Twitter’daki Dini ve Etnik Temelli Nefret Söylemlerinin Analizi

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 25, 137 - 152, 01.09.2016

Hasan Karaman Şevki Işıklı

https://doi.org/10.5824/1309-1581.2016.4.008.x

Öz

Özet Alan literatürüne göre sosyal medya ve sanal evren, toplumsal yaşamda çatışma ve anlaşmazlıklara yol açan nefret söylemlerinin üretilmesini ve paylaşılmasını kolaylaştırmaktadır. Başta etnik ve inanç temelli söylemler olmak üzere her türlü nefret söylemi, başta azınlıkları ve dezavantajlı grupları hedef almakta; toplumsal huzuru, birlikte yaşama kültürünü ve vatandaşların kişilik haklarını tehdit etmektedir. Bir sosyal medya platformu olan Twitter, söylemlerin daha kolay üretilmesi, daha hızlı yaygınlaşması ve etkisini katlayarak artırması yönüyle basılı ve geleneksel medyadan anlamlı biçimde farklılaşmaktadır. Twitter’ın kullanıcıya sunduğu ara yüz özelliklerinin analizi ve kullanıcıların burada üretip dolaşıma soktukları dini ve etnik temelli nefret içerikli paylaşımların söylem analizi, literatürdeki iddiaları Türkiye açısından doğrulamaktadır. Araştırmanın sonunda; gittikçe karmaşıklaşan, çok kültürlü ve çok kimlikli hâle gelen toplumlarda birlikte yaşama kültürünü tehdit eden nefret söylemini azaltma potansiyeli olan uygulamalara yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya, Nefret Söylemi, Twitter, Nefret, Söylem, Ayrımcılık.

Analysis of Religious and Ethnic Based Hate Speeches on Twitter

Öz

Abstract In this reaserch, the production and circulation of hate speech on the Twitter is analyzed by using method of discourse analysis of van Dijk. The properties of social network sites and freedom given by them illusions that provide the users can be misused and this can cause hatred, prejudice and discriminatory contents that addresses to differences of the society. Hate speeches in social media have a quite different ways than main-stream media because of its constructional nature. Twitter can be quickly spreading for functions of environment such as follow and retweet. Countries like Turkey -where many ethnic and religious groups live and democracy is not strong enough- discrimination, prejudice and hate speech against differences can be occurring frequently. Hate speech can produce and enter into circulation much easier according to features of media so it is perceived as a normal. The purpose of this study is to analyze factors that facilitate the formation of hate speech in social media and to investigate the ethnic and faith-based hate speech produced by the impact of these elements. In addition to this, end of the reaserch, a number of proposal to fight against hate speech are presented in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Social Media, Hate Speech, Twitter, Hate, Discourse, Discrimination.

Kaynakça

• Akbulut, İ.(1995). Türk tarihinde Ermeniler. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 50, Sayı: 1, ss. 29-41.
• Akçay, Y,E.(2011). “Ermeni sorununun tarihsel gelişimi ve son Ermeni açılımı”, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, Cilt:2, Sayı:4, ss.19-44.
• Alğan, T. C. vd. (2010). “Ulusal Basında Nefret Suçları: 10 Yıl, 10 Örnek”, İstanbul: Sosyal Değişim Derneği.
• Çayır, K. (2010). “Ayrımcılığın sosyolojisi ve Türkiye toplumu”, (Edt. Ayşe Çavdar ve Aylin B. Yıldırım, Nefret Suçları ve Nefret Söylemi), İstanbul: Uluslararası Hrant Dink Vakfı Yayınları, ss.45-54.
• Doğu, B. (2010). Sanal nefret pratikleri: internette nefret söylemi ve karşı örgütlenmeler, (Edt. Tuğrul Çomu, Yeni Medyada Nefret Söylemi). ss.223-252, İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Doltaş, D. (2009). “Söylem ve yazın”, (Edt. Ahmet Kocaman, Söylem Üzerine), Ankara: ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık ve İletişim A,Ş, Yayınları, , ss.48-55
• Ekinci, B,E. (2003). “İslâm Hukuku ve Önceki Şeriatler”, İstanbul: Arı Sanat Yayınları.
• Karan, U. (2010). “Nefret suçlarından ne anlıyoruz ? ”,(Edt. Ayşe Çavdar ve Aylin B. Yıldırım, Nefret Suçları ve Nefret Söylemi), İstanbul: Uluslararası Hrant Dink Vakfı Yayınları, ss.55-63.
• Kocaman, A. (2009). “Dilbilim söylemi”, (Edt. Ahmet Kocaman, Söylem Üzerine), Ankara: ODTÜ Geliştirme Vakfı Yayıncılık ve İletişim A,Ş, Yayınları, ss.1-11
• Koçak, S. (2014). “Klavye delikanlısı değil, datan sevdalısıyız :sosyal medyada milliyetçilik ve nefret söylemi”, https://www.academia.edu/7185363/Klavye_Delikanl%C4%B1s%C4%B1_De%C4%9Fil_Vatan _Sevdal%C4%B1s%C4%B1y%C4%B1z_Sosyal_Medyada_Milliyet%C3%A7ilik_ve_Nefret_S% C3%B6ylemi, (Erişim Tarihi: 27/092014)
• Kuran, T. (2012). “Arap demokrasilerinin zayıf temelleri,” Optimist, Kasım 2012 ss. 92-93.
• Mavi, İ. (2012). “İdeoloji ve söylem”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Panopticon Sosyoloji Dergisi, Sayı 2.
• Özer, Ö. (2009). Eleştirel Haber Çözümlemeleri, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Yayınları.
• Telci, N,İ.(2014). “Mısır’da askeri darbe sonrası süreç ve yeni anayasa”, SETA, Sayı:86, ss.7-25.
• Tuncer, S, A.(2013). “Sosyal medyanın gelişimi”, (Edt. Zeynep Özata, Sosyal Medya), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını, No: 2877, ss.2-25.
• Uyanık, F. (2013). “Sosyal medya: kurgusallık ve mahremiyet”, Yeni Medya Çalışmaları I. Ulusal Kongresi – Kongre Kitabı, ss.367-383, İstanbul, Alternatif Bilişim Derneği.
• Van Dijk, T. A. (2010). “Söylem ve iktidar”, (Çev. Pınar Uygun), (Edt. Ayşe Çavdar ve Aylin B. Yıldırım, Nefret Suçları ve Nefret Söylemi) İstanbul: Uluslararası Hrant Dink Vakfı Yayınları, ss.9-44.
• Vural, A, B. vd. (2010). “Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine yönelik bir araştırma”, Journal of Yasar University, Cilt:5, Sayı: 20, No: 5, ss. 3348- 3382.
• Weber, A. (2011). Nefret Söylemi El Kitabı, (Çev.) Metin Çulhaoğlu, Strazburg: Avrupa Konseyi Yayınları. İnternet Kaynakları
• http://www.tdk.org.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5388aa42b7e1f1.30 932781/ (Erişim Tarihi: 07/03/2014).
• http://www.kenttv.net/yazarlar.php?id=681 (Erişim Tarihi:9/3/2014).
• http://haber.yasar.edu.tr/2013/08/28/sosyal-medya-stres-atma-alani-oldu/(ErişimTarihi:05/07/ 2014)
• http://tr.wikipedia.org/wiki/2013_M%C4%B1s%C4%B1r_Asker%C3%AE_Darbesi(Erişim Tarihi: 26/09/2014).
• http://www.bianet.org/bianet/ayrimcilik/141626-nefret-dusmanlik-ve-savas-soylemi-uzerinden- yayiliyor (Erişim Tarihi:28/10/2014).
• http://www.prestijgazetesi.com/haber-8567-nefret_suclari_k (Erişim Tarihi:29/10/2014).
• http://www.karsigazete.com.tr/asayis/cudi-daginda-orman-yangini-suruyor-h47010.html (Erişim Tarihi:25/07/2015).