Salgın Bir Hastalık Olarak Vebâ’nın Dinî Açıdan Yorumlanması

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 19, 30.06.2020

Hasan Bulut

https://doi.org/10.5281/zenodo.3923682

Öz

Yüce Allah, insanoğlunu bir kader programıyla yaratmış, kimi zaman onu nimetlere gark etmiş kimi zaman ise onu bela ve musibetlerle karşı karşıya bırakmıştır. Hak Teâlâ, ibret almaları için verdiği nimetler ve musibetler ile her zaman kullarını sınamıştır. Bu musibetlerden biri de bulaşıcı özelliği olan vebâ hastalığıdır. Bu hastalığın ortaya çıkmasında fiziki birtakım sebepler olmakla birlikte metafizik veya ilahî kaynaklı bazı sebepler de vardır.
İşte bu çalışmada Kur’ân ve Sünnet’ten yararlanılarak sınama, ikaz etme, itaat ettirme, sabretmeye alıştırma, kadere teslimiyeti öğretme ve cezalandırma gibi bazı amiller, vebânın ortaya çıkış sebepleri olarak zikredilmiştir. Ayrıca vebâ hastalığına yakalanan bir kimsenin, karantina ve tıbbi tedavi gibi maddi yöntemler ile birlikte korkudan uzak durarak, dua ederek ve sadaka vererek sağlığına kavuşmasının mümkün olabileceği ifade edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kur'an, Tefsir, Hastalık, Salgın, Veba

Religious Interpretation of Plague as an Outbreak Disease

Öz

Almighty God created mankind with a program of fate, sometimes he brought him to blessings and sometimes he faced him with trouble and misfortunes. He has always tested his servants with the blessings and misfortunes that they have been given to receive lessons. One of these troubles is the contagious disease. Although there are some physical reasons for the emergence of this disease, there are some metaphysical or divine reasons, too.
In this study, some agents such as testing, warning, obedience, exercise in patience, teaching to surrender, and punishment by making use of the Qur'an and Sunnah are mentioned as the reasons for the plague. It is also stated that a person suffering from plague disease may be able to regain his health by avoiding fear, praying and giving charity along with material methods such as quarantine and medical treatment.

Anahtar Kelimeler

Qur'an, İnterpretation, Disease, Epidemic, Plague

Kaynakça

• Ahmed b. Hanbel, E. A. A. b. M. Ş. (1981). el-Müsned. İstanbul: Çağrı.
• Ana Britanica. (2000). İstanbul: Ana.
• Armağan, L. (2005). 17. Yüzyılın sonu ile 18. Yüzyılın Başlarında Batı Anadolu ve Balkanlarda Görülen Vebâ Salgınlarının Sosyo-Ekonomik Etkisi Üzerine Bir Araştırma. 38. Uluslararası Tıp Tarihi Kongresi, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Ataseven, A. (1967). Bir Hadisin düşündürdükleri Vebâ Hastalığı ve Karantina. İslam Medeniyeti Dergisi, 1( 4), 37-38.
• Buhârî, M. b. İ. (1988). Sahîh-i Buhârî ve Tercemesi. (Mehmed Sofuoğlu, Çev.), İstanbul: Ötüken.
• el-Cevherî, İ. b. H. (1982). es-Sıhâh Tâcü’l-Lüğa ve Sıhâhu’l-Arabiyye. (Ahmed Abdülğafûr Attâr, Nşr.), Kahire.
• Çelebi, İ. (2010). Sünnetullah. TDV İslâm Ansiklopedisi içinde (cilt 38, s. 159-160). İstanbul: TDV.
• Doğan, M. (2001). Büyük Türkçe Sözlük. Ankara: Vadi.
• Endelüsî, A. b. H. (1993). et-Tıbbu’n-Nebevî. (Muhammed Ali el-Bâr, Nşr.), Beyrut.
• Gazzâlî, E. H. M. (1989). İhyâü Ulûmi’d-Dîn. (Ahmet Serdaroğlu, Trc.), İstanbul: Bedir.
• Glynn, P. (2004). Kanıt Post-Seküler Bir Dünyada İnanç ve Bilimin Uzlaşması. (Ali Ayten, Yasin Ünlütürk, Zehra Şahin, Çev.), İstanbul: Gelenek.
• Hacettepe Üniversitesi. (2008). http://www.pediatri.hacettepe.edu.tr/Katki/2002-1/vebâ.html,19.04.2008.
• Hunke, S. (ts.). Avrupanın Üzerine Doğan İslam Güneşi. (Servet Çetin, Çev.), İstanbul: Bedir. İbnü’l-Esîr, A. b. M. b. E. (1970). en-Nihâye fî Ğarîbi’l-Hadîs. (Tâhir Ahmed ez-Zâvî, Mahmûd Muhammed et-Tennâhî, Nşr.), Riyâd.
• İbn Hacer el-Askalânî, A. b. A. (1991). Bezlü’l-Mâûn fi Fadli’t-Tâûn. (Ahmed İsâm Abdülkadir el-Katib, Nşr.), Riyad: Darü’l-Asıme.
• İbn Kayyım el-Cevziyye, Ş. M. (1981). Zâdu’l-Meâd fî Hedyi Hayri'l-İbad. (Şuayb el-Arnaut, Abdülkadir Arnaut, Thk), Beyrut: Müessesetü'r-Risâle.
• İskilipli, A. E. (1332). Mir’atü’l-İslâm: İ’tikad Kısmı. İstanbul: Matbaa-i Şems.
• Kara, M. (1997). Havf. TDV İslâm Ansiklopedisi içinde (cilt 16, s. 528-531). İstanbul: TDV.
• Kurt, İ. (2009). Hadislerde Vebâ ve Korunma Yolları Bezlü’l-Mâ’ûn Adlı Eser Çerçevesinde. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Kurtubî, M. B. A. (2005). el-Cami‘ li-Ahkâmi’l-Kur’ân. İstanbul: Buruç.
• Kutup, S. (1991). Fî Zilâli’l-Kur’ân. (Sâlih Uçan, Vahdettin İnce, Mehmet Yolcu, İbrahim Türklü, İbrahim Tüfekçi, Çev.), İstanbul: Dünya.
• Mevdûdî, E. A. (1986). Tefhîmu’l-Kur’ân. (Muhammed Han Kayanî, Yusuf Karaca, Nazife Şişman, İsmail Bosnalı, Hamdi Aktaş, Trc.), İstanbul: İnsan.
• Müslim, E. H. M. b. H. K. (1973). Sahîh-i Müslim Tercemesi. (Ahmed Davudoğlu, Trc.), İstanbul: Sönmez.
• Nikiforuk, A. (ts.). Mahşerin Dördüncü Atlısı Salgın ve Bulaşıcı Hastalıklar Tarihi. (Sebahattin Erkanlı, Çev.), İstanbul: İletişim.
• Nursi, S. (2010). Mektubat. İstanbul: Söz Basım.
• Oral, O. (2016), Trafik Kazaları ve Kader İlişkisi -Dua, Sadaka ve Tevekkül Bağlamında. Mütefekkir Aksaray Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi Dergisi, 3(5), 129-155.
• Özdinç, R. (2014). Allah’ın Kaderine Kaçmak: Vebâ ve Kolera Etrafında Tedbir Düşüncesi. Kelam Araştırmaları Dergisi, 12(1), 295-318.
• Özsoy, Ö. (1994). Sünnetullah. Ankara.
• Öztürk, Y. (2006). Kur’ân Işığında Sebeplerin Sorgulanması. İzmir: Yeni Akademi.
• Panzac, D. (1997). Osmanlı İmparatorluğu’nda Vebâ. (Serap Yılmaz, Çev.), İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
• er-Râzî, F. (1988). Mefâtîhu’l-Gayb (Tefsîru’l-Kebîr). (Sadık Kılıç, Lütfullah Cebeci, Sadık Doğru, Trc.), Ankara: Akçağ.
• Sarıyıldız, G. (2001). Karantina. TDV İslâm Ansiklopedisi içinde (cilt 24, s. 463-465). İstanbul: TDV.
• et-Taberî, E. C. M. b. C. (1995). Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, Beyrut: Daru‘l-Fikr.
• Tirmizî, E. İ. M. b. İ. (ts.). Sünen-i Tirmizî Tercemesi. (Osman Zeki Mollamehmetoğlu, Trc.), İstanbul: Yunus Emre.
• Yazır, E. M. H. (1995). Hak Dini Kur’ân Dili. (M. Nûr Çetin, Taha Parlar, İdris Şen, Mesut Okumuş, Mevlüt Uyanık, Orhan Atalay, Yusuf Canbolat, Âlim Gür, Thk.), Ankara: Akçağ.
• Zehebî, E. A. M. b. A. (1961). et-Tıbbu’n-Nebevî, Mısır: Şirketü ve Matbaatü Mustafa el-Bâbî el-Hablî ve Evlâdihi.