THE SOUL OF SOCIAL SCIENCES: AN EVALUATION ON CONCEPTUAL BOUNDARIES OF COMMUNICATION DISCIPLINE

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 20, 495 - 515, 30.12.2022

Sümeyra Tüzün

Öz

The concepts of interaction and communication have central importance in human life. This study tries to clarify the meanings of pre-communication, during-communication, and post-communication processes. This clarification is shown first by explaining the interaction, communication, and media concepts and then indicating their differences and relations. Then another important concept that we tried to attract attention to is intentionality. Intentionality is at the core of the communication discipline, but it needs to gain ground in scientific studies in Turkey. Therefore, this study discusses the concept of intentionality, whose importance is mainly appreciated by foreign literature, especially in artificial intelligence and communication.. This study was carried out based on the literature review and aimed to bring the sources that needed to be translated into Turkish in this field. Furthermore, this study aimed to gain attention to the importance of intentionality and extend its ground in our literature. The study's theoretical basis is Bratman's 'roles of intention in practical reasoning' model. The last part of the study examines political communication from the model perspective as an introductory sentence. Of course, this study does not offer a complete explanation and wants to draw attention to the concept of intention, which exists in every situation in which human existence is in contact, and to show the need for studies in this field.

SOSYAL BİLİMLERİN RUHU: İLETİŞİM DİSİPLİNİNİN KAVRAMSAL SINIRLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Öz

Etkileşim ve iletişim kavramları insan hayatının merkezinde olan iki kavramdır. Bu çalışma, iletişim öncesi, iletişim sırasında ve iletişim sonrası kavramlarının anlamlarını netleştirmeye çalışmaktadır. Bunun için öncelikle etkileşim, iletişim ve medya kavramları açıklanmış, daha sonra aralarındaki farklar ve ilişkiler gösterilmeye çalışılmıştır. Ardından, çalışmada dikkatlerin çekilmeye çalışıldığı bir diğer kavram, iletişim disiplininin merkezinde duran ancak Türkiye’deki bilimsel çalışmalar içinde bir hayli az yer iştigal eden ‘niyet’ (intentionality) kavramıdır. Yabancı literatürde gerek yapay zeka gerekse iletişim alanında önemi fark edilen ve birçok çalışmada ele alınan niyet kavramının, bu bahisle, iletişim disiplini açısından önemine dikkatlerin çekilmesi ve literatürümüzdeki yerinin genişletilmesi amacı taşınmaktadır. Çalışma literatür taramasına dayalı olarak gerçekleştirilmiş ve bu alanda Türkçe’ye çevrilmemiş kaynaklar literatüre kazandırılmak istenmiştir. Çalışmanın kuramsal dayanağını, Bratman’in ‘pratik akıl yürütmede niyetin rolleri’ modeli teşkil etmektedir. Çalışmanın son kısmı, bir giriş cümlesi niteliğinde siyasal iletişim alanına model perspektifinden bakmaktadır. Kendi içinde karmaşık bir yapıya işaret eden niyet kavramı, siyasal aktörlerin niyetleri kapsamında ele alındığında daha karmaşık hale gelmektedir. Bu çalışma kuşkusuz, tam bir açıklamadan ziyade insan varlığının ilişki içinde olduğu her durumda var olan niyet kavramına dikkatleri çekip, bu alanda yapılacak çalışmalara duyulan ihtiyacı göstermek istemektedir.

Anahtar Kelimeler

İletişim Bilimi, Etkileşim, Medya, Niyetlilik, Siyasal İletişim

Kaynakça

• Açıköz, H. M. (2003). İletişim Felsefesine Giriş: İnsani İletişimin Felsefi Temelleri. İstanbul: Birey Yayıncılık.
• Allen, J. F. (1990). Two Views Of İntenfion: Comments On Bratman And On Cohen And Levesque. P.R. Cohen, J. Morgan ve M.
• Pollack (Ed.), Intentions in communication (ss.71-75) içinde. The MIT Press: Massachusetts.
• Anık, C. (2005). Epistemolojik Düzlemde Yarınki Siyaset. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Anık, C. (2010). Logos Olarak İletişimi Tartışmak. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 30, ss.7-12.
• Anık, C. (2014). İletişim Sosyolojisi Kuramsal Temeller. İstanbul: Derin Yayınları.
• Anık, C. (2017). Bilgi işleme mekanizma olarak zihinsel performans. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(1), ss.314-330.
• Anık, C. (2018). Medya ve Demokrasi İlişkisinin Bağ ve Bağlantıları Üzerine Yeniden Düşünmek. Türkiye İletişim Araştırmaları Dergisi, 30, ss. 129-138.
• Aziz, A. (2011). Siyasal İletişim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Balconi, M. (2010). Intentions And Communication: Cognitive Strategies, Metacognition And Social Cognition. Neuropsychology of communication (ss. 159-175) içinde. Milan: Springer.
• Bourse, M, Yücel, H. (2012). İletişim bilimlerinin serüveni. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bratman, (1990). What Is İntention?. P. R. Cohen, J. Morgan ve M. Pollack (Ed.), Intentions in communication (ss. 15-32) içinde. Massachusetts: The MIT Press.
• Cohen, A. P. (1999). Topluluğun Simgesel Kuruluşu (M. Küçük, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
• Cohen, P.R., Morgan, J, Pollack, M.E. (1990). Introduction. P. R. Cohen, J. Morgan ve M. Pollack (Ed.), Intentions in Communication (ss. 1-14) içinde. Massachusetts: The MIT Press.
• Cüceloğlu, D. (2002). Keşkesiz Bir Yaşam İçin İletişim Donanımları. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Doğru, E. (1996). Dil, Düşünce Ve Kültür Arasındaki İlişki. Ankara Üniversitesi (TÖMER) Dil Dergisi, 45, ss.15–25.
• Gönenç, E. Ö. (2007). İletişimin Tarihsel Süreci. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi|, 28, ss.87-102.
• Kansu Y. N. (2009). Çeviribilim Edimbilim İlişkisi Üzerine. İzmir: İzmir Ekonomi Üniversitesi Yayınları.
• Oskay, Ü. (2011). İletişimin Abc’si. İstanbul: Der Yayınları.
• Searle, J. (1996). Akıllar Beyinler Ve Bilim (K. Bek, Çev.) İstanbul: Say Yayınları.
• Searle, J. (2015). Zihin Dil Ve Toplum (A. Tural, Çev.) İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Sinhababu, N. (2013). The Desire-Belief Account Of İntention Explains Everything. Noûs, 47(4), ss.680-696.
• Soncu, A. G. (2018a). Siyasal Halkla İlişkiler Açısından Siyasal İletişim: Siyasetçinin Fısıldadıkları. K. G. Yiğitbaşı, A. G. Soncu (Ed.), Siyasal dilin satır arası (ss. 59-86) içinde. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Soncu, A. G. (2018b). Siyasal Halkla İlişkiler Açısından Analoji. AJIT-e: Bilişim Teknolojileri Online Dergisi, 9 (33), ss.209-220.
• Taillard, M. O. (2002). Beyond Communicative İntention. UCL Working Papers in Linguistics, 14, ss.189-207.
• Whitehead, A. N. (2019). Sembolizm Anlamı Ve Etkisi (R. Ertürk, Çev.) Ankara: Fol Kitap.