Türk Filmlerinde Yer Alan Değerlerin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 910 - 929, 30.07.2020

Orhan Ünal

https://doi.org/10.18039/ajesi.759910

Cited By: 2

Öz

Toplumun geneli tarafından doğru ve güzel olarak kabul edilen davranışlar olarak ifade edilen değer kavramının önemi ve bu alanda yapılan çalışmalar son yıllarda oldukça artmıştır. Günümüzde değerlerin aktarılması amacıyla çeşitli yöntem ve araçlar kullanılmaktadır. Bu araçlardan bir tanesi geniş kitlelere kolayca ulaşma imkanına sahip olan filmlerdir. Filmler yardımıyla bir ileti kolaylıkla izleyiciye aktarılabilir. Türk halkının Türk filmlerine olan ilgisi dikkate alındığında bu filmlerin içerik bakımından incelenmesi önem kazanmaktadır. Bu çalışma 2015-2018 yılları arasında vizyona giren Türk filmlerinde yer alan değerlerin belirlenebilmesi amacıyla hazırlanmıştır. Araştırma nitel araştırma yöntemine uygun olarak hazırlanmış, verilerin toplanmasında doküman analizi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın veri kaynaklarını 2015-2018 yılları arasında yayınlanmış dört Türk filmi oluşturmaktadır. Örneklem seçiminde amaçlı örneklem yöntemlerinden olan ölçüt örneklem yöntemi kullanılmıştır. Araştırma verileri betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma kapsamında incelenen filmler araştırmacı tarafından oluşturulan içerik gözlem formu dikkate alınarak iki defa izlenmiştir. Araştırma kapsamında incelenen dört filmin iki tanesinde (Dağ 2 ve Müslüm) olumlu değer ögelerinin olumsuz değer ögelerinden daha fazla olduğu, iki tanesinde de (Düğün Dernek 2: Sünnet ve Recep İvedik 5) olumsuz değer ögelerinin olumlu değer ögelerinden daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Filmlerde olumlu olarak en fazla yer alan değerlerin sevgi, sorumluluk ve dayanışma değerleri olduğu, olumsuz olarak en fazla yer alan değerlerin ise saygı, dürüstlük ve sorumluluk değerleri olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, film, Türk filmi, değer

Analysis of Values in Turkish Movies

Öz

The importance given to the concept of value, which is defined as the behaviors that are accepted as correct and beautiful by the society in general, and the studies in this field have increased considerably especially in recent years. Today, various methods and tools are used to transfer values. One of these tools is movies that can easily reach large audiences. With the help of movies, a message can easily be transferred to the viewer. Considering the interest of Turkish people in Turkish movies, it is important to examine these movies in terms of content. This study was conducted in order to determine the values in the Turkish movies that were released between 2015-2018. The research was carried out in accordance with the qualitative research method, and document analysis method was used to collect the data. The data sources of the research consist of four Turkish movies made between 2015-2018. Criterion sampling method, which is one of the purposeful sampling methods, was used in sample selection. Research data were analyzed with descriptive analysis method. The movies examined within the scope of the research were watched twice, taking into account the content observation form created by the researcher. It was found that positive value items were higher than negative value items in two (Dağ 2 and Müslüm) of the four movies examined within the scope of the study. In the other two movies (Düğün Dernek 2: Sünnet and Recep İvedik 5), it was concluded that the negative value items were higher than the positive value items. It was understood that the values of love, responsibility and solidarity were the most common positive values in the movies examined. On the other hand, it is concluded that the values of respect, honesty and responsibility are the most common negative values in the movies examined.

Anahtar Kelimeler

Education, movie, Turkish movies, value

Kaynakça

• Akıncı Yüksel, N. A. (2015). Kültürel bir ürün olarak Türkiye’de sinema filmlerinde okul, öğretmen ve öğrenci temsilleri. Global Media Journal: Turkish Edition, 6(11), 1-17.
• Aydemir, S. (2019). Değerler eğitimi bağlamında Zeki Alasya-Metin Akpınar filmleri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Beldağ, A. ve Yarar Kaptan, S. (2017). Arabalar filminin içerdiği değerlere ilişkin bir inceleme. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi. 18(2), 487-499.
• Birkök, M. C. (2008). Bir toplumsallaştırma aracı olarak eğitimde alternatif medya kullanımı: Sinema filmleri. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-12.
• Bogdan, R. C. ve Biklen, S. K. (1992). Qualitative research for education to theory and methods. Boston: Allyn and Bacon A Division of Simon & Schuster Inc.
• Box Office Türkiye (2019). Erişim adresi: https://boxofficeturkiye.com/
• Creswell, J. W. (2003). Research design. Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Second Edition. Sage publications Inc.
• Demir, R. (2019). Türkiye’de çocuk kanallarında yayınlanan çizgi filmlerde dini ve kültürel değerler eğitimi (Yayımlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Eşitti, Ş. (2016). Çizgi filmlerde küresel ve yerel kültürün inşası: Caillou ve Pepee örneği. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 32(32), 125-144. doi: 10.17498/kdeniz.279674
• Güngör, Ş. ve Uysal, A. (2019). Film tourism: The influence of film and tv series on the tourism activities in Nevşehir. International Journal of Geography and Geography Education, 39, 189-202. doi: 10.32003/iggei.489920
• Halstead, J. M. ve Taylor, M. J. (2000). Learning and teaching about values: a review of recent research. Cambridge Journal of Education. 30(2), 169-202.
• İnan, T. (2016). Çocuk medyasında evrensel ve yerel değerlerin aktarımı: TRT Çocuk kanalı örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(25), 200-212.
• Kanar, S. (2019). Animasyon filmlerinin öğrencilerin değer gelişimine etkileri: Arabalar 1 animasyon filmi örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Karaca, S. S. (2019). Çizgi filmlerde değerler eğitimi, değerler eğitimi açısından Rafadan Tayfa çizgi filminin incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Karakuş, N. (2015). Okul öncesi döneme hitap eden tema içerikli çizgi filmlerin değerler eğitimine katkısı yönünden değerlendirilmesi (Niloya Örneği). Değerler Eğitimi Dergisi, 12(3), 251-277.
• Kavun, M. (2018). Çocuklara değer aktarımında Türk sinemasının rolü: Kemal Sunal filmleri örneği (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Keleş, E. ve Çepni, S. (2006). Beyin ve öğrenme. Journal of Turkish Science Education, 3(2), 66-82.
• Kızılçelik, A. ve Erjem, Y. (1994). Açıklamalı sosyoloji terimler sözlüğü. Atilla Kitabevi, Ankara.
• Kim, S.S., Agrusa, J., Lee, H. ve Chon, K. (2007). Effects of Korean television dramas on the flow of Japanese tourists. Tourism Management, 28, 1340-1353.
• Öncü, A. (2015). Değerler eğitimi bağlamında Ahmet Hamdi Tanpınar ve Oğuz Atay'da değerler (Yayımlanmamış doktora tezi). Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özturhan, F. (2019). İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin Güney Kore dizileri izleme durumları ve dizilerin etkileri (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Öztürk, B. (1999). Öğrenme ve öğretmede dikkat. Milli Eğitim Dergisi, 144, 51-58.
• Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) (2018). Televizyon İzleme Eğilimleri Araştırması-2018. Erişim adresi: https://www.rtuk.gov.tr/assets/Icerik/AltSiteler/televizyonizlemeegilimleriarastirmasi2018.pdf.
• Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) (2020). Çocukların Medya Kullanım Alışkanlıkları ve Siber Zorbalık Araştırması. Erişim adresi: https://www.rtuk.gov.tr/haberler/3787/8175/dikkat-ceken-arastirmanin-sonuclari-aciklandi.html.
• Roberts, L. C., Dean, E. ve Nienhuis, T. (2003). Lights, camera, action: Teaching with feature film in the social sciences. Mountain Rise, 1(1).
• Russell III, W. B. ve Waters, S. (2013). “Reel” character education: Using film to promote global citizenship. Childhood Education, 89(5), 303-309.
• Semerci, N ve Kalçık, C. (2017). Televizyonda yayınlanan dizilerin lise öğrencilerinin yaşam boyu öğrenmesine etkisi öğrenci görüşleri: Bir olgu bilim çalışması (Bartın ili örneği). Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 237-262. doi: 10.14686/buefad.280034
• Sevim, Z. (2013). Çizgi filmlerin değerler eğitimi bakımından karşılaştırılması (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Uşak.
• Şahin, N. (2017). Cengiz Aytmatov'un eserlerinin değerler eğitimi bağlamında incelenmesi ve ortaokul Türkçe ders kitapları için metin önerileri (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Torun, F. (2019). Hüseyin Nihâl Atsız'ın edebî eserlerinin değerler eğitimi açısından incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Turhan, H. B. (2018). Türk yapımı animasyon filmlerinde değer aktarımı üzerine inceleme (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Siirt.
• Türk Dil Kurumu (TDK), (2019). Türk Dil Kurumu Sözlükler. Erişim adresi: https://sozluk.gov.tr/ Son erişim tarihi: 06.11.2019.
• Ulusoy, K. ve Dilmaç, B. (2016). Değerler eğitimi (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Ulusoy, K. (2019). Karakter değerler ve ahlak eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Ünsal, S. (2019). Okul öncesi döneme yönelik çizgi filmlerin değerler bağlamında incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Karabük Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Karabük.
• Yeşil, R.ve Aydın, D. (2007). Demokratik değerlerin eğitiminde yöntem ve zamanlama. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 65-84.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yorulmaz, B. (2013a). Din ve değerler eğitimi açısından Caillou çizgi filminin değerlendirilmesi. Diyanet İlmî Dergi, 49(3). 127-143.
• Yorulmaz, B. (2013b). Pepee çizgi filminin din ve değerler eğitimi açısından değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(24). 438-448.
• Weinstein, P. (2001). Movies as the gateway to history: The history and film project, The History Teacher, 35(1), 27-48.