The Relationship Between Secondary School Teachers’ Commitment to Their Profession and Their Subjective Well-Being

Year 2025, Volume: 25 Issue: 3, 2048 - 2067, 15.09.2025

Muammer Gökbudak , Nuri Akgün

https://doi.org/10.17240/aibuefd.2025..-1679008

Abstract

This study sought to explore the connection between professional dedication and the subjective well-being of secondary school teachers in the city center of Bolu. The research utilized a relational screening model, a quantitative research method, and involved a population of 749 teachers employed in public secondary schools under the Bolu Provincial Directorate of National Education during the 2021-2022 academic year, with 337 teachers participating in the study. Data collection tools included a personal information form, the “Teacher Subjective Well-Being Scale,” and the “Dedication to Teaching Profession Scale.” Spearman Rho correlation analysis was performed to assess the relationship between the scales. The findings indicated that teachers' dedication to their profession was rated at the levels of “Strongly Agree” and “Agree” across the scale, particularly in the sub-dimensions of commitment to the profession, dedication to students, and devoted work. The results revealed a significant and high-level relationship. Regarding the subjective well-being of teachers, the overall scale and the school engagement sub-dimensions were rated as "Frequently," while the teaching efficacy sub-dimension was rated as "Almost always." These results were also found to be significant and high. An examination of the Spearman Rho coefficients indicated a moderately significant relationship between teachers' professional dedication and their subjective well-being. Although the scale results were high, in-service training could be beneficial for teachers to sustain this status. It is essential that teachers' dedication and subjective well-being remain at the highest levels.

Keywords

Correlation , Dedication to the teaching profession , High school teacher , Subjective wellbeing.

Ortaöğretim Öğretmenlerinin Mesleklerine Adanmışlıkları ile Öznel İyi Oluş Durumları Arasındaki İlişki

Abstract

Bu araştırmada Bolu il merkezinde çalışan ortaöğretim öğretmenlerinin mesleklerine adanmışlıkları ile öznel iyi oluş durumları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılan bu araştırmanın evrenini, Bolu il merkezinde 2021-2022 öğretim yılında Bolu İl Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı kamuya ait ortaöğretim okullarında çalışan 749 öğretmen oluşturmuştur, bu öğretmenlerden ise 337’si araştırmaya katılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, “Öğretmen Öznel İyi Oluş Ölçeği” ve “Öğretmenlik Mesleğine Adanmışlık Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçekler arasındaki ilişkiyi belirlemek için Spearman Rho korelasyon analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucunda; öğretmenlerin mesleklerine adanmışlıkları ölçek genelinde, mesleğe bağlılık, öğrencilere adanma ve özverili çalışma alt boyutlarında “Kesinlikle Katılıyorum” ve “Katılıyorum” düzeyinde tespit edilmiştir. Sonuçlar, anlamlı ve yüksek düzeyde bir ilişki olduğunu göstermektedir. Öğretmenlerin öznel iyi oluş durumları için yapılan araştırmada elde edilen veriler; ölçek geneli ve okul bağlılığı alt boyutlarında “Sık sık”, öğretim yeterliliği alt boyutunda ise “Neredeyse her zaman” düzeyinde tespit edilmiştir, sonuçların anlamlı ve yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin mesleğine adanmışlık ve öznel iyi oluş durumları arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için yapılan Spearman Rho katsayıları incelendiğinde, ölçekler arasında orta seviyede anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Ölçeklerden alınan sonuçlar yüksek çıksa da bu durumun devamı için öğretmenlere hizmetiçi eğitimler düzenlenebilir. Öğretmenlerin adanmışlık ve öznel iyi oluşları her zaman en üst düzeyde olmalıdır.

Keywords

Korelasyon , Ortaöğretim öğretmeni , Öğretmenlik mesleğine adanmışlık , Öznel iyi oluş.

References

• Alim, N. (2019). Öğretmenlerin algılarına göre öğretmen liderliği ile örgütsel adanmışlık arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Alper Apak, E. G. (2009). Yıldırma eylemleri ve örgütsel adanmışlık ilişkisi: İlköğretim okulu öğretmenleri üzerinde bir araştırma [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Altunay, E. (2017). İlköğretim okulu öğretmenlerinin güven adanmışlık düzeyleri arasındaki ilişki. Milli Eğitim Dergisi, 213, 37-66.
• Altunel, A. T. (2015). Örgütsel güven düzeyi ile örgütsel adanmışlık düzeyi arasındaki ilişki: Bir araştırma [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Arslan, G. (2018). Understanding the association between positive psychological functioning at work and cognitive wellbeing in teachers. Journal of Positive School Psychology, 2(2), 113-127.
• Arslanhan, Ü. N. (2014). Ortaokul öğretmenlerinin yıldırma eylemlerine maruz kalma durumları ile örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Atilla, G., & Yıldırım, G. (2019). Öznel iyi oluş halinin işe tutkunluğa etkisi: Sinop ili tekstil sektörü örneği. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(2), 188-205.
• Aytekin, M. (2016). Lider üye etkileşiminin örgütsel adanmışlık üzerine etkisi [Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Babaoğlan, E. & Ertürk, E. (2013). Öğretmenlerin örgütsel adalet algısı ile örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişki. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 87-101.
• Balcı, Y. (2009). İlköğretim okullarında çalışan öğretmen ve yöneticilerin örgütsel bağlılığı ile yöneticilerin öğretimsel liderlik ve dönüşümcü (transformasyonel) liderlik davranışları arasındaki ilişkilerin analizi [Doktora tezi, Ege Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Bayram, V., Öztırak, M., Özkan, A., & Akkaya, B. (2022). What is the moderating role of self-leadership between employment hope and career optimism. Academy of Strategic Management Journal, 21(2), 1-11.
• Beder, N. (2019). Psikolojik iyi oluşun iş tatminine etkisinde örgütsel özdeşleşmenin aracı rolü: İstanbul ili serbest muhasebeci mali müşavirler üzerinde bir araştırma (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Bogler, R., & Somech, A. (2004). Influence of teacher empowerment on teachers’ organizational commitment, professional commitment and organizational citizenship behavior in schools. Teaching and Teacher Education, 20, 277-289.
• Bradburn, N. M. (1969). The Structure of Psychological Well-being. Chicago: Aldine.
• Butucha, K. G. (2013). Teachers’ perceived commitment as measured by age, gender and school type. Greener Journal of Educational Research, 3(8), 363-372.
• Can, N. (2004). Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi Sayı : 16 Yıl : 2004/1 (103-119 s.)
• Celep, C. (2000). Eğitimde örgütsel adanma ve öğretmenler. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Celep, C., Bülbül, T., & Tunç, B. (2000). Aday öğretmenlerin örgütsel adanma durumları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1).
• Celep, C., Doyuran, Ş., Sarıdede, U. & Değirmenci, T. (2004, Temmuz 6-9). Eğitim örgütlerinde çok boyutlu iş etiği ve örgütsel adanmışlık [Sözlü Bildiri]. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, Türkiye.
• Celep, C. (2014). Eğitim örgütlerinde örgütsel adanma, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Chan, D. W. (2013). Subjective well-being of Hong Kong Chineseteachers: The contribu-tion of gratitude, forgiveness, and the orientations to happiness. Teaching and Teacher Education, 32, 22-30. doi: 10.1016/j.tate.2012.12.005
• Crosswell, L., & Elliott, R. (2004). Committed teachers, passionate teachers: The dimension of passion associated with teacher commitment and engagement. In AARE 2004 (s. s. 1-12.). Melbourne, Australia: In Jeffrey Ruth.
• Diener, E. (1984). Subjective Well-Being. Psychological Bulletin, 95(3), 542-575.
• Diener, E. (2009). The science of well-being: The collected works of Ed Diener (Vol. 37, pp. 11-58). New York: Springer.
• Diener, E. & Ryan, K. (2009). Subjective well-being: A general overview. South African Journal of Psychology, 39(4), 391-406.
• Doğan, Ü. (2015). Özel eğitim kurumlarında çalışan öğretmenlerin örgütsel adanmışlık düzeyleri ile müdürlerinin hizmetkâr liderlik davranışları arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Doğan, Ü. & Aslan, H. (2016). Özel eğitim kurumlarında çalışan müdürlerin hizmetkâr liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel adanmışlık düzeyleri arasındaki ilişki. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 51-68.
• Döş, F. C. (2014). Okul müdürlerinin liderlik stillerinin öğretmenlerin örgütsel adanmışlıkları üzerindeki etkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Dursun, M., & Tozoğlu, E. (2024). Öğretmen Adaylarının Mental İyi Oluş ve Kariyer Adanmışlık Düzeyleri Arasındaki İlişki, Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 6(3), 254-261.
• Dülger, Ş., (2021). Ortaokul Öğretmenlerinin Okul Yönetiminde Kararlara Katılmaları ile Öznel İyi Oluş Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Tez No. 665720) (Yüksek Lisans Tezi, Sabahattin Zaim Üniversitesi-İstanbul). Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Düzener, S. (2006). Özel ilk ve ortaöğretim okullarında toplam kalite yönetimi uygulamasının yönetici ve öğretmenlerin örgütsel adanmışlık düzeyine etkisi [Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Erçek, M. K. (2018). Ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin okul güvenliğine ilişkin algılarının örgütsel güven ve mesleki bağlılıkları üzerindeki etkisi (Diyarbakır ili örneği) [Yayınlanmamış yüksel lisans tezi]. Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Ergun, E., & Nartgün, Ş. S. (2017). Öğretmen öznel iyi oluş ölçeğinin Türkçeye uyarlanması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 385-397.
• Ertürk, E. (2011). İlköğretim ve ortaöğretim okullarındaki örgütsel adalet algısı ile öğretmenlerin örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Ertürk, S. (2013). Eğitimde “program” geliştirme (6.baskı). Ankara: Edge Akademi Yayınları.
• Ertürk, R. & Akgün, N. (2021). Öğretmenlerin davranışsal güçlendirilmesi ile örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişki. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(4), 1212-1229. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2021..- 998170
• Ertürk, R. (2023). “Lider Üye Etkileşimi Kalitesi ve Duygusal İyi Oluş Arasındaki İlişki”. ”. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. (34): s. 24- 42. Gönderim Tarihi:18.02.2023 Kabul ve Yayın Tarihi: 26.07.2023-27.10.2023 DOI: 10.54600/igdirsosbilder.1252698
• Fried, R.L. (2001). The passionate teacher: A practical guide. Boston: Beacon Pres. Fox, R. B. (1964, October). The “committed” teacher. Educational Leadership.
• Gable, S. L., & Haidt, J. (2005). What (And Why) Is Positive Psychology? Review of General Psychology, 9(2), 103-110.
• Hoy, W. K., & Miskel. (2010). Eğitim Yönetimi. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kalaz, M. (2016). Öğretmen görüşlerine göre okul yöneticilerinin etik liderlik özellikleri ile öğretmenlerin örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Karagöz, A. (2008). İlk ve ortaöğretim okulu yöneticilerinin öğretmenler tarafından algılanan etik liderlik rolleri ile öğretmenlerin örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişki (Bursa ili örneği) (Tez No. 226280) [Yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kesebir, P., & Diener, E. (2008). In pursuit of happiness: Empirical answers to philosophical questions. Perspectives on psychological science, 3(2), 117-125.
• Kozikoğlu, İ., & Senemoğlu, N. (2018). Öğretmenlik mesleğine adanmışlık ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Journal of Human Sciences,15(4),2614-2625. https://doi.org/10.14687/jhs.v15i4.5389
• Li, R., Liu, H., Chen, Y., & Yao, M. (2019). Teacher engagement and self-efficacy: The mediating role of continuing professional development and moderating role of teac-hing experience. Current Psychology. doi: 10.1007/s12144-019-00575-5
• Lodahl, T. M., & Kejner, M. (1965). The definition and measurement of job involvement. Journal of Applied Psychology, 49, 24–33.
• Mamaç, M. (2019). Sınıf öğretmenlerinin mobbinge maruz kalma düzeyleri ile örgütsel adanmışlıkları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Meyer, J. P., & Allen, N. J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1(1), 61-89.
• Özyılmaz, A. & Süner, Z. (2015). İşe adanmışlığın işyeri tutumlarına etkisi: Hatay’daki 9 işletmede yapılan ampirik araştırmanın Sonuçları. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 10(3), 143-164.
• Park, N. (2004). The Role of Subjective Well-Being in Positive Youth Development. The Annals of The American Academy Of Political And Social Science, 591(1), 25-39.
• Renshaw, T. L., Long, A. C., & Cook, C. R. (2015). Assessing Teachers’ Positive Psychological Functioning at Work: Development and Validation of the Teacher Subjective Wellbeing Questionnaire. School Psychology Quarterly, 30(2), 289-306.
• Senemoğlu, N. (1984). Sınıf içi öğretmen davranışları üzerine bir araştırma (Yayınlanmamış araştırma raporu). Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Sivik, S. (2018). Öğretmenlerin örgütsel adanmışlıkları ile lider-üye etkileşimi ve motivasyonel dil kullanımı arasındaki ilişki [Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Sizer, T. (1992). Horace’s compromise: The dilemma of the american high school. (3rd Edition). New York: Houghton Mifflin Company
• Solomon, C. B. (2007). The relationships among middle level leadership, teacher commitment, teacher collective efficacy, and student achievement. Columbia: University of Missouri.
• Song, H., Gu, Q., & Zhang, Z. (2020). An exploratory study of teachers’ subjective wellbeing: Understanding the links between teachers’ income satisfaction, altru-ism, self-efficacy and work satisfaction. Teachers and Teaching, 26(1), 3-31, doi: 10.1080/13540602.2020.1719059
• Stanculescu, E. (2014). Psychological predictors and mediators of subjective well-being in a sample of Romanian teachers. Revista de Cercetare si Interventie Sociala, 46, 37-52.
• Şişman, M. (2011). Eğitim bilimine giriş (8.baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Testa, M. R. (2001). Organizational commitment, job satisfaction, and effort in the service environment. The Journal of Psychology, 135(2), 226-236. doi: 10.1080/00223980109603693.
• Turhan, M., Demirli, C., & Nazik, G. (2012). Sınıf öğretmenlerinin mesleğe adanmışlık düzeyine etki eden faktörler: Elazığ örneği. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(21), 179-192.
• Üstüner, M. (2009). Teachers’ organizational commitment scale: A validity and reliability study. Inonu University Journal of the faculty of Education, 10(1), 1-17.
• Weishuk, H. (2017). Professional engagement, critical thinking, and self-efficacy beliefs among early career k-12 school teachers. Unpublished doctoral dissertation, Capella University, Minneapolis, USA.
• Zöğ, H. (2007). İstanbul ili Kâğıthane ilçesinde görev yapan ilköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel adanmışlıkları ile İş doyumları arasındaki ilişki (Tez No. 219318) [Yüksek lisans tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi-İstanbul]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.