COVİD-19 PANDEMİ DÖNEMİNDE ÇALIŞANLARIN İŞ TATMİNİ VE PERFORMANS DURUMLARININ, YÖNETİCİ GÖZÜNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 20, 197 - 222, 30.12.2022

Emine Başak Savaş

Öz

Bu araştırmanın amacı Covid-19 Pandemi döneminde, çalışanların iş tatmini ve performans durumlarının yönetici gözünden değerlendirilmesini sağlamaktır. Araştırmada nitel veri toplama tekniklerinden biri olan yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Araştırma için alanında uzman akademisyen ve yöneticilerin de görüşleri alınarak hazırlanan görüşme formu kullanılarak, kamu sektöründen dört, özel sektörden dört olmak üzere toplam sekiz yönetici ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Görüşme formunda dördü yöneticilerle alakalı olmak üzere toplam on yedi soru yer almaktadır. Soruların kolay anlaşılabilir ve yorumlanabilir olmasına, yönlendirici ve çok boyutlu olmamasına dikkat edilmiştir. Yöneticilerin tamamı, literatürde yer alan iş tatmin unsurlarından biri olmasa da verdikleri cevaplarda “performans” kavramını bir iş tatmin unsuru olarak söylemişlerdir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda yöneticilerin iş tatmini performans arasında bir ilişki olduğunu kabul eden, benzer bakış açılarına sahip oldukları görülmüştür. Ayrıca çalışmaya katılan yöneticilerin tamamı pandemi döneminde çalışanların iş tatmininin düştüğünü söylerken performansla ilgili olarak beş yönetici çalışan performanslarının düştüğünü söylerken, üç yönetici genel olarak düştüğünü ancak az sayıda da olsa bazı çalışanların performansının yükseldiğini belirtmişlerdir. Literatür de durumu destekleyen ve desteklemeyen çalışmalar bulunmaktadır. Bu araştırmanın literatürdeki diğer iş tatmini ve performansı birlikte ele alan çalışmalardan farkı, bu çalışmalarda katılımcılar kendi bireysel iş tatmini ve performans durumlarını değerlendirmesine karşın, bu çalışmada bu değerlendirmeyi çalışanları adına, onları sürekli gözlemleyen ve daha objektif bir bakış açısıyla davranacağı düşünülen yöneticilerle gerçekleştirilmesidir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, İş Tatmini, Performans

EVALUATION OF EMPLOYEES' JOB SATISFACTION AND PERFORMANCE STATUS FROM THE EXECUTIVE PERSPECTIVE DURING THE COVID-19 PANDEMIC PERIOD

Öz

The aim of this study was to examine the job satisfaction and performance levels of employees from the perspective of the managers during the Covid-19 Pandemic. Semi-structured interview technique, one of the qualitative data collection methods, was used. In the study, interviews were conducted with a total of eight managers, four from the public sector and four from the private sector. An interview form was developed by taking the opinions of academicians and managers who were experts in their fields. There were a total of seventeen questions in the interview form, four of which were related to the managers. Attention was paid to ensure that the questions were easily understandable and interpretable, and not directive and multidimensional. All of the participants expressed that "performance" was an element of job satisfaction, although it is not one of the job satisfaction elements in the literature. The findings showed that the participants had similar perspectives in that they though that there was a relationship between job satisfaction and performance. In addition, all of the participants stated that the job satisfaction of the employees decreased during the pandemic. Also five participants stated that their performance decreased and three participants expressed that although the performance of the employees decreased in general, the performance of some employees increased, albeit in a small number. In the literature, there are studies supporting and contradicting the findings of this study. The difference of this study from the other studies on job satisfaction and performance is that although the participants in the previous studies evaluated their own individual job satisfaction and performance, in this study, the evaluation was carried out on behalf of their employees, by managers who constantly observe them and were thought to have a more objective point of view.

Kaynakça

• Kaynakça Akar, V. ve Bekar, F. (2022). İşin Anlamlılığının İş Performansı Üzerindeki Etkisinde İş Tatmininin Aracı Covid-19 Korkusunun Düzenleyici Rolü. Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 9, Sayı 17,24-36.
• Akbaş Tuna, A. ve Çelen, O. (2020). Covid-19 Salgın Hastalık Sürecinin İşletmelerin İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları Üzerindeki Etkileri. OPUS–Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 16(30), 2710-2759.
• Altunay, E., Oral, G. ve Yalçınkaya, M. (2014). Eğitim Kurumlarında Mobbing Uygulamalarına İlişkin Nitel Bir Araştırma. Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(1), 62-80.
• Arora, S. ve Vyas, S. (2020). Job Satisfaction At The Time Of COVID-19: An İnvestigation Of The İnformation Technology Sector In India. Mukt Shabd Journal, 9(9), 251-263.
• Aydın, A., Üçüncü, K. ve Taşdemir, T. (2010). İşletmelerde Uygulanan Toplam Kalite Yönetimi Çalışmalarının Çalışan Performansı Üzerine Etkileri. International Journal of Economic and Administrative Studies, 5, 42-62.
• Aydın, B. ve Doğan, M. (2020). Yeni Koronavirüs (Covid-19) Pandemisinin Turistik Tüketici Davranışları ve Türkiye Turizmi Üzerindeki Etkilerinin Değerlendirilmesi. Pazarlama Teorisi ve Uygulamaları Dergisi, 6(1), 93-115.
• Aykaç, M. ve Murat, G. (2020). Covid-19 ve Emek Piyasaları: Etkiler ve Muhtemel Yönelişler. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, 8(2), 91-122.
• Aziri, B. (2011). Job Satisfaction: A Literature Review. Management Research ve Practice, 3(4), 77-86.
• Barutçugil, İ. (2002). Performans Yönetimi. (2. Baskı). İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Bozdoğan, S. C. ve Elibol, G. (2020). The Effect Of Leader Member Exchange On Organizational Support, Job Satisfaction And Job Performance. Current Researches in Economics and Administrative Sciences. Ed. Y. Akay ve İ. Serbestoğlu, 1st Ed., Ivpe Cetinje: Montenegro, 496-513.
• Bulut, R. ve Pınar, C. (2020). Covid-19 Pandemisi Döneminde Türkiye’de İstihdam ve İşsizlik. Oğuzhan Sosyal Bilimler Dergisi, 2(2), 217-225.
• Büyükyılmaz, O., Karakulle, İ. ve Karataş, İ. (2019). Örgütsel Kariyer Yönetiminin Duygusal Bağlılık Üzerindeki Etkisinde İş Tatmininin Aracılık Rolü. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 1-29.
• Chaudhary, N.S. ve Bhaskar, P. (2016). Training and Development and Job Satisfaction in Education Sector. Journal of Resource Development and Management, 16, 42-45.
• Çetin, C. ve Anuk, Ö. (2020). Covid-19 Pandemi Sürecinde Yalnızlık ve Psikolojik Dayanıklılık: Bir Kamu Üniversitesi Öğrencileri Örneklemi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 7(5), 170-189.
• Çetin, E., Arslan B. ve Büyükyılmaz, O. (2021). Covid-19 Pandemisi Döneminde İş Doyumunun İş Performansına Etkisi. IJOSSAR Uluslararası Sosyal Bilimler Akademik Araştırmalar Dergisi, Cilt 5, Sayı 1, 19-36.
• Erdal, N. (2020). Sağlık Kurumlarında İlişki Yöneliminin Çalışan Performansı Üzerine Etkisi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 7(6), 310-327.
• Eren, E. (2008). Örgütsel Davranış ve Yönetim Psikolojisi. Beta, İstanbul.
• Fisher, R.T. (2001). Role Stress, The Type A Behaviour Pattern, and External Auditor Job Satisfaction and Performance. Behavioral Research in Accounting, 13, 143-170.
• Gencer, N. (2020). Pandemi Sürecinde Bireylerin Koronavirüs (Kovid-19) Korkusu: Çorum Örneği. Usbad Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 1154-1172.
• George, J. M. Jones, G. R. (1997). Organizational Spontaneity in Context. Human Performance. vol 10, no 2: 153-170.
• Güney, S. (2007). Yönetim ve Organizasyon. Ankara, 2. Baskı, Nobel Yayın, 710.
• Kalkavan, S. (2014). Farklı Örgütsel Kültürlerde Yönetici Koçluk Davranışının Çalışanların İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Performans Algılarına Etkisi. Doktora Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kılıç, B., Aslan, H. ve Gövce, M. (2020). Covid-19 Sonrası Turistik Tüketim Tutumu. Gaziantep University Journal of Social Sciences, Special Issue, 554-570.
• Kılıç, M, M., (2020). Yeni Çalışma Hayatı, Gerekleri ve Performans Değerlendirme Kriterleri. Yüksek Lisans Tezi, Işık Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ladikli, N., Bahadır, E., Yumuşak, F.N., Akkuzu, H., Karaman, G. ve Türkkan, Z. (2020). Kovid-19 Korkusu Ölçeği’nin Türkçe Güvenirlik ve Geçerlik Çalışması. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 71-80.
• Liu, B. Tang, N. Zhu, X. (2008). Public Service Motivation and Job Satisfaction in China. International Journal of Manpower. vol 29, no 8: 684-699.
• Mishra, P. K. (2013). Job Satisfaction. IOSR Journal Of Humanities And Social Science, 14(5), 45-54.
• Özdemir, İ. (2007). Performans Değerleme Yöntemleri; Performans değerleme Yöntemi Tercihlerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma ve Model Önerisi. Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özdemir, L. (2020). Covid-19 Pandemisinin Bist Sektör Endeksleri Üzerine Asimetrik Etkisi. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(3), 546-556.
• Özen, Paşa (2011). Performans Eğitim İlişkisinin İrdelenmesi ve Çalışan Performansının Araştırılmasında Eğitimin Rolünün Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. SBE, Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Tuna, M., Çelen, O., Aydın, M. ve Özkan, B. İ. (2018). Kilis İlinin UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı Kapsamında Değerlendirilmesi. Eurasian Academy of Sciences Social Sciences Journal (International Refereed Indexed), Special Issue, 366-388.
• Paksoy, H.M. (2020). Covid-19 Pandemisi ile Oluşan Korku ve Davranışlara İnancın Etkisi Üzerine Bir Araştırma: Türkiye Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 10(2), 135-155.
• Şengül, C.M., (2008). Örgüt Çalışanlarının Kişilik, İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılıkları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Doktora Tezi, Celal Bayar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Manisa.
• Tuncer, P. (2013). Örgütlerde Performans Değerlendirme ve Motivasyon. Sayıştay Dergisi, 88, 87-108.
• Türköz, T. (2022). Çalışanların Covıd-19 İlişkili Psikolojik Sıkıntıları ile İş Tatminleri Arasındaki İlişki: Kişi Örgüt Uyumunun Düzenleyici (Modere Edici) Rolü. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(1), 279-302.
• Uğurlu, A. ve Köksal, K. (2022). Bağlılık, Çalışan Performansı ve İş Tatmini İlişkisinde Özgeciliğin Düzenleyici Rolü: Sağlık Çalışanları Üzerinde Bir Uygulama. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14 (1), 284-302.
• Urlu, F. (2010). İş Tatmini Unsurları: Sakarya Üniversitesi Araştırma Görevlileri Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Sakarya.
• Ülbeği, İ.K., İplik, E. ve Yalçın, A. (2019). Sosyal Baltalama ve Çalışan Performansı İlişkisinde İş Stresi ve Duygusal Tükenmişliğin Rolü. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 41, 1-15.
• Yakut, E., Kuru, Ö. ve Güngör, Y. (2020). Sağlık Personelinin Covid-19 Korkusu ile Tükenmişliği Arasındaki İlişkide Aşırı İş Yükü ve Algılanan Sosyal Desteğin Etkisinin Yapısal Eşitlik Modeliyle Belirlenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 83, 241-262.
• Yanarateş, E., (2020). An Overall Evaluation of The Covid-19 Pandemic. Social Scientific Centered Issues, 2(1), 24-33.
• Yeşil, S. ve Mavi, Y. (2021). Covid-19 Korkusu’nun Duygusal Emek, Çalışan Performansı, İş Tatmini, Yaşam Doyumu Üzerine Etkisi: Bir Alan Araştırması. Journal of Yasar University, 16/63, 1078-1104.
• Yılmaz, G.Y. ve Günay, G. (2020). Presenteeism ve İş Stresinin Çalışan Performansına Etkisi: Tekstil Sektöründe Bir Uygulama. Social Sciences Research Journal, 9(1), 91-106.
• https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66300/covid-19-nedir-.html#:~:text=Yeni%20Koronavir%C3%BCs%20Hastal%C4%B1%C4%9F%C4%B1%20(COVID%2D19,2020'de%20tan%C4%B1mlanan%20bir%20vir%C3%BCst%C3%BCr. (15.06.2022).