Öz
Liderlik, belirli şartlar
altında, kişisel veya grup amaçlarını gerçekleştirmek üzere başkalarının
faaliyetlerini yönlendirme süreci olarak tanımlanmaktadır. Hem teknolojik
açıdan hem de insan kaynakları açısından özel bir önem verilmesi gereken sağlık
kurumlarında kaliteli liderlere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışma da hemşirelik
son sınıf öğrencilerinin klinik liderlik düzeyleri ve akademik başarıları
arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır.
Çalışmanın örneklemini ise Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi
Hemşirelik bölümü son sınıfında öğrenim gören ve çalışmaya katılmayı kabul eden
300 öğrenci oluşturmuştur. Çalışmanın verileri öğrencilerin sosyo-demografik
özelliklerini ve akademik başarılarını sorgulayan sorular ve Klinik liderlik
ölçeğinin yer aldığı anket formu kullanılarak toplanmıştır. Verilerin
analizinde nonparametrik testlerden Mann Whitney U ve Kruskall Wallis testleri
kullanılmıştır. Faktörler arası ilişkilerin değerlendirilmesinde de Spearman
korelasyon katsayısından yararlanılmıştır. Çalışmada öğrencilerin 3’lü likert
tipi bir ölçek olan klinik liderlik ölçeğinden aldıkları toplam puan ortalaması
2,52±0,28, akademik puan ortalamaları ise 2,85±0,32 olarak bulunmuştur. Ayrıca
hemşirelik mesleğini isteyerek seçen ve babalarının eğitim düzeyi yüksek olan
öğrencilerin klinik liderlik ölçeği puanlarının daha yüksek olduğu
saptanmıştır(p<0.05). Çalışma sonuçları doğrultusunda hemşirelik son sınıf
öğrencilerinin klinik liderlik özelliklerinin daha fazla geliştirilebilmesi
için lisans ve lisansüstü ders müfredatlarına konuyla ilgili derslerin
eklenmesi ve liderlikle ilgili eğitimlerin ve araştırmaların planlanması önerilmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ardahan M, Konal E. (2017). Hemşirelikte Yöneticilik ve Liderlik, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, GÜSBD, 6(1): 140 – 147.
- Bakan, İ. (2008). Örgüt Kültürü Ve Liderlik Türlerine İlişkin Algılamalar İle Yöneticilerin Demografik Özellikleri Arasındaki İlişki: Bir Alan Araştırması, KMU İİBF Dergisi,10;14: 1-28.
- Bayık A. (1991). Ülkemizde Hemşirelik Eğitiminin Gelişimi ve Öğretime İlişkin Sorunlar. Ege Üniversitesi HYO Dergisi, 7:29–40.
- Budak F, Özer Ö. (2018). Hekim ve Hemşirelerin Klinik Liderlik Algılarının Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi, 15 (2): 99-105.
- Budak F. (2017). Klinik Liderlik Ölçeğinin Türkçe Geçerlik Güvenilirlik çalışması: Kamu Hastaneleri Örneği, ACU Sağlık Bil. Dergisi, 7(2): 85-91.
- Budak F. (2018). Sağlık Yönetiminde Klinik Liderlik, Siyasal Kitabevi, Ankara.
- Duygulu S, Kubilay G. (2008). Yönetici Hemşirelerin Ve Birlikte Çalıştıkları Hemşirelerin Liderliğe İlişkin Değerlendirmeleri Ve Yönetici Hemşirelerin Sahip Oldukları Liderlik Özellikleri, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi,1-15.
- Erdemir F. (1998). Hemşirenin Rol ve İşlevleri ve Hemşirelik Eğitiminin Felsefesi. Cumhuriyet Üniversitesi HYO Dergisi, 2:59–63.
- Eren, E. (2010). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikaları, (8.bs.), İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Erkan E, Abaan S. (2006). Devlete Ve Özel Sektöre Bağlı Hastanelerde Çalışan Servis Sorumlu Hemşirelerinin İşe Ve İnsana Yönelik Liderlik Yönelimlerinin İncelenmesi. Hacetttepe Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 1–13.
- Gün I, Aslan Ö. (2018). Liderlik Kuramları ve Sağlık İşletmelerinde Liderlik. Journal of Health and Nursing Management, 5(3):217-226.
- Keklik B. (2012) Sağlık Hizmetlerinde Benimsenen Liderlik Tiplerinin Belirlenmesi: Özel bir hastane örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi C.XIV, S I.
- Koç M, Avşaroğlu S, Sezer A. (2004). Üniversite öğrencilerinin akademik başarıları ile problem alanları arasındaki ilişki. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11:483-499.
- Koçak, R.D. & Özüdoğru, H. (2012). Yöneticilerin liderlik özelliklerinin çalışanların motivasyonu ve performansı üzerindeki etkileri: Kamu ve özel hastanelerinde bir uygulama. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 76-88.
- Koçel, T. (2010), “İşletme Yöneticiliği: Yönetim ve Organizasyon, Organizasyonlarda Davranış, Klasik, Modern, Çağdaş ve Güncel Yaklaşımlar”, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım 12. Baskı.
- Kumar S, Rinu PK. (2018). Leadership skills for Nurses. Nursing and Health Care, 8(5): 1-2.
- NHS (2012). Clinical Leadership Competency Framework: Self Assesment Tool, NHS Leadership Academy.
- Özer, Ö., Budak, F., Şentürk, S., & Gün, Ç. Hekim ve Hemşirelerin Klinik Liderlik Algılarının Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi (HEAD), 15(2), 99-105.
- Özkan NÖ, Akın S, Durna Z. (2015). Hemşirelik Öğrencilerinin Liderlik Yönelimleri Ve Motivasyon Düzeyleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12 (1): 51-61.
- Öztürk H, Kahriman I. (2013). The opinion of nurse students regarding leadership in Nursing. Procedia Social and Behavioral Sciences, 93: 111-115.
- Öztürk N, Ulusoy H. (2008). Lisans ve Yükseklisans hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri Ve Eleştirel Düşünmeyi Etkileyen Faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 1:15-25.
- Öztürk, H., Bahçecik, N., Gürdoğan, E.P. (2012). Hastanelere Göre Yönetici Hemşirelerin Liderlik Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi. İ.Ü.F.N. Hemşirelik Dergisi, 20 (1): 17-25. Roe SC. (1989). Factors influencing the leadership behaviors of staff nurses. Dissertation, Arizona State University. URL: http://proquest.umi.com/pqdweb?index=0&did=747304 &Fmt=6&VInst=PROD&VType=PQD&RQT=309&VName=PQD&TS=1190967674&clientId=4471. 5 Eylül 2007.
- Şimşeker M, Ünsar S. (2008). Küreselleşme Süreci Ve Liderlik Globalizing Process and Leadership. Journal of Yaşar University, 3(9): 1029-1045.
- Warshawsky NE, Havens DS. (2014). Nurse manager job satisfaction and intent to leave. Nurs Econ. 32(1): 32–39.
- Wong CA., Cummıngs GG. & Ducharmel. (2013). The relationship between nursing leadership and Patient Outcomes: a systematic review update.Journal of Nursing Management, 21, 709–724.
- Yıldırım İ. (2006). Akademik Başarı Yordayıcısı Olarak Gündelik Sıkıntılar Ve Sosyal Destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30:258-267.
- Yiğit R. (2000). Klinik Sorumlu Hemşirelerinin Liderlik Davranışları. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4 (1).
- Yoder-Wise P. (2003). Leading and Managing in Nursing 3rd.ed. Mosby,Inc. Printed in China.
Öz
Kaynakça
- Ardahan M, Konal E. (2017). Hemşirelikte Yöneticilik ve Liderlik, Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, GÜSBD, 6(1): 140 – 147.
- Bakan, İ. (2008). Örgüt Kültürü Ve Liderlik Türlerine İlişkin Algılamalar İle Yöneticilerin Demografik Özellikleri Arasındaki İlişki: Bir Alan Araştırması, KMU İİBF Dergisi,10;14: 1-28.
- Bayık A. (1991). Ülkemizde Hemşirelik Eğitiminin Gelişimi ve Öğretime İlişkin Sorunlar. Ege Üniversitesi HYO Dergisi, 7:29–40.
- Budak F, Özer Ö. (2018). Hekim ve Hemşirelerin Klinik Liderlik Algılarının Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi, 15 (2): 99-105.
- Budak F. (2017). Klinik Liderlik Ölçeğinin Türkçe Geçerlik Güvenilirlik çalışması: Kamu Hastaneleri Örneği, ACU Sağlık Bil. Dergisi, 7(2): 85-91.
- Budak F. (2018). Sağlık Yönetiminde Klinik Liderlik, Siyasal Kitabevi, Ankara.
- Duygulu S, Kubilay G. (2008). Yönetici Hemşirelerin Ve Birlikte Çalıştıkları Hemşirelerin Liderliğe İlişkin Değerlendirmeleri Ve Yönetici Hemşirelerin Sahip Oldukları Liderlik Özellikleri, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi,1-15.
- Erdemir F. (1998). Hemşirenin Rol ve İşlevleri ve Hemşirelik Eğitiminin Felsefesi. Cumhuriyet Üniversitesi HYO Dergisi, 2:59–63.
- Eren, E. (2010). Stratejik Yönetim ve İşletme Politikaları, (8.bs.), İstanbul: Beta Yayıncılık.
- Erkan E, Abaan S. (2006). Devlete Ve Özel Sektöre Bağlı Hastanelerde Çalışan Servis Sorumlu Hemşirelerinin İşe Ve İnsana Yönelik Liderlik Yönelimlerinin İncelenmesi. Hacetttepe Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 1–13.
- Gün I, Aslan Ö. (2018). Liderlik Kuramları ve Sağlık İşletmelerinde Liderlik. Journal of Health and Nursing Management, 5(3):217-226.
- Keklik B. (2012) Sağlık Hizmetlerinde Benimsenen Liderlik Tiplerinin Belirlenmesi: Özel bir hastane örneği. Afyon Kocatepe Üniversitesi, İİBF Dergisi C.XIV, S I.
- Koç M, Avşaroğlu S, Sezer A. (2004). Üniversite öğrencilerinin akademik başarıları ile problem alanları arasındaki ilişki. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11:483-499.
- Koçak, R.D. & Özüdoğru, H. (2012). Yöneticilerin liderlik özelliklerinin çalışanların motivasyonu ve performansı üzerindeki etkileri: Kamu ve özel hastanelerinde bir uygulama. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 76-88.
- Koçel, T. (2010), “İşletme Yöneticiliği: Yönetim ve Organizasyon, Organizasyonlarda Davranış, Klasik, Modern, Çağdaş ve Güncel Yaklaşımlar”, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım 12. Baskı.
- Kumar S, Rinu PK. (2018). Leadership skills for Nurses. Nursing and Health Care, 8(5): 1-2.
- NHS (2012). Clinical Leadership Competency Framework: Self Assesment Tool, NHS Leadership Academy.
- Özer, Ö., Budak, F., Şentürk, S., & Gün, Ç. Hekim ve Hemşirelerin Klinik Liderlik Algılarının Sosyo-Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi (HEAD), 15(2), 99-105.
- Özkan NÖ, Akın S, Durna Z. (2015). Hemşirelik Öğrencilerinin Liderlik Yönelimleri Ve Motivasyon Düzeyleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 12 (1): 51-61.
- Öztürk H, Kahriman I. (2013). The opinion of nurse students regarding leadership in Nursing. Procedia Social and Behavioral Sciences, 93: 111-115.
- Öztürk N, Ulusoy H. (2008). Lisans ve Yükseklisans hemşirelik Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Düzeyleri Ve Eleştirel Düşünmeyi Etkileyen Faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 1:15-25.
- Öztürk, H., Bahçecik, N., Gürdoğan, E.P. (2012). Hastanelere Göre Yönetici Hemşirelerin Liderlik Yaklaşımlarının Değerlendirilmesi. İ.Ü.F.N. Hemşirelik Dergisi, 20 (1): 17-25. Roe SC. (1989). Factors influencing the leadership behaviors of staff nurses. Dissertation, Arizona State University. URL: http://proquest.umi.com/pqdweb?index=0&did=747304 &Fmt=6&VInst=PROD&VType=PQD&RQT=309&VName=PQD&TS=1190967674&clientId=4471. 5 Eylül 2007.
- Şimşeker M, Ünsar S. (2008). Küreselleşme Süreci Ve Liderlik Globalizing Process and Leadership. Journal of Yaşar University, 3(9): 1029-1045.
- Warshawsky NE, Havens DS. (2014). Nurse manager job satisfaction and intent to leave. Nurs Econ. 32(1): 32–39.
- Wong CA., Cummıngs GG. & Ducharmel. (2013). The relationship between nursing leadership and Patient Outcomes: a systematic review update.Journal of Nursing Management, 21, 709–724.
- Yıldırım İ. (2006). Akademik Başarı Yordayıcısı Olarak Gündelik Sıkıntılar Ve Sosyal Destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30:258-267.
- Yiğit R. (2000). Klinik Sorumlu Hemşirelerinin Liderlik Davranışları. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4 (1).
- Yoder-Wise P. (2003). Leading and Managing in Nursing 3rd.ed. Mosby,Inc. Printed in China.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Tüm Sayı |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Aralık 2019 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Temmuz 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 6 Sayı: 12 |
Kaynak Göster
MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ
Yazar tarafından gönderilen bir makale, gönderim tarihinden itibaren 10 gün içinde dergi sekreteri tarafından makalenin, telif sözleşmesinin ve benzerlik raporunun (Turnitin programı) eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden incelenir. İstenilen bu dosyalar eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilmiş ise makale; ikinci aşamada derginin yayın çizgisine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilir. Bu süreçte makale yayın çizgisine uygun değilse yazara iade edilir. Makale yayın çizgisine uygun ise şablona uygun bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden değerlendirilir. Şayet makale şablona uyarlanıp gönderilmemiş ise değerlendirme sürecine alınmaz. Bu süreçte yazarın derginin belirlediği şartlara uygun bir şekilde sisteme makale yüklemesi beklenir. Makale şablona uygun bir şekilde hazırlanıp gönderilmiş ise son aşamada makale derginin yayın ilkeleri, yazım kuralları, öz, abstract, extented abstract, kaynakça gösterimi vb. yönlerden incelenir. Bu ayrıntılarda makalede bir sorun varsa yazarın bu hususları tamamlaması istenir ve verilen süre içerisinde eksiksiz bir şekilde yeniden makaleyi göndermesi istenir.
Tüm bu aşamaları geçen makale, editör tarafından bilimsel yeterliliğinin denetlenmesi amacıyla ikinci 7 günlük süre içerisinde çalışmaya uygun iki hakeme değerlendirmeleri için gönderilir. Hakemlerin değerlendirme süreleri 15 gündür. Bu süre zarfında hakemlik görevini tamamlamayan bir hakem olursa ilgili hakeme değerlendirmeyi tamamlaması için 7 günlük ek süre verilebilir. Bu süre zarfında hakem görevini yerine getirmezse yerine yeni bir hakem ataması yapılır. En az iki hakemden gelen raporlar olumlu ise makale yayın aşamasına alınır. Hakem raporlarından birisi olumlu diğeri olumsuz ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakem raporu da olumsuz ise makale ret edilir. Üçüncü hakemin değerlendirmesi olumlu ise makaleyle ilgili hakem raporları dergi alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından incelenir. Makalenin yayınlanmasıyla ilgili nihai karar alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından verilir. Hakem raporlarının yetersiz ve tatmin etmekten uzak olması veya İngilizce editör tarafından abstract ve extented abstract’ın yetersiz görülmesi hallerinde de yine makaleyle ilgili son karar Editörler Kurulu tarafından verilir. Tüm bu aşamalardan geçen bir makale en yakın sayıya yayınlanmak üzere eklenir. İlgili sayıda yer kalmaması halinde makalenin yayımı bir sonraki sayıya kaydırılır. Bu durumda ve tüm değerlendirme sürecinde yazar isterse makalesini geri çekme hakkına sahiptir. Ancak bu durumu dergiye bildirmesi gerekir. Makale gönderim tarihinden makalenin yayına kabul tarihine kadar tüm bu işlemler için ortalama 3 aylık bir süre öngörülmektedir.