• Gardner, H., Csikszentmihalyi, M. & Damon, W. (2001). Good work: When excellence and ethics meet. New York: Basic Books.
• Guelber, A. (2013). The quest for meaningful work: personal journeys in creating occupations for people and planet Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Mount Royal University, Calgary, Kanada.
• Hakim, C. (1996). Key issues in women's work: Female heterogeneity and the polarisation of women's employment (4. Baskı). A&C Black.
• Harpaz, I. (1989). Non-financial employment commitment: A cross-national comparison. Journal of Occupational Psychology, 62, 147-150.
• Harpaz, I. & Fu, X. (2002).The structure of the meaning of work: a relative stability amidst change. Human Relations, 55(6), 639-667.
• Harpaz, I. Honig, B. & Coetsier, P. (2002). A cross-cultural longitudinal analysis of the meaning of work and the socialization process of career starters. Journal of World Business, 37, 230-244.
• Harpaz, I., & Snir, R. (2003). Workaholism: Its definition and nature. Human Relations, 56(3), 291-319.
• Holbeche, L. & Springett, N. (2004). In search of meaning ın the workplace. 24.02.2014 tarihinde http://www.mbsportal.bl.uk/secure/subjareas/mgmt/roffeypark /115768 insearchofmeaning09.pdf adresinden alınmıştır.
• İslamoğlu, H. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri (2. Baskı). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Kahn, W. A. (1990). Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. Academy of Management Journal, 33(4), 692-724.
• Karasar, N. (2012). Bilimsel araştırma yöntemi (23. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kuchinke, K. P., Ardichvili, A., Borchert, M. & Rozanski, A. (2009). The meaning of working among professional employees in Germany, Poland and Russia. Journal of European Industrial Training, 33(2), 104-124.
• Lundberg, C. D. & Peterson, M. F. (1994). The meaning of working in US and Japanese local governments at three hierarchical levels. Human Relations, 47(12), 1459-1487.
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370.
• May, D. R., Gilson, R. L. & Harter, L. M. (2004). The psychological conditions of meaningfulness, safety and availability and the engagement of the human spirit at work. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 77, 11-37.
• Milliman, J., Czaplewski, A. J. & Ferguson, J. (2003). Workplace spirituality and employee work attitudes: An exploratory empirical assessment. Journal of Organizational Change Management, 16(4), 426-447.
• Miller, C. (2008). Meaningful work over the life course Yayımlanmamış Doktora Tezi. Fielding Graduate Üniversitesi, Santa Barbara.
• Nayır, F. (2011). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenlere sağlanan örgütsel desteğe ilişkin görüşleri, öğretmenlerin örgütsel destek algısı ve örgütsel bağlılık ilişkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Pratt, M. G. & Ashforth, B. E. (2003). Fostering meaningfulness in working and at work. Cameron, K. S., Dutton, J. E. ve Quinn, R. E. (Ed.) Positive Organizational Scholarship: Foundations of a New Discipline içinde (309-327). San Francisco: Berret-Koehler Publishers.
• Sağnak, M. (2005). İlköğretim okullarında görevli yönetici ve öğretmenlerin örgütsel değerlere ilişkin algıları. Eğitim ve Bilim, 30(135), 50-57.
• Sarpkaya, R. (2000). Liselerde çalışan öğretmenlerin iş doyumu. Amme İdaresi Dergisi, 33(3), 111-124.
• Schwartz, S. H. (1999). A theory of cultural values and some implications for work. Applied Psychology, 48(1), 23-47.
• Scroggins, W. A. (2003). Selection, meaningful work and employee retention: a self-concept based approach to person-job fit. Yayımlanmamış Doktora Tezi. New Mexico State University, Las Cruces.
• Scroggins, W. A. (2008). Antecedents and outcomes of experienced meaningful work: a person-job fit perspectice. Journal of Business Inquiry, 68-78.
• Shamir, B. (1991). Meaning, self, and motivation in organizations. Organization Studies, 12, 405-424.
• Spreitzer, G. M., Kizilos, M. A. & Nason, S. W. (1997). A dimensional analysis of the relationship between psychological empowerment and effectivenes, satisfaction and strain. Journal of Management, 23(5), 679-704.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2012). Using multivariate statistics (6. Baskı). Pearson Education.
• TALIS. (2009). Eğitim izleme raporu. 26.05.2014 tarihinde http://kasaum.ankara.edu.tr/files/2013/02/e%C4%9Fitim-izleme-aporu-2009.pdf adresinden alınmıştır.
• Taşdan, M. ve Tiryaki, E. (2008). Özel ve devlet ilköğretim okulu öğretmenlerinin iş doyumu düzeylerinin karşılaştırılması. Eğitim ve Bilim, 33(147), 54-70.
• Tavşancıl, E. (2014). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (5. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Yılmaz, E. (2009). Öğretmenlerin değer tercihlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Journal of Values Education, 7(17), 109-128.