A Research on Determining The Opinions of Vocational School Students on The Use of Profession in Social Media

Year 2025, Volume: 11 Issue: 2, 233 - 260, 31.10.2025

Zekeriya Karacabey , Ali Davut Alkan

https://doi.org/10.31463/aicusbed.1642439

Abstract

Nowadays, social media, one of the most important alternatives that offer extremely fast and economical solutions to communication and interaction, has penetrated almost every aspect of individuals' lives and has changed and transformed every area it comes into contact with. This process of change and transformation is continuous. One of the areas that social media has transformed in human life is professions. In the representation of professions on social media, social media phenomena that emphasize the relevant profession stand out as the main caregivers. The view of vocational higher education students in vocational colleges towards professions in social media also shows change and transformation in this process. The aim of the research is to determine the views of vocational school students, who will be the professionals of these professions in the future, on the use of professions in social media. Within the scope of the research, the views of vocational school students on social media phenomena that stand out with their professions and the thoughts of these students on the use of professions in social media in the future will also be tried to be understood. The research was conducted with the survey method in quantitative research techniques. Data were collected from 488 vocational college students studying at a state university and the collected data were analyzed through Jamovi statistical program. As a result of the research, important findings were obtained such as the fact that most of the vocational school students (59.4%) do not plan to post about their professions on social media in the future, 70.1% of them do not follow social media influencers who come to the forefront with their professions on social media or do not have information about these figures, and approximately three-quarters (73.6%) of the participants do not plan to post about their professions or open a social media account related to their professions in the future. In addition, the importance of ethical principles in social media use has been revealed. The study is planned to be applied more comprehensively to a larger sample in the future and to be developed with a longitudinal technique in terms of time.

Keywords

Social media , social media profession , social media phenomenon , vocational higher education , vocational college , e-professionalism

SOSYAL MEDYADA MESLEK KULLANIMINA İLİŞKİN MESLEK YÜKSEKOKULU ÖĞRENCİLERİNİN GÖRÜŞLERİNİN BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Abstract

Günümüzde, iletişime ve etkileşime son derece hızlı ve ekonomik çözüm sunan en önemli alternatiflerden biri olan sosyal medya, bireylerin hayatının hemen her alanına sirayet etmiş ve temas ettiği her alanı değiştirmiş ve dönüştürmüştür. Bu değişim ve dönüşüm süreci, sürekli bir özellik taşımaktadır. Sosyal medyanın insan hayatında dönüştürdüğü alanlardan biri de mesleklerdir. Mesleklerin sosyal medyada temsilinde, ilgili mesleği öne çıkaran sosyal medya fenomenleri temel öznelerden biri olarak öne çıkmaktadır. Meslek yüksekokullarında mesleki yükseköğrenim gören öğrencilerin, sosyal medyada yer alan mesleklere bakışı da bu süreçte değişim ve dönüşüm göstermektedir. Araştırmanın amacı, sosyal medyada mesleklerin kullanımına ilişkin gelecekte bu mesleklerin profesyonelleri olacak meslek yüksekokulu öğrencilerinin görüşlerinin belirlenmesidir. Araştırma kapsamında meslekleriyle öne çıkan sosyal medya fenomenlerine yönelik meslek yüksekokulu öğrencilerinin görüşleri ve bahse konu öğrencilerin gelecekte sosyal medyada meslek kullanımına ilişkin düşünceleri de anlaşılmaya çalışacaktır. Araştırma, nicel araştırma tekniklerinden anket yöntemiyle yürütülmüştür. Bir devlet üniversitesinde mesleki yükseköğrenim gören 488 meslek yüksekokulu öğrencisinden veri toplanmış ve toplanan veriler Jamovi istatistik programı aracılığıyla analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, meslek yüksekokulu öğrencilerinin büyük bölümünün (%59.4) gelecekte sosyal medyada meslekleriyle ilgili paylaşım yapmayı düşünmediği, %70.1’lik kısmının sosyal medyada meslekleriyle ön plana çıkan sosyal medya fenomenleri takip etmediği ya da bu figürler hakkında bilgisi olmadığı, katılımcıların yaklaşık dörtte üçlük (%73.6) önemli bir bölümünün ise gelecekte meslekleriyle ilgili paylaşımlar yapmayı veya meslekleriyle ilgili bir sosyal medya hesabı açmayı düşünmediği gibi önemli bulgular elde edilmiştir. Ayrıca, sosyal medya kullanımında etik ilkelerin önemi de ortaya konulmuştur. Araştırmanın gelecekte daha geniş bir örnekleme daha kapsamlı şekilde uygulanması ve zaman açısından boylamsal bir teknikle geliştirilmesi planlanmaktadır.

Keywords

Sosyal medya , sosyal medyada meslek , sosyal medya fenomeni , mesleki yükseköğrenim , meslek yüksekokulu , e-profesyonellik

Ethical Statement

Yapılan çalışmada “Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi” kapsamında uyulması belirtilen tüm kurallara uyulmuştur. Yönergenin ikinci bölümü olan “Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler” başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbiri gerçekleştirilmemiştir.

Thanks

Araştırmanın değerlendirilmesi sürecindeki kıymetli katkılarından dolayı dergi editör kuruluna ve hakemlere teşekkür ederiz.

References

• Aktaç, Ş., Öztürk, B., & Mete, E. N. (2023). Beslenme ve diyetetik öğrencilerinin sosyal medyada diyetisyenlerin paylaşımlarına yönelik görüşleri ve sosyal medyaya bakış açıları. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 10(2), 21–30.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., & Yıldırım, B. (2012). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri: SPSS uygulamalı. Sakarya Kitabevi.
• Arıbaş, A. N., & Özşahin, F. (2022). İş yaşamında yalnızlığın çalışanların sosyal medya bağımlılığına etkisinin incelenmesi. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), 37–46. https://doi.org/10.52791/aksarayiibd.992255
• Aslanyürek, M., Gürdal, S. A., Dursun, S., Tunçel, E., & İzmirli Ayan, S. M. (2015). Sosyal medya gerçeği ve meslek yüksekokulu öğrencilerinin sosyal medya algısının değerlendirilmesi. Electronic Journal of Vocational Colleges (EJOVOC), 6(5), 1–8.
• Ayşin, G., Çavuşoğlu, H., & Hadımlı, A. (2024). Ebelik öğrencilerinin perspektifinden sosyal medya kullanımı ve bir kariyer hedefi olarak sosyal medya. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 11(4), 539–546. https://doi.org/10.52880/sagakaderg.1543964
• Bars, M. E. (2021). Kültürel dönüşümün etkin aracı medya: Televizyon “öldüren eğlence” midir? Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 1–26. https://doi.org/10.31463/aicusbed.832898
• Bilen, E. (2019). Sosyal medya kullanımının iş hukuku bakımından etkileri ve sonuçları (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Bural, E. B. (2024). Sosyal medya istihbaratı çerçevesinde harekat güvenliği. İstihbarat Çalışmaları ve Araştırmaları Dergisi, 3(1), 127–152.
• Bülbül, M. N. (2021). Sosyal medyada imaj fetişizmi: Bauman bağlamında imgelerin tüketimi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Cao, X., Guo, X., Vogel, D., & Zhang, X. (2016). Exploring the influence of social media on employee work performance. Internet Research, 26(2), 529–545. https://doi.org/10.1108/IntR-11-2014-0299
• Cırdı, R., & Bulu, Ş. (2021). Toplumsal değişim bağlamında mesleğe bakış: Güncel mesleklerin ve profesyonel mesleklerin anlamlandırılması. International Journal of Humanities and Education, 7(15), 346–366.
• Ergün, G., & Keskin, B. (2019). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin mesleki örgütlenmede sosyal medya kullanım özelliklerinin belirlenmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2019(2), 190–195.
• Ersöz, B. (2020). Yeni nesil Web paradigması: Web 4.0. Bilgisayar Bilimleri ve Teknolojileri Dergisi, 1(2), 58–65.
• Gök Uğur, H., Seyis, N., Özçelik, S., & Toduk, F. N. (2018). Hemşirelerin mesleki gelişiminde sosyal medya kullanım durumlarının incelenmesi. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(2), 9–16.
• Güleryüz, S., Esentaş, M., Yıldız, K., & Güzel, P. (2020). Sosyal izolasyon sürecindeki bireylerin serbest zaman değerlendirme biçimleri: Sosyal medya kullanım amaçları ile sosyal medya bağımlılığı ilişkisinin incelenmesi. FOCUSS Spor Yönetimi Araştırmaları Dergisi, 1(1), 31–45.
• Hepekiz, İ., & Gökaliler, E. (2019). Sosyal medya aracılığıyla yaratılan kişisel markalar ve benlik sunumu. Erciyes İletişim Dergisi, 6(1), 761–782.
• Karagöl, A., & Kaplanoğlu, L. (2022). Sosyal medya ve sanat ilişkisi bağlamında sanat profesyonellerinin sosyal medya kullanımı. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1), 126–138. https://doi.org/10.46442/intjcss.1097107
• Kaya, S. (2022). Gazetecilikte meslek etiği ve reklam tartışmalarının sosyal medyada bireysel gazetecilerin gelir modeli oluşturma çabaları üzerinden değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi Medya ve İletişim Araştırmaları Hakemli E-Dergisi, 2022(11), 32–49. https://doi.org/10.56075/egemiadergisi.1149241
• Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44–46. https://doi.org/10.5455/jmood.20130325011730
• Koçak, M. C., Küçük, O., & Toprak, Ö. (2022). Medyada mesleklerin ötekileştirilmesi üzerine bir araştırma. Erciyes İletişim Dergisi, 9(1), 499–514.
• Korkmaz, A. (2005). Sosyal hareketlilik: Eğitim ve mesleğin sosyal hareketliliğe etkisi. İstanbul Journal of Sociological Studies, 31, 79–92.
• Laukkarinen, M. (2023). Social media as a place to see and be seen: Exploring factors affecting job attainment via social media. The Information Society, 39(4), 199–212. https://doi.org/10.1080/01972243.2023.2199418
• Masson, F., & Ross, E. (2017). Professionalism and social media in the 21st Century. In T. Geraint (Ed.), Professionalism: Perspectives and practices of the 21st Century (pp. 1–9). New York, NY: Nova Science Publishers.
• Mert Karadaş, M., Koç, G., Sayar, G., Şahin, S., & Sevgi, T. (2021). Öğrenci hemşirelerin sosyal medya kullanımı, kullanım amaçları ve etik boyutu. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(1), 11–21.
• Nazik, G., Şahiner, E., & Boz, İ. (2023). Sosyal medya fenomeni hemşireler tarafından üretilen içeriklerin e-profesyonelliğe etkisi üzerine bir derleme. Akdeniz Hemşirelik Dergisi, 2(1), 19–24. https://doi.org/10.59398/ahd.1259511
• Öztürk, E., Elmaoğlu, E., Karasu, F., & Çam, H. (2022). Sosyal medya ve hemşirelik. Sağlık Akademisi Kastamonu, 7(3), 564–573. https://doi.org/10.25279/sak.761686
• Öztürk, S. (2018). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin internet ve sosyal medya kullanım alışkanlıkları: Devrekani meslek yüksekokulu örneği. Social Sciences Studies Journal, 4(14), 470–478.
• Pekince, R. M. (2024). Dijital mimarlığın geleceği: Web 3.0, sanal evrenler ve yapay zekâ. Journal of Spatial Studies, 1(2), 80–93.
• Söğüt, F., Özcan, S., & Aslan, Y. (2016). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin sosyal medya kullanımına yönelik tutumları. Erciyes İletişim Dergisi (Akademia), 4(4), 156–174. https://doi.org/10.17680/akademia.03839
• Şener, G. (2020). The views of vocational higher education students on social media use. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 21(1), 183–216.
• Teyfur, M., Akpunar, B., Safalı, S., & Ercengiz, M. (2017). Eğitim fakültesi öğrencilerinin akademik erteleme davranışları ile sosyal medya bağımlılığı arasındaki ilişkinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies, 12(33), 625–640. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.12558
• Tokatlı, M. (2016). Yen medyanın geleneksel medya ve halkla ilişkiler meslek alanı üzerine etkileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(45), 877–886.
• Toprak, H. (2020). Medyada bilgi edinimi ve izlence alanı arasında kalmak. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(1), 321–332. https://doi.org/10.31463/aicusbed.672149
• Topsümer, F., & Sağlam, M. (2019). İş arama sürecinde sosyal medya araçlarının kullanımı: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Muğla Meslek Yüksekokulu öğrencilerine yönelik nitel bir araştırma. Middle Black Sea Journal of Communication Studies, 4(1), 1–13.
• Tüfekçi, Ö. F. (2015). İnsan kaynakları temininde sosyal medyanın kullanımı ve konuya ilişkin bir araştırma (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Uzun, S. U. (2013). Örnekleme yöntemleri. https://www.researchgate.net/publication/301611898_Survey_Sampling_Methods_Ornekleme_Yontemleri (Erişim tarihi: 8 Ekim 2025)
• Ünüvar, P., Çalışandemir, F., & Tagay, Ö. (2018). Sosyal medyada mesleki dayanışma: Okul öncesi öğretmenlerinin mesleki yardım talepleri. International Journal of Eurasian Education and Culture, 3(4), 22–32.
• Yıldırım, A. Z., & Uyar, U. (2024). Dijital çağda aşçılığın evrimi: Sosyal medya ve yemek videoları üzerine inceleme. Anasay, 2024(29), 152–162. https://doi.org/10.33404/anasay.1465345
• Yurdabak, M. K., & Deniz, R. B. (2023). Web 3.0’da fırsatlar ve meydan okuma: Merkeziyetsiz internet işletmelere neler vadediyor? Turkish Journal of Marketing Research, 2(2), 163–175.
• Online Kaynaklar
• URL1: https://uskudar.edu.tr/tr/icerik/44601/sosyal-medya-meslekleri-de-belirliyor (Erişim Tarihi: 19.01.2025).
• URL2: chrome extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://www.iletisim.gov.tr/uploads/docs/SosyalMedyaKullanimKilavuzu.pdf (Erişim Tarihi: 08.01.2025).
• URL3: https://www.incirogludanismanlik.com/2018/10/24/mesai-saatleri-icinde-cekilen-fotograflarin-sosyal-medya-da-paylasilmasi-fesih-nedeni-midir/ (Erişim Tarihi: 28.01.2025).
• URL4: https://www.kariyer.net/kariyer-rehberi/sosyal-medya-kariyer-hayatini-nasil-etkiliyor/ (Erişim Tarihi: 12.01.2025).
• URL5: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://etik.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_06/09103848_meslek_etigi_kitap.pdf (Erişim Tarihi: 12.02.2025).
• URL6: https://totbid.org.tr/tr/icerik/haber-arsivi/hekimlerin-elektronik-ortamlar-ve-sosyal-medya-paylasimlarina-dair-yasal-hatirlatmalar-770 (Erişim Tarihi: 01.02.2025).
• URL7: chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/http://file.atuder.org.tr/_atuder.org/fileUpload/66MR51w39pur.pdf (Erişim Tarihi: 06.12.2024).
• URL8: https://www.grc-legal.com/calisanin-sosyal-medya-kullanimi/ (Erişim Tarihi: 12.02.2025).
• URL9: https://eksisozluk.com/yakisikli-guvenlikin-ege-unide-yaptigi-soylesi--7916810 (Erişim Tarihi: 13.02.2025).
• URL10: https://www.milliyet.com.tr/gundem/kaymakamin-kar-anisi-yurekleri-isitti-bakan-yerlikaya-videoyu-paylasti-7303074 (Erişim Tarihi: 14.02.2025).
• URL11: https://x.com/ZaraKaymakamlik/status/1887098299376709655 (Erişim Tarihi: 14.02.2025).
• URL12: https://x.com/AliYerlikaya/status/1888213496812155034 (Erişim Tarihi: 14.02.2025).
• URL13: https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 14.02.2025).