Güncel Çeviri Uygulamalarında İletişimsel Çevirinin Rolü

Year 2024, Volume: 2 Issue: 1, 17 - 27, 29.02.2024

Bahadır Holat

Abstract

Güncel Çeviri Uygulamalarında İletişimsel Çevirinin Rolü adlı makalenin hedefi, Peter Newmark tarafından ortaya atılan iletişimsel çeviri yönteminin kullanılabileceği durumlara gerçek hayattan örnekler sunarak literatürdeki çeşitliliği artırmaktır. Bu özelliğiyle araştırma, teorik çözümleme yöntemi ile yürütülen bir uygulamalı araştırmadır. İlk olarak çeviri uygulaması ve çeviribilime yönelik arka plan bilgisi sağlanmıştır. Bu kısımda aynı zamanda mevcut çeviri yöntemlerinden bahsedilmiştir. Bu sayede okuyucu araştırmanın ilerleyen kısımlarında yer alan tartışmalar için hazırlanmıştır. İkinci olarak bazı edimbilimsel ve göstergebilimsel kavramlara değinilmiştir. Bunun sebebi iletişimsel çeviri yönteminin temelinde bağlam unsurunun bulunması ve bu nedenle de dilbilimin alt disiplinlerinden edimbilim ile yakın bir ilişki içinde olmalarıdır. Bu sayede kültürün dili etkilediği ve neticede çeviriyi de etkilediği fikrini inşa etmek için bilimsel bir zemin hazırlanmıştır. Son olarak da iletişimsel çeviri kavramı tanımlanmıştır. Kültürel bakımdan hassas unsurları doğru biçimde ele almanın önem arz ettiği beş farklı çeviri alanı okuyucuya sunulduktan sonra bu alanlarda gerçek hayata dayanan örneklere yer verilmiştir. Farklı yöntemlerle çevrilmeleri halinde olumsuz sonuçlar doğurabilecek söylemlerin çevirisinde iletişimsel çeviri kullanımının nasıl yararlar sağlayabileceği tartışılmıştır. Sonuç olarak iletişimsel çeviri yönteminin kültürel bakımdan hassas unsurları ele almada ve bu noktada karşılaşılabilecek olumsuz durumlara karşı faydalı bir çeviri yöntemi olduğu ortaya konmuştur.

Keywords

Çeviribilim, iletişimsel çeviri, Peter Newmark, edimbilim, dil ve kültür.

The Role of Communicative Translation in the Current Translation Practices

Abstract

The aim of “The Role of Communicative Translation in The Current Translation Practices” is to enhance diversity in this literature by presenting real-life situations where Peter Newmark’s method of communicative translation could be used. Therefore, it is practical research carried out by the method of theoretical analysis. Firstly, some background on the practice of translation and translation studies is provided. This is also where present translation methods are discussed. It prepares the reader for discussions taking place further in this paper. Secondly, a brief reference is made to some concepts in pragmatics and semiotics, as communicative translation is intertwined with pragmatics. This allows for laying scientific grounds on which to establish the idea that language is affected by culture, and in turn, translation is affected by culture. Lastly, the concept of communicative translation is introduced. After the reader is familiarized with the five fields of translation in which correct handling of some culturally sensitive elements is key, real-life examples in those fields of translation are provided. It is discussed how communicative translation method could come in useful in discourses which are otherwise likely to produce negative results. The conclusion is that communicative translation proves a beneficial translation method in dealing with culturally sensitive material and avoiding cultural pitfalls.

Keywords

Translation studies, communicative translation, Peter Newmark, pragmatics, language and culture.

References

• Cai, Y. (2019, August 15-17). A brief analysis of Peter Newmark’s communicative translation theory [Paper presentation]. 2nd International Conference on Arts, Linguistics, Literature and Humanities (ICALLH 2019), Syndney, Australia. https://webofproceedings.org/proceedings_series/proceeding/ICALLH+2019.html#location
• Haşimi, A. (2021). Türkiye Türkçesinde kullanılan Arapça kelime grupları ve cümleler hakkında bazı değerlendirmeler. Akademik Dil Ve Edebiyat Dergisi, 5(1), 591-618. https://doi.org/10.34083/akaded.892246
• Newmark, P. (1976). The theory and the craft of translation. Language Teaching & Linguistics: Abstracts, 9(1), 5-26. https://doi.org/10.1017/S0261444800002913
• Newmark, P. (1988). Approaches to translation. Prentice Hall.
• Nord, C. (1997). Translating as a purposeful activity: Functionalist approaches explained. St. Jerome.
• Peirce, C. S. (1955). Philosophical writings of Peirce. Dover. https://archive.org/details/philosophic00peir/page/n113/mode/2up
• Sapir, E. (1958). Culture, language, and personality: Selected essays. University of California Press.
• Sherman, C. P. (1914). The romanization of English law. The Yale Law Journal, 23(4), 318–325. https://doi.org/10.2307/785012
• Thomason, S.G. (2001). Language contact. Edinburgh University Press.
• Tylor, E. B. (1871). Primitive culture: Researches into the development of mythology, philosophy, religion, art and custom (Vol. 2). J. Murray. https://pressbooks.nebraska.edu/anth110/chapter/culture-and-culture-change-taylor/
• Wang, R. (2023). A comparative analysis of Eugene Nida's and Peter Newmark's perspectives on cultural context in translation. Journal of Education and Educational Research, 6(3), 106-112. https://doi.org/10.54097/hkm7qj64
• Wilson, D. & Sperber, D. (2004). Relevance theory. In L. R. Horn & G. Ward (Eds.), The handbook of pragmatics (pp. 607-611). Blackwell. https://www.dan.sperber.fr/wp-content/uploads/2004_wilson_relevance-theory.pdf
• Yazıcı, M. (2005). Çeviribilimin temel kavram ve kuramları. Multilingual.