HİTİTLER: BOĞAZKÖY’DEN YÜKSELEN BİR YÖNETİM GÜNEŞİ

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 11, 147 - 160, 28.05.2019

Mustafa Altunok

Öz

Yönetsel çalışma alanı veya disiplinleri içerisinde
yer alan araştırmacıların yönetimin tarihsel kodlarından bütünüyle kendilerini
ayıramadıkları hatta son dönemde artan bir biçimde geçmişin izlerine
odaklanmaya yöneldikleri dikkat çekmektedir. Geçmişin yönetimine veya yönetimin
geçmişine yönelik bu artan ilgi genellikle iki nedene dayanmaktadır. Bunlardan
birincisi yönetim geleneği veya pratiğini, daha sağlam ve köklü olduğuna vurgu
yapabilmek için merkeze alır. İkincisi ise özellikle benzer tarihsel
aşamalardan geçmiş, aynı coğrafyalarda yaşamış olan toplumlara ait tarihsel
kodların, bu toplumların bugününü anlamada da referans teşkil edebilecek bir
zenginliğe sahip olduğu düşüncesidir. Hangi sebeple olursa olsun tarihsel
temelli yönetsel araştırmaların zengin bir çalışma alanı sundukları aşikârdır.
Bu alan özellikle kadim dönem toplumları için daha bakir ve ilgi çekicidir.
İşte bu çalışma bugünün yönetsel gerçekliğinin, onu inşa eden, biçimlendiren ve
geliştiren tarihsel birikimden bağımsız olamayacağı saikine dayanmaktadır. Bu
düşünceden hareketle Anadolu’nun kadim medeniyetlerinden biri olarak Hitit
toplumunun yönetim anlayışı inceleme konusu yapılmıştır. Çalışmada iktisadi ve
toplumsal motiflerden hareketle Hitit toplumunun yönetsel açıdan dikkat çeken
yönleri ön plana çıkarılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Hititler, Hitit Devleti, Hitit İdari Sistemi, Tabarna

HITTITES: AN ADMINISTRATIVE SUN RISING FROM BOĞAZKÖY

Öz

It is
remarkable that the researchers in the field of administrative
sciences or disciplines are not able to
fully distinguish themselves from the historical codes of the administration.
In addition, they have been increasingly inclined to focus on the traces of the
past in the recent period. This growing interest in the administration of the
history or the history of administration usually arises from two causes. The
first one grounds on the emphasis that administration tradition or practice is
more robust and rooted. The second is the view that historical codes of the
societies that have passed through similar historical stages and have lived in
the same geographies have a wealth that can serve as a reference for
understanding the present of these societies.
It is obvious that historical-based administrative research offers an enriched
field of study. This field is untouched and interesting, especially for ancient societies. In this
sense, this study is based on the fact that today's administrative reality
cannot be independent of the historical
accumulation that constructs, shapes and develops it. From this point of view,
the administrative approach of the Hittite society was examined as one of the
ancient civilizations of Anatolia. In this study, remarkable administrative
aspects of Hittite civilization are emphasized with reference to economic and
social motives.

Anahtar Kelimeler

Hittites, Hittite State, Administrative System of Hittites, Tabarna

Kaynakça

• Bachvarova, M. R. (2016). From Hittite to Homer: The Anatolian Background of Ancient Greek Epic, Cambridge University Press, United Kingdom.
• Başol, S. (2006). Hitit Askeri Teşkilatı ve Sefer Organizasyonu, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bilgin, T. (2018). Officials and Administration in the Hittite World, Walter de Gruyter GmbH, Berlin/Boston.
• Bryce, T. (2012). The World of the Neo-Hittite Kingdoms, Oxford University Press, New York.
• Cengiz, T.B. (2014). Hitit Kralı ve Kraliçesi Arasındaki Dikotomik Eşitlik Üzerine Bazı Tespitler, Tarih Araştırmaları Dergisi,33/56, 19-34.
• Çakmak, D. (2012). Hitit İmparatorluğu’nun Toplumsal ve İktisadi Yapısı, Libra Kitapçılık ve Yayıncılık, İstanbul.
• Dönmez, Sevgi (2014). Hititler Döneminde Askeri ve Siyasi Faaliyetlere Bağlı Metal Dolaşımı, History Studies, Volume 6, Issue 1, 61-79.
• Freeman, C. (2010). Mısır, Yunan ve Roma Antik Akdeniz Uygarlıkları, (Çev: Suat Kemal Angı), Dost Kitabevi, Ankara.
• Jasanoff, J. H.(2003). Hittite And the Indo-European Verb, Oxford University Press, U.K.
• Kaya, M. A. (2013). Türkiye’nin Eski Çağ Tarihi ve Uygarlıkları Demir Çağı Pers Hakimiyetine Kadar II, İlya İzmir Yayınevi, İzmir.
• Kaya, M. A. (2013). Türkiye’nin Eski Çağ Tarihi ve Uygarlıkları Tarih Öncesi Çağlardan Demir Çağı’na Kadar I, İlya İzmir Yayınevi, İzmir. Kuhrt, A. (2017). Eskiçağ’da Yakındoğu I, (Çev: Dilek Şendil), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Luraghi, S.(1997). Hittite, Published by Lincom Europa, München, Newcastle.
• Memiş, E. (1989). Eskiçağ Türkiye Tarihi (En Eski Devirlerden Pers İstilasına Kadar), Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya.
• Metin, H.& Lamba, M. (2016). Hititlerden Roma imparatorluğuna Kadar Anadolu uygarlıklarında Yönetim Yapısı, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 12/27. 155-174.
• Miller, Jared (2013). Royal Hittite Instructions And Related Administrative Texts, Houston, USA.
• Nossov, K. S. & DELF, B. (2008). Hittite Forticifations, Osprey Publising, U.K.
• Ortakçı, A.(2016). “Unesco Dünya Miras Listesine Kabulünün 30. Yılında Bir Kent İmgesi Olarak Hattuşa” Hitit Başkenti Uluslararası Bütün Yönleriyle Çorum Sempozyumu p.p.373-384.
• Özsoy, S.(2017). Hitit Döneminde İnşa Edilen Su Yapılarının Bilimin Tarihsel Gelişimi Açısından Değerlendirilmesi, Mavi Atlas, 5(2): 489-501.
• Reyhan, E. (2009). Hititlerde Devlet Gelirleri, Depolama ve Yeniden Dağıtım, Gazi Akademik Bakış Dergisi, Cilt 2, Sayı 4, 157-174.
• Sevinç, F.(2008). Hititlerin Anadolu’da Kurdukları Ekonomik ve Sosyal Sistem, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Isparta.
• Tiro, A.O. (2018). “Nam.Ra’ların Kullanımına Hitit Metinlerinden Örnekler”Archivum Anatolicum (ArAn), Cilt 12/1,pp.97-112.
• Uranus Fotoğraf Ajansı ve Yayıncılık (2011), Hitit Uygarlığı İzinde Anadolu, İstanbul.
• Ünsal, V. (2013). Eski Anadolu’da Teokratik Devlet Düzeni (Hitit ve Urartu), Berikan Yayınevi, Ankara.
• Yiğit, T. (2007). Anadolu Uygarlıkları, Uygarlık Tarihi, (Ed: İsmail Güven), Pegem Yayıncılık, Ankara.