ARAMA KURTARMA STK GÖNÜLLÜLERİNİN GÖNÜLLÜLÜK ALGILARI VE DENEYİMLERİ: NİTEL BİR ÇALIŞMA
Öz
Bu çalışma, arama kurtarma alanında faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşu (STK) gönüllülerinin gönüllülük algılarını ve deneyimlerini incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırmada nitel yöntem kullanılmış ve fenomenolojik desen benimsenmiştir. İzmir’de arama kurtarma alanında gönüllü olarak çalışan 9 katılımcıyla yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiş, elde edilen veriler tematik analizi yöntemi ile değerlendirilmiştir. Bulgular, gönüllülerin temel motivasyonlarının topluma faydalı olma isteği, afet deneyimleri ve kendini geliştirme arzusu gibi faktörlerden kaynaklandığını ortaya koymuştur. Gönüllülük deneyiminin bireylerde empati ve duyarlılığı artırdığı, önyargıları azalttığı ve toplumsal dayanışma farkındalığını güçlendirdiği tespit edilmiştir. Ayrıca gönüllüler, hayat kurtarma anları, afet mağdurlarının minnettarlığı ve ekip ruhu gibi olumlu deneyimlerini vurgulamışlardır. Ancak, fiziksel ve duygusal zorluklar ile lojistik ve organizasyonel sorunlar gibi olumsuz deneyimler de belirtilmiştir. Çalışma, gönüllülüğün bireylerin kişisel gelişimine ve toplumsal dayanıklılığa önemli katkılar sunduğunu göstermektedir. STK’ların daha etkili olabilmesi için eğitimlerin artırılması, ekipman eksikliklerinin giderilmesi ve toplumsal farkındalığın geliştirilmesi önerilmektedir. Sonuç olarak, arama kurtarma gönüllülüğünün birey ve toplum üzerinde olumlu etkiler yarattığı ve afet yönetimi politikalarının önemli bir unsuru olduğu vurgulanmaktadır
Anahtar Kelimeler
Gönüllülük Afet Gönüllülüğü Gönüllülük Algısı Gönüllülük Deneyimi
Kaynakça
- Brennan, M. A., Barnett, R. V., & Flint, C. G. (2005). Community volunteers: The front line of disaster response. Journal of Volunteer Administration, 23(4), 52-56.
- Bryman, A. (2016). Social research methods (5th ed.). New York: Oxford University Press.
- Clary, E. G., & Snyder, M. (1999). The motivations to volunteer: Theoretical and practical considerations. Current Directions in Psychological Science, 8(5), 156-159. https://doi.org/10.1111/1467-8721.00037
- Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Husserl, E. (1970). The crisis of European sciences and transcendental phenomenology: An introduction to phenomenological philosophy. Evanston: Northwestern University Press.
- INSARAG. (2020). INSARAG Guidelines 2020. United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA).
- Kadıoğlu, M. (2011). Disaster management: Expecting the unexpected, managing the worst. Publication of the Union of Municipalities of Marmara, Republic of Türkiye
- Köçer, M.S. & Aslan, R., (2023). Gönüllü arama kurtarma ekiplerinin orman yangınlarındaki tahliye deneyimleri: 2021 akdeniz orman yangınları. Afet ve Risk Dergisi, 6(3), 829-851.
- Kvale, S. (1996). InterViews: An introduction to qualitative research interviewing. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative research: A guide to design and implementation (4th ed.). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
- Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Musick, M. A., & Wilson, J. (2008). Volunteers: A social profile. Indiana University Press.
- Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Sauer, L. M., Catlett, C., Tosatto, R., & Kirsch, T. D. (2014). The utility of and risks associated with the use of spontaneous volunteers in disaster response: A survey. Disaster Medicine and Public Health Preparedness, 8(1), 65-69. https://doi.org/10.1017/dmp.2014.12
- Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22(2), 63-75. https://doi.org/10.3233/EFI-2004-22201
- Süngü, C. (2022). Akut arama kurtarma derneği gönüllüleri bakış açısıyla afet lojistiği sorunları ve dijital çözüm önerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
- UNV. (2011). State of the world's volunteerism report: Universal values for global well-being. United Nations Volunteers.
- Van Manen, M. (1990). Researching lived experience: Human science for an action sensitive pedagogy. Albany: State University of New York Press.
- Wilson, J. (2000). Volunteering. Annual Review of Sociology, 26(1), 215-240. https://doi.org/10.1146/annurev.soc.26.1.215
- Yükseler, M., Yazgan, J., & Tenikler, G. (2024). Anlık gönüllülük olgusunun Türkiye’deki afet ve acil durum yönetimi açısından değerlendirilmesi. KOCATEPEİİBFD, 26(1), 1-17. https://doi.org/10.33707/akuiibfd.1311962
SEARCH AND RESCUE NGO VOLUNTEERS' PERCEPTIONS AND EXPERIENCES OF VOLUNTEERING: A QUALITATIVE STUDY
Öz
This study aims to examine the volunteering perceptions and experiences of non-governmental organisation (NGO) volunteers operating in the field of search and rescue. A qualitative method was employed in the study, and a phenomenological design was adopted. Semi-structured interviews were conducted with nine participants working as volunteers in the field of search and rescue in İzmir, and the data obtained were evaluated using thematic analysis. The findings revealed that the primary motivations of the volunteers arose from factors such as the desire to be useful to society, previous disaster experiences, and the aspiration for selfimprovement. It was determined that the volunteering experience enhanced empathy and sensitivity, reduced prejudices, and strengthened awareness of social solidarity. Additionally, volunteers highlighted positive experiences such as life-saving moments, the gratitude of disaster victims, and the sense of team spirit. However, negative experiences, including physical and emotional challenges as well as logistical and organisational problems, were also reported. The study demonstrates that volunteering significantly contributes to personal development and strengthens social resilience. To enhance the effectiveness of NGOs, it is recommended to increase training opportunities, address equipment deficiencies, and improve public awareness. In conclusion, it is emphasised that search and rescue volunteering has positive impacts on both individual development and societal resilience, making it an essential component of disaster management policies
Anahtar Kelimeler
Volunteering Disaster Volunteering Perception of Volunteering Volunteering Experience
Kaynakça
- Brennan, M. A., Barnett, R. V., & Flint, C. G. (2005). Community volunteers: The front line of disaster response. Journal of Volunteer Administration, 23(4), 52-56.
- Bryman, A. (2016). Social research methods (5th ed.). New York: Oxford University Press.
- Clary, E. G., & Snyder, M. (1999). The motivations to volunteer: Theoretical and practical considerations. Current Directions in Psychological Science, 8(5), 156-159. https://doi.org/10.1111/1467-8721.00037
- Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Husserl, E. (1970). The crisis of European sciences and transcendental phenomenology: An introduction to phenomenological philosophy. Evanston: Northwestern University Press.
- INSARAG. (2020). INSARAG Guidelines 2020. United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs (OCHA).
- Kadıoğlu, M. (2011). Disaster management: Expecting the unexpected, managing the worst. Publication of the Union of Municipalities of Marmara, Republic of Türkiye
- Köçer, M.S. & Aslan, R., (2023). Gönüllü arama kurtarma ekiplerinin orman yangınlarındaki tahliye deneyimleri: 2021 akdeniz orman yangınları. Afet ve Risk Dergisi, 6(3), 829-851.
- Kvale, S. (1996). InterViews: An introduction to qualitative research interviewing. Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Merriam, S. B., & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative research: A guide to design and implementation (4th ed.). San Francisco, CA: Jossey-Bass.
- Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Musick, M. A., & Wilson, J. (2008). Volunteers: A social profile. Indiana University Press.
- Patton, M. Q. (2002). Qualitative research and evaluation methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
- Sauer, L. M., Catlett, C., Tosatto, R., & Kirsch, T. D. (2014). The utility of and risks associated with the use of spontaneous volunteers in disaster response: A survey. Disaster Medicine and Public Health Preparedness, 8(1), 65-69. https://doi.org/10.1017/dmp.2014.12
- Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22(2), 63-75. https://doi.org/10.3233/EFI-2004-22201
- Süngü, C. (2022). Akut arama kurtarma derneği gönüllüleri bakış açısıyla afet lojistiği sorunları ve dijital çözüm önerileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi.
- UNV. (2011). State of the world's volunteerism report: Universal values for global well-being. United Nations Volunteers.
- Van Manen, M. (1990). Researching lived experience: Human science for an action sensitive pedagogy. Albany: State University of New York Press.
- Wilson, J. (2000). Volunteering. Annual Review of Sociology, 26(1), 215-240. https://doi.org/10.1146/annurev.soc.26.1.215
- Yükseler, M., Yazgan, J., & Tenikler, G. (2024). Anlık gönüllülük olgusunun Türkiye’deki afet ve acil durum yönetimi açısından değerlendirilmesi. KOCATEPEİİBFD, 26(1), 1-17. https://doi.org/10.33707/akuiibfd.1311962
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Konular | Sosyoloji (Diğer) |
| Bölüm | Tüm Sayı |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Ağustos 2025 |
| Gönderilme Tarihi | 10 Aralık 2024 |
| Kabul Tarihi | 14 Temmuz 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 12 Sayı: 28 |
Kaynak Göster
MAKALE DEĞERLENDİRME SÜRECİ
Yazar tarafından gönderilen bir makale, gönderim tarihinden itibaren 10 gün içinde dergi sekreteri tarafından makalenin, telif sözleşmesinin ve benzerlik raporunun (Turnitin programı) eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden incelenir. İstenilen bu dosyalar eksiksiz ve düzgün bir şekilde gönderilmiş ise makale; ikinci aşamada derginin yayın çizgisine uygun olup olmadığı yönünden değerlendirilir. Bu süreçte makale yayın çizgisine uygun değilse yazara iade edilir. Makale yayın çizgisine uygun ise şablona uygun bir şekilde gönderilip gönderilmediği yönünden değerlendirilir. Şayet makale şablona uyarlanıp gönderilmemiş ise değerlendirme sürecine alınmaz. Bu süreçte yazarın derginin belirlediği şartlara uygun bir şekilde sisteme makale yüklemesi beklenir. Makale şablona uygun bir şekilde hazırlanıp gönderilmiş ise son aşamada makale derginin yayın ilkeleri, yazım kuralları, öz, abstract, extented abstract, kaynakça gösterimi vb. yönlerden incelenir. Bu ayrıntılarda makalede bir sorun varsa yazarın bu hususları tamamlaması istenir ve verilen süre içerisinde eksiksiz bir şekilde yeniden makaleyi göndermesi istenir.
Tüm bu aşamaları geçen makale, editör tarafından bilimsel yeterliliğinin denetlenmesi amacıyla ikinci 7 günlük süre içerisinde çalışmaya uygun iki hakeme değerlendirmeleri için gönderilir. Hakemlerin değerlendirme süreleri 15 gündür. Bu süre zarfında hakemlik görevini tamamlamayan bir hakem olursa ilgili hakeme değerlendirmeyi tamamlaması için 7 günlük ek süre verilebilir. Bu süre zarfında hakem görevini yerine getirmezse yerine yeni bir hakem ataması yapılır. En az iki hakemden gelen raporlar olumlu ise makale yayın aşamasına alınır. Hakem raporlarından birisi olumlu diğeri olumsuz ise makale üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakem raporu da olumsuz ise makale ret edilir. Üçüncü hakemin değerlendirmesi olumlu ise makaleyle ilgili hakem raporları dergi alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından incelenir. Makalenin yayınlanmasıyla ilgili nihai karar alan editörlerinden oluşan Editörler Kurulu tarafından verilir. Hakem raporlarının yetersiz ve tatmin etmekten uzak olması veya İngilizce editör tarafından abstract ve extented abstract’ın yetersiz görülmesi hallerinde de yine makaleyle ilgili son karar Editörler Kurulu tarafından verilir. Tüm bu aşamalardan geçen bir makale en yakın sayıya yayınlanmak üzere eklenir. İlgili sayıda yer kalmaması halinde makalenin yayımı bir sonraki sayıya kaydırılır. Bu durumda ve tüm değerlendirme sürecinde yazar isterse makalesini geri çekme hakkına sahiptir. Ancak bu durumu dergiye bildirmesi gerekir. Makale gönderim tarihinden makalenin yayına kabul tarihine kadar tüm bu işlemler için ortalama 3 aylık bir süre öngörülmektedir.