AĞRI OVASI TARIM TOPRAKLARINDAKİ ORGANİK MADDE MİKTARININ DİĞER TOPRAK ÖZELLİKLERİ VE COĞRAFİ KOŞULLARLA İLİŞKİSİ

Year 2021, Volume: 7 Issue: 1, 233 - 258, 16.04.2021

Sevda Karaca

https://doi.org/10.31463/aicusbed.837509

Abstract

Modern tarım yöntemlerinin yanlış kullanımı gün geçtikçe toprak dengesini bozmakta ve toprağın geleceğini tehdit eden sorunlar ortaya çıkarmaktadır. Sürüm teknikleri, gübreleme ve zararlılarla mücadele konularında doğa ile uyumlu uygulamalar yerine sadece verim odaklı yapılan uygulamalar organik madde başta olmak üzere, toprağın tüm fiziksel, kimyasal ve biyolojik yapısını değiştirmeye başlamıştır. Gelecekte hem dünyada hem de ülkemizde sağlıklı gıda açlığının yaşanması uzak bir ihtimal değildir. Ortaya çıkarabilecek bu duruma dikkat çekmek amacıyla bu çalışma yapılmış. Çalışma alanı verimli toprakları ve ulaşım yolları üzerindeki konumu sebebiyle tarih boyunca Ağrı İlinde hüküm sürmüş medeniyetlerin tarım alanı vazifesi görmüş Ağrı Ovası’dır (1600-1700m). Ova modern tarım tekniklerinin bilinçsiz kullanımı yüzünden organik madde miktarını her geçen yıl kaybetmeye devam etmektedir. Kullanılan organik maddenin sürdürülebilir bir şekilde tekrar yerine konulamaması diğer toprak özelliklerinin de bozulmasına neden olmaktadır.
Çalışma hazırlanırken önce çalışmamıza ışık tutabilecek, konuyu destekleyecek tüm çalışmalar araştırılmıştır. Bu kapsamda yayınlanmış kitap, makale, rapor ve diğer yayınlar incelenmiştir. Ağrı İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yapılan toprak analizi sonuçları incelenmiştir. Bir karşılaştırmanın yapılabilmesi ve sonuçların görülmesi açısından 2018 yılına ait analiz sonuçları esas alınmıştır. Arazi çalışmaları yapılarak çiftçilerle irtibat kurulmuştur. Ekilen ürün, ekim ve sürüm yöntemleri, gübreleme, ilaçlama gibi konuları içeren bir mülakat çalışması yapılmıştır. Yapılan tüm araştırma ve incelemeler sonucunda elde edilen veriler değerlendirilmiştir. En önemli geçim kaynaklarından biri tarım olan Ağrı ilinin tarım topraklarındaki organik madde eksikliğinin sebepleri ve ortaya çıkardığı sonuçlar açıklanmıştır.

Keywords

Organik madde, toprak, tarım, verimsizleşme

References

• Akalan, İ. (1983). Toprak Bilgisi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları. No:878. Ankara.
• Bellitürk. K. (2019). “Asit ve Düşük Organik Madde İçeren Toprakların Islahı”. Kireç Dünyası S.10,s.19-22.
• Çepel, N. (1988).Toprak İlmi Ders Kitabı; Orman Topraklarının Karakteristikleri, Toprakların Oluşumu, Özellikleri ve Ekolojik Bakımdan Değerlendirilmesi. İÜ Orman Fakültesi Yayınları, Yayın No.3416-389, İstanbul. ÇEM (2018). “Toprak Organik Karbonu Projesi, Teknik Özet”, Çölleşme ve Erozyonla Mücadele Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Dündar, M. (1987). Toprak Organik Maddesi Ve Ekolojik Yönden Önemi. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi. S.B,C:37,S:1, s.109-124.
• Emerson, W.W and Greenland, D.J. (1990). Soil Aggregates-Formation and Stability. Soil Colloids and Their Associations in Aggregates. Edited by M.F. De Boodt et al. Chapter:18. pp: 485-511. Plenum Press, New York.
• Ergene, A. (1993). Toprak Biliminin Esasları. A. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları. No: 267.
• Erpul, G. ve Saygın, S.D. (2012).Ülkemizdeki Toprak Erozyonu Sorunu Üzerine: Ne Yapmalı? Toprak Bilimi Ve Bitki Besleme Dergisi. C:1,S:1,s.26-32.
• FAO (2013). Toprak Tanımlama Kılavuzu. Uluslararası Sınıflandırma, İlişkilendirme ve İletişim için Bir Çerçeve. Hakkı Emrah Erdoğan (ed). Tarım Reformu Genel Müdürlüğü, ISBN: 978-605-4672-20-2.
• Irmak, A. Çepel, N. (1974). Bazı Karaçam, Kayın ve Meşe meşcerelerinde ölü örtünün ayrışma ve humuslaşma hızı üzerine araştırmalar. Taş Matbaası, İstanbul. Koçyiğit. R. (2008). Karasal Ekosistemde Karbon Yönetimi ve Önemi. GOÜ. Ziraat Fakültesi Dergisi, 25 (1), 81-85.
• Kurtoğlu, i. (1997). Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Çiftliğinde Erzurum Peat’ı Olarak Tanımlanan Topraklarda37 Yıl (1959-1996 ) Süresince Meydana Gelen Değişimin İncelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Schlesinger, W. (2003). The Carbon Cycle: Human perturbations and potential management options. In: Global Climate Change: The Science, Economics and Politics. Edited J.M. Griffin, Edward Elgar, Cheltenham, UK.
• Sheffer, F. ve Schachtschabel, P. (1989). Lehrbuch der bodenkunde. W.R.fischer.Stutgart Enke, ISNN 3-432-84772-6
• Six, J., Elliot, E.T. and Paustian, K. (2000). Soil Structure and Soil Organic Matter: A Normalized Stability Index and the Effect of Mineralogy. Soil Science Society of America Journal, 64:1042-1049.
• Yılmaz, E. ve diğerleri (2008). “Farklı Organik Materyal Uygulamalarının Toprak Agregatları Üzerine Etkisi”. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2008, 21(2), 213–222. İnternet Kaynakları
• http://harunbaytekin.blogspot.com/2008/01/toprakta-organik-madde.html
• https://avys.omu.edu.tr/storage/app/public/mustafa.saglam/66596/13. 20
• http://traglor.cu.edu.tr/common/object_metadata.aspx?id=1168
• https://www.stb.org.tr/Dosyalar/Arastirmalar/Karbon-toprak-kuresel-isinma.pdf
• Manolya Ezgi Konakçı ve Özgenur Pak, “Karbon, Toprak – Küresel Isınma, https://www.stb.org.tr/Do-syalar/Arastirmalar/Karbon-toprak-kuresel-isinma.pdf