KLASİK ŞİİRİMİZİN MAHALLÎ BİR TEMSİLCİSİ OLARAK EDİNCİKLİ RAVZÎ

Year 2013, Volume: 1 Issue: 1, 85 - 110, 15.05.2013

Abdülkerim Gülhan

Abstract

Ravzî, bugün Bandırma’nın yakın bir beldesi, ancak tarihte önemli yerleşim yerlerinden birisi olan Edincik’te yaşamış, zamanında şöhret bulup tezkirelere girememiştir. Onun hakkında bilgi edinebileceğimiz tek kaynak bir yazma nüshası bulunan hacimli müretteb Divanı’dır. Ravzî Divanı benzerlerine göre oldukça farklılıklar göstermekte, bilhassa mahallî unsurlar yönünden çok zengin veriler içermektedir. Kaynaklarda hakkında bilgi olmamasına rağmen, Ravzî’nin hayat hikâyesi Divanı’ndaki söylemlerinden çıkarılabilir; onun için kökeni, fizikî ve karakter yapısı, mezhebi, tarikatı, eğitim düzeyi, gezip gördüğü yerler dâhil olmak üzere bir biyografi yazılabilir. Divanı’ndan anlaşılıyor ki Ravzî, 16. yüzyılda, Edincik merkez olmak üzere Mihaliç (Karacabey), Gelibolu çevresinde yaşamış, bir ara İstanbul’da bulunmuş, Dukakin, İştip, Üsküp gibi Balkan şehirlerini dolaşmıştır. Şiirlerinden anlaşıldığına göre, klasik şiirin ortak mazmunlarını, hayallerini, kaynaklarını iyi bilmesinin yanısıra; Ravzî’nin en önemli yönü yaşadığı yöreyi, coğrafî özellikleri, gelenekleri, önemli şahsiyetleri, atasözü ve deyimleriyle şiirine yansıtmış olmasıdır. O iyi bir gözlemcidir. Gezip gördüğü yerlerin geleneklerini şiirine taşımış, Edincik başta olmak üzere nerdeyse gördüğü her yerle ilgili birer şehrengiz yazmış, hayatında önemli yeri olan her şahsiyeti şiirine taşımıştır. Bu özellikleriyle Ravzî klasik şiirdeki mahalliliğin önemli bir temsilcisi olmayı hak etmiş şairdir.

Keywords

Ravzî, Edincik, klasik şiir, mahalli edebiyat

References

• AYDEMİR, Yaşar (2007a). Ravzi Divanı, Ankara: Birleşik Kitabevi Yayınları.
• AYDEMİR, Yaşar (2007b). “Ravzî’nin Edincik Şehrengizi”, Gazi Türkiyat/Türklük Bilimi Araştırmaları Dergisi, S. 1, s. 97-126.
• AYTEKİN, Mehmet F. (1998). Edincik, 2. Baskı, Özgün Matbaa.
• EVLİYA ÇELEBİ (2001). Evliya Çelebi Seyahatnamesi C. V. haz: Yücel Dağlı vd., İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• GÜLHAN, Abdülkerim (2007). “Edincikli Ravzi ve Divanı”, Balıkesir 2005 Sempozyumu Tebliğler Kitabı, Balıkesir Belediyesi Yayınları, s. 421-434.
• GÜLHAN, Abdülkerim (2012). “Şehrengiz Türü ve Ravzî’nin Edincik Şehrengizleri”, Turkish Studies Internationel Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Ankara: Volume 7/2, s. 515-545.
• İPEKTEN, Haluk ve diğ.(1988). Tezkirelere Göre Divan Edebiyatı İsimler Sözlüğü, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• İSEN, Mustafa (1997). “Dîvân Edebiyatı”, Ötelerden Bir Ses Divan Edebiyatı ve Balkanlarda Türk Edebiyatı Üzerine Makaleler, Ankara: Akçağ Yayınevi.
• KARA, Mustafa (1990). Bursa’da Tarikatlar ve Tekkeler, Bursa: Uludağ Yayınları.
• MACİT, Muhsin (2000). Nedîm Hayatı, Eserleri ve Sanatı, Ankara, Akçağ Yayınevi.
• MEHMED ŞEMSEDDİN (1997). Bursa Degahları-Yâdigâr-ı Şemsî I-II, haz. Mustafa Kara-Kadir Atlansoy, Bursa.
• RAVZİ, Divan, Türk Dil Kurumu Kütüphanesi, Yaz. A. 500.
• TÜFEKÇİOĞLU, Abdülhamit (2005). Edincik’te Türk Devri Mimarisi ve Mezar Taşları, Bursa: Edincik Belediyesi Kültür Yayınları.
• UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı (1341). Karesi Meşâhiri, İstanbul, Hüsn-i Tabiat Matbası