KÜLTÜREL DÖNÜŞÜMÜN ETKİN ARACI MEDYA: TELEVİZYON “ÖLDÜREN EĞLENCE” MİDİR?

Year 2021, , 1 - 26, 16.04.2021

Mehmet Emin Bars

https://doi.org/10.31463/aicusbed.832898

Abstract

Medya kültürel değişmelerin etkin araçlarından biridir. Medyanın en önemli araçlarından televizyon bu dönüşümlerin merkezinde yer almaktadır. Özellikle son yirmi yıl içerisinde etkinliğini her geçen gün arttıran televizyon, geleneksel kalıpların değiştirildiği, yeni geleneklerin meydana getirildiği medya aracıdır. Geleneksel kültüre ait yaşam biçimleri, anlatı türleri bağlamsal dönüşümler geçirmiştir. Yapılan araştırmalarda çoğunlukla televizyon geleneksel kültür için bir tehlike olarak görülmüştür. Televizyonun halk kültürünü bozduğu, yok ettiği iddia edilmiştir. Bu çalışma televizyon ile halk kültürü arasındaki ilişkileri ele almaktadır. Televizyonun halk kültürü üzerindeki etkisi televizyon örnekleri üzerinden değerlendirilmeye çalışılmıştır. Çalışma sonucunda televizyonun kültürü besleyen bir araç olduğu kanaatine varılmıştır. Televizyon halk kültürünü yeniden biçimlendirmektedir. Bağlamı değişen halk kültürü yeni bir bağlamda varlığını devam ettirmektedir. Televizyon halk kültürü için bir tehlike olarak görülmemelidir. Televizyon günümüzün etkin kültür yaratıcı ve aktarıcısıdır. Geçmişte halk edebiyatı aktör ve anlatıları tarafından üstlenilen işlevler, günümüzde televizyon tarafından yerine getirilmektedir. Bu bakımdan televizyondan kültürün aktarım ve yaratım sürecinde etkin biçimde yararlanılmalıdır.

Keywords

televizyon, halk, kültür, bağlam, izleyici

References

• Abalı, İ. (2017). “Halk Hikâyesinden Televizyon Dizilerine Türk Halk Kültüründe Yardımcı Tipi.” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10/52, 7-13.
• Aksoy, E. (2014). “Kurtlar Vadisi-Destan İlişkisi Üzerine.” Turkish Studies -International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkici, 9/6, 65-75.
• Aktulum, K. (1999). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.
• Aytaç, G. (2005). Edebiyat ve Medya. Ankara: Hece Yayınları.
• Bars, M. E. (2018). “Sözlü Gelenekten Elektronik Döneme Bilgelik Dönüşümü: Irkıl Ata’dan Şahin Ağa’ya.” Millî Folklor, 117, 120-130.
• Bars, M. E. (2019a). “Türk Anlatı Geleneğinde Anlatıcı Merkezli Değişim/Dönüşüm: Geleneksel Hikâyecilerden Medyatik Hikâyecilere.” Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 12/25, 1-20.
• Bars, M. E. (2019b). “Geçmişten Günümüze Meddahlık Geleneğindeki Değişim/Dönüşümler: Meddahlıktan Stand-Up’a.” Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 30, 7-25.
• Bascom, W. R. (2010). “Folklorun Dört İşlevi.” (Çeviren: Ferya Çalış). Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 2. (ed.: M. Öcal Oğuz-Selcan Gürçayır). Ankara: Geleneksel Yayınları. 71-86.
• Başer Çoban, S. (2011). “Medya ve Halk Hikâyeleri Arasındaki İlişki Üzerine Bir Deneme.” Millî Folklor, 92, 34-40.
• Boratav, P. N. (2000). Halk Edebiyatı Dersleri. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Boratav, P. N. (2002). Halk Hikâyeleri ve Halk Hikâyeciliği. İstanbul: Tarih Vakfı Yayınları.
• Boyraz, Ş. (2001). “Halk Kültürü Unsurlarının Televizyon Reklamlarında Kullanılması.” Millî Folklor, 49, 93-108.
• Boyraz, Ş. (2008). “Sözlü Anlatıların Sürekliliği Üzerine Düşünceler.” Folklor/Edebiyat, 54, 105-118.
• Çevik, M. (2015). “Televizyon Dizileri Halk Hikâyelerinin Modern Şekli Midir?” Millî Folklor, 106, 34-46.
• Ersoy, R. (2004). “Sözlü Kültür Ortamı Kaynaklarının Medyada Kullanımı Bağlamında Gaziantep’te Nevruzla İlgili Bir İnancın Dansa Dönüştürülmesi Serüveni.” TÜBAR, XVI, 85-94.
• Geçer, E. (2015). Medya ve Popüler Kültür: Diziler, Televizyon ve Toplum. İstanbul: Metamorfoz Yayıncılık.
• Günay, U. (1996). “Folklor, Reklam ve Tarhana.” Millî Folklor, 31/32, 3-12.
• Köse, A. (2012). “Medya ve Dil Oyunları: Gündelik Dil Pratiklerinde Televizyon Dizilerinin Etkisi.” Millî Folklor, 93, 220-233.
• Kurt, G. (2011). “Televizyon Dizilerinin İletişimsel ve Dilbilimsel İşlevleri.” Folklor/Edebiyat, 65, 187-197.
• Mete, M. (1999). Televizyon Yayınlarının Türk Toplumu Üzerindeki Etkisi. Ankara: AYK Atatütk Kültür Merkezi Başkanlığı.
• Narmanlıoğlu, H. (2016). “Televizyon İmajı ve Sosyal Gerçeklik.” Turkish Studies -International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 11/2, 935-950.
• Oral, Ü. (hzl.). (2005). “Seçmeler.” Kukla Kitabı. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Özdemir, N. (2001a). “Türkiye’de Halkbilimi/Kültürbilimi-Medya İlişkisi.” Türkbilig, 2, 110-117.
• Özdemir, N. (2001b), “Halkbilimi Kültürbilimi ve Medya.” Millî Folklor, 49, 87-92.
• Özdemir, N. (2006). “Türk Edebiyatı ve Medya.” Millî Folklor, 70, 7-21.
• Özdemir, N. (2008). “Türk Hediyeleşme Geleneği ve Medya.” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1/4, 467-480.
• Özdemir, N. (2012). Medya Kültür ve Edebiyat. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Özer, Ö.; E. Dağtaş. (2011). Popüler Kültürün Hâkimiyeti. Konya: Literatürk Yayınları.
• Postman, N. (2018). Televizyon: Öldüren Eğlence Gösteri Çağında Kamusal Söylem. (çev. Osman Akınhay). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Taş, O. (2017). İletişim, Medya ve Kültür Anahtar Kavramlar. Ankara: Ütopya Yayınevi.
• Yıldız, Ş. (2005). Dil Kültür İletişim ve Medya. Ankara: Sinemis Yayınları.