Abstract
It is possible for individuals with special needs to survive as an independent individuals in society by meeting the needs of individuals. The needs of individuals with special needs vary according to their characteristics. Considering these differences, it is important to ensure that individuals with special needs keep their lives up to date by keeping their lives in the least restrictive way. The era we are in is the digital age. It is important for individuals to continue their daily lives and to grow as individuals who can use technology. Therefore, the needs of individuals with special needs also vary according to the needs of the age. Adapting the developed technological tools and digital applications to individuals with special needs is an important element for individuals to participate in daily life and to use technology effectively. However, it is possible to say that every new technological tool and the digital content produced does not have features for individuals with special needs. Therefore, in this research, it is aimed to investigate the applications developed for individuals with special needs by scanning the literature. In accordance with this aim, a systematic literature review was conducted in the study. In this study, the articles published in 56 journals which were reached in the category of Education Sciences under ULAKBİM Social and Humanities Database between 2012-2017 were analyzed by content analysis method. In the examination, it was concluded that the applications developed for individuals with special needs are not sufficient and that the researches related to the use of technology in special education is limited and few.
Keywords
Individuals with special needs special education digital technologies literature review content analysis
References
- Akkök, F. (1984). “Davranışsal Yaklaşıma Dayalı Aile Rehberliğinin Öğretilebilir Çocukların Özbakım Becerileri Üzerindeki Etkisi”. Ankara Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi. Arı, A. & Sönmez Kartal, M. (Ed.). (2017). Özel eğitime giriş, Konya.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (24. Baskı). (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
- Cavkaytar, A. (1999). “Zihin engellilere özbakım ve ev içi becerilerinin öğretiminde bir aile eğitimi programının etkililiği”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 3, 40-50.
- Çalışkan, E. (2017). “Özel yetenekli öğrencilerin eğitiminde bilişim teknolojilerinin kullanımına yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 37, Sayı:3, 811-833.
- Çelik, D. Elçi, A. İnan, N. Elverici, E. & Elçi, A. (2014). “Web Ontoloji Dili (OWL) Yoluyla Gelişimsel Bozukluğu Olan Bireylere Yönelik Eğitsel Etkinlik Keşif Sistemi”, Eğitim ve Bilim, Cilt: 39, Sayı: 171, 52-73.
- Doğan, İ. & Akdemir, Ö. (2015). “Özel eğitimde bilgisayar destekli öğretim üç durum çalışması”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2, 165-177.
- Dönmez, O. Yaman, F. Şahin, Y. L., & Kabakçı Yurdakul, I. (2016). “İşitme engelliler için mobil uygulama geliştirme süreci: Çarkıfelek örneği”, Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, Cilt: 6, Sayı: 1, 22-41.
- Karanfiller, T. Göksu, H. & Yurtkan, K. (2017). “Özel Eğitim Gereksinimi Olan Öğrenciler için Temel Kavram Öğretimi Mobil Uygulama Tasarımı”, Eğitim ve Bilim, Cilt: 42, Sayı: 192, 367-381.
- Kizir, M. & Yıkmış, A. (2016). “Otizm Spektrum Bozukluğu olan bireylere sosyal beceri öğretiminde Bilgisayar Destekli Öğretim uygulamalarının gözden geçirilmesi”, Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2, 247-272.
- Kurtoğlu, M. & Seferoğlu, S. S. (2013). “Öğretmenlerin teknoloji kullanımı ile ilgili Türkiye kaynaklı dergilerde yayımlanmış makalelerin incelenmesi”, Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, Cilt: 2, Sayı: 3, 1-10.
- Sani Bozkurt, S. (2017). “Özel eğitimde dijital destek: yardımcı teknolojiler”, AUAd, 3(2), 37-60.
- Özdemir, D. & Karaman, S. (2017). “Hafif düzeyde zihinsel engelli öğrencilerin insansı robot ile etkileşimlerinin dönüt türleri açısından incelenmesi”, Eğitim ve Bilim, Cilt: 42, Sayı: 191, 109-138.
- Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. Resmi Gazete. 6 Haziran 1997. Sayı 23011 (Mükerrer).
- Özgüç, C. S. & Cavkaytar, A. (2016). “Zihin yetersizliği olan ortaokul öğrencilerinin bulunduğu bir sınıfta öğretim etkinliklerinin teknoloji desteği ile geliştirilmesi”, Eğitim ve Bilim, Cilt: 41, Sayı: 188, 197-226.
- Özturan, Ö. (2010). “Teknolojik gelişmelerin iç mekan biçimlenişine etkisi”, Tasarımda Genç Bakışlar Sempozyumu İstanbul Bildiriler Kitabı, 26-28 Ekim 2010, 129-131.
- Tavil, Y. Z. (2005). “Davranış Denetimi Aile Eğitim Programının Annelerin Davranışsal İşlem Süreçlerini Kazanmalarına Etkisi”. Gazi Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi.
- Teymen, H. İ. & Özdemir, S. (2015). “Az gören öğrencilerde punto büyütme, büyüteç kullanma ve uyarlanmış bilgisayar teknolojisinin okuma hızı üzerindeki etkililiği”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 3, 195-212.
- TÜİK. (2015). Dünya nüfus günü. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18617 sayfasından erişilmiştir.
- Yaman, F., Dönmez, O., Avcı, E. ve Kabakçı Yurdakul, I. (2016). “İşitme engelli öğrencilerin okuma-yazma eğitiminde mobil uygulama kullanımı”. Eğitim ve Bilim Dergisi, Cilt: 41, Sayı: 188, 153-174.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). “Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri”. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Abstract
Özel gereksinimi olan bireylerin toplumda bağımsız bir birey olarak yaşamlarını sürdürebilmeleri birtakım ihtiyaçlarının karşılanması ile mümkündür. Özel gereksinimi olan bireylerin ihtiyaçları ise onların özelliklerine göre farklılık göstermektedir. Bu farklılıklar gözetilerek özel gereksinimi olan bireylerin yaşamlarını en az kısıtlayıcı şekilde sürdürerek çağa ayak uydurmalarının sağlanması önemlidir. İçinde bulunduğumuz çağ dijital çağdır. Bireylerin gündelik yaşamlarını devam ettirebilmeleri, teknolojiyi kullanabilen bireyler olarak yetişmeleri önemlidir. Bu nedenle özel gereksinimi olan bireylerin ihtiyaçları da çağın ihtiyaçlarına göre farklılık göstermektedir. Geliştirilen teknolojik araç gereçlerin ve dijital uygulamaların özel gereksinimi olan bireylere uyumlu hale getirilmesi, bireylerin de gündelik hayata katılmalarında, teknolojiyi etkin kullanmalarında önemli bir unsurdur. Fakat her yeni çıkan teknolojik aracın ve üretilen dijital içeriğin özel gereksinimi olan bireylere dönük özelliklerinin bulunmadığını söylemek mümkündür. Bu nedenle bu araştırmada alanyazın taraması yapılarak özel eğitimde teknoloji kullanımı ile ilgili çalışmaların incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaca uygun olarak çalışmada sistematik bir alanyazın taraması yapılmıştır. Çalışmada 2012-2017 yılları arasında ULAKBİM Sosyal ve Beşeri Bilimler Veri Tabanı altında yer alan Eğitim Bilimleri kategorisinde ulaşılan 56 dergide yayımlanan makaleler içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Yapılan incelemede özel gereksinimi olan bireylere yönelik olarak geliştirilen uygulamaların çok da yeterli olmadığı ve bu konuda yapılan araştırmaların sınırlı ve az sayıda olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Abstract
It is possible for individuals with special needs to survive as independent individuals in society by meeting the needs of individuals. The requirements of individuals with special needs might change for their characteristics. Considering these differences, it is important to ensure that special individuals with needs keep their lives up to date by keeping their lives in the least restrictive way. Since we are in digital ag , it is important for individuals to continue their daily lives and to grow as individuals who can use technology. Thus, the needs of individuals with special needs also vary according to the needs of the age. Adapting the developed technological tools and digital applications for individuals with special needs is an important element for individuals to participate in daily life and to use technology effectively. However, it is possible to say that every new technological tool and the digital content produced does not have features for individuals with special needs. Therefore, in this research, it is aimed to investigate the applications developed for individuals with special needs by the literature review. In this study, the articles published in 56 journals which were in the category of Education Sciences under ULAKBİM Social and Humanities Database between 2012-2017 were analyzed by content analysis method. In the examination, it was concluded that the applications developed for individuals with special needs are not sufficient and that the studies related to the use of technology in special education are limited and few.
Keywords: Individuals with special needs, Special Education, Digital Technologies, Literature Review, Content Analysis
Keywords
özel gereksinimli bireyler özel eğitim dijital teknolojiler alanyazın taraması içerik analizi
References
- Akkök, F. (1984). “Davranışsal Yaklaşıma Dayalı Aile Rehberliğinin Öğretilebilir Çocukların Özbakım Becerileri Üzerindeki Etkisi”. Ankara Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi. Arı, A. & Sönmez Kartal, M. (Ed.). (2017). Özel eğitime giriş, Konya.
- Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (24. Baskı). (2018). Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Pegem Akademi.
- Cavkaytar, A. (1999). “Zihin engellilere özbakım ve ev içi becerilerinin öğretiminde bir aile eğitimi programının etkililiği”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 3, 40-50.
- Çalışkan, E. (2017). “Özel yetenekli öğrencilerin eğitiminde bilişim teknolojilerinin kullanımına yönelik öğretmen görüşlerinin incelenmesi”, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 37, Sayı:3, 811-833.
- Çelik, D. Elçi, A. İnan, N. Elverici, E. & Elçi, A. (2014). “Web Ontoloji Dili (OWL) Yoluyla Gelişimsel Bozukluğu Olan Bireylere Yönelik Eğitsel Etkinlik Keşif Sistemi”, Eğitim ve Bilim, Cilt: 39, Sayı: 171, 52-73.
- Doğan, İ. & Akdemir, Ö. (2015). “Özel eğitimde bilgisayar destekli öğretim üç durum çalışması”, Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2, 165-177.
- Dönmez, O. Yaman, F. Şahin, Y. L., & Kabakçı Yurdakul, I. (2016). “İşitme engelliler için mobil uygulama geliştirme süreci: Çarkıfelek örneği”, Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, Cilt: 6, Sayı: 1, 22-41.
- Karanfiller, T. Göksu, H. & Yurtkan, K. (2017). “Özel Eğitim Gereksinimi Olan Öğrenciler için Temel Kavram Öğretimi Mobil Uygulama Tasarımı”, Eğitim ve Bilim, Cilt: 42, Sayı: 192, 367-381.
- Kizir, M. & Yıkmış, A. (2016). “Otizm Spektrum Bozukluğu olan bireylere sosyal beceri öğretiminde Bilgisayar Destekli Öğretim uygulamalarının gözden geçirilmesi”, Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt: 5, Sayı: 2, 247-272.
- Kurtoğlu, M. & Seferoğlu, S. S. (2013). “Öğretmenlerin teknoloji kullanımı ile ilgili Türkiye kaynaklı dergilerde yayımlanmış makalelerin incelenmesi”, Journal of Instructional Technologies & Teacher Education, Cilt: 2, Sayı: 3, 1-10.
- Sani Bozkurt, S. (2017). “Özel eğitimde dijital destek: yardımcı teknolojiler”, AUAd, 3(2), 37-60.
- Özdemir, D. & Karaman, S. (2017). “Hafif düzeyde zihinsel engelli öğrencilerin insansı robot ile etkileşimlerinin dönüt türleri açısından incelenmesi”, Eğitim ve Bilim, Cilt: 42, Sayı: 191, 109-138.
- Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. Resmi Gazete. 6 Haziran 1997. Sayı 23011 (Mükerrer).
- Özgüç, C. S. & Cavkaytar, A. (2016). “Zihin yetersizliği olan ortaokul öğrencilerinin bulunduğu bir sınıfta öğretim etkinliklerinin teknoloji desteği ile geliştirilmesi”, Eğitim ve Bilim, Cilt: 41, Sayı: 188, 197-226.
- Özturan, Ö. (2010). “Teknolojik gelişmelerin iç mekan biçimlenişine etkisi”, Tasarımda Genç Bakışlar Sempozyumu İstanbul Bildiriler Kitabı, 26-28 Ekim 2010, 129-131.
- Tavil, Y. Z. (2005). “Davranış Denetimi Aile Eğitim Programının Annelerin Davranışsal İşlem Süreçlerini Kazanmalarına Etkisi”. Gazi Üniversitesi Yayımlanmamış Doktora Tezi.
- Teymen, H. İ. & Özdemir, S. (2015). “Az gören öğrencilerde punto büyütme, büyüteç kullanma ve uyarlanmış bilgisayar teknolojisinin okuma hızı üzerindeki etkililiği”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, Cilt: 16, Sayı: 3, 195-212.
- TÜİK. (2015). Dünya nüfus günü. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18617 sayfasından erişilmiştir.
- Yaman, F., Dönmez, O., Avcı, E. ve Kabakçı Yurdakul, I. (2016). “İşitme engelli öğrencilerin okuma-yazma eğitiminde mobil uygulama kullanımı”. Eğitim ve Bilim Dergisi, Cilt: 41, Sayı: 188, 153-174.
- Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). “Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri”. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | MAKALELER |
| Authors | |
| Publication Date | May 6, 2020 |
| Submission Date | January 20, 2020 |
| Published in Issue | Year 2020 |