THE ROLE OF ETHICAL CLIMATE IN THE IMPACT OF EXISTENTIALISM ON VALUES-CENTERED LEADERSHIP

Yıl 2025, Cilt: 12 Sayı: 28, 433 - 462, 31.08.2025

Fatih Yüzbaş , Nüket Saracel , Özlem Taşseven

https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1674786

Öz

In this study, it was aimed to determine the relationships between existentialism, value-centred leadership and ethical climate. In the research model, existentialism was used as an independent variable, value-centred leadership as a dependent variable and ethical climate as a mediating variable. The model is based on the mediating role of ethical climate in the effect of the freedom sub-dimension of existentialism on value-centred leadership sub-dimensions of value-oriented principledness and visionary. The data obtained as a result of the questionnaire survey with 420 managers working in 313 publicly traded companies based in Istanbul were evaluated using Structural Equation Modeling and the constructed model was tested. As a result of the research, it was found that there is a positive and significant relationship between existentialism and value-centred leadership. The effects of the freedom sub-dimension of existentialism on value-oriented principlism, visionariness and ethical climate were found to be positive and statistically significant. Regarding the mediating role of ethical climate in the relationship between the freedom sub-dimension of existentialism and value-centred leadership, it was found that freedom had a direct effect on value-oriented principledness and visionaryism and an indirect effect through ethical climate. In addition, it was determined that ethical climate partially mediates the relationship between freedom and value-oriented principledness and visionary.

Anahtar Kelimeler

Existentialism , Value-Centered Leadership , Ethical Climate , Structural Equation Modeling

Proje Numarası

Çalışma bir proje kapsamında hazırlanmamıştır.

VAROLUŞÇULUĞUN DEĞER MERKEZLİ LİDERLİĞE ETKİSİNDE ETİK İKLİMİN ROLÜ

Öz

Bu çalışmada varoluşçuluk, değer merkezli liderlik ve etik iklim arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma modelinde varoluşçuluk bağımsız değişken, değer merkezli liderlik bağımlı değişken, etik iklim ise aracı değişken olarak kullanılmıştır. Model varoluşçuluğun özgürlük alt boyutunun değer merkezli liderlik alt boyutlarından değer odaklı ilkelilik ve vizyonerlik üzerine etkisinde etik iklimin aracı rolü üzerine kurgulanmıştır. İstanbul merkezli 313 halka açık şirkette çalışan 420 yönetici ile anket çalışması sonucunda elde edilen veriler Yapısal Eşitlik Modeli yardımı ile değerlendirilerek kurgulanan model test edilmiştir. Araştırma sonucu varoluşçuluk ile değer merkezli liderlik arasında pozitif yönde ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür. Varoluşçuluğun özgürlük alt boyutunun değer odaklı ilkelilik ve vizyonerlik ile etik iklim üzerindeki etkilerinin pozitif yönde ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir. Varoluşçuluğun özgürlük alt boyutu ile değer merkezli liderlik ilişkisinde etik iklimin aracı rolüne ilişkin olarak da özgürlüğün değer odaklı ilkelilik ve vizyonerlik üzerinde doğrudan, etik iklim aracılığıyla da dolaylı etkisi olduğu görülmüştür. Ayrıca, etik iklimin özgürlük ile değer odaklı ilkelilik ve vizyonerlik arasındaki ilişkiye kısmi aracılık etmekte olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Varoluşçuluk , Değer Merkezli Liderlik , Etik İklim , Yapısal Eşitlik Modeli

Etik Beyan

Çalışmanın araştırması için Doğuş Üniversitesi Etik Kurulu'nun 18/05/2025 tarih ve E-42435178-050.06.04 sayılı kararı onay alınmıştır.

Destekleyen Kurum

Herhangi bir kurum desteği bulunmamaktadır.

Proje Numarası

Çalışma bir proje kapsamında hazırlanmamıştır.

Kaynakça

• Agarwal, J. & Malloy, D. C. (2000). The role of existentialism ın ethical business decision-making. Business Ethics: A European Review, 9(3), 143-154.
• Allan, B. A. & Shearer, B. (2012). The scale for existential thinking. International Journal of Transpersonal Studies, 31(1), 21–37. http://dx.doi.org/10.24972/ijts.2012.31.1.21.
• Alzureikat, K. K. (2024), The impact of values-based leadership on organizational performance an applied study on jordanian industrial companies, Sci.Int.(Lahore), 36(2), 95-101.
• Ashman, I. (2007). Existentialism and leadership: a response to john lawler with some further thoughts. Leadership, 3(1), 91-106. https://doi.org/10.1177/1742715007073074.
• Ashman, I. & Lawler, J. (2008). Existential communication and leadership, Leadership, 4(3), 253-269.
• Baloğlu, N& Bulut, M.B. (2017). Değer temelli liderlik ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(48), 378-388. https://doi.org/10.17719/jisr.2017.1507.
• Basnet, N. & Luitel, S. & Tamang, S. (2024). Existentialism and its implications for leadership: examining the existential philosophical perspective in leadership practices, Journal of Business and Management Research, 6(1&2), 44-59. http://dx.doi.org/10.3126/jbmr.v6i1-2.76521.
• Byrne, B. M. (2010). Structual equation modeling with AMOS. New York: Routledge.
• Cocan, W.G. (1977). Sampling techniques. 3rd Edition, New York: John Wiley & Sons.
• Cronbach LJ. (1951) Coefficient alpha and the ınternal structure of tests. Psychometrika. 16, 297-334.
• Çelebi, V. (2014). Jean Paul Sartre’ın varoluşçuluk düşüncesi. Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 63-76.
• Çiçek, B. (2016). Değer merkezli liderliğin etik iklim ve çalışan sesi üzerindeki etkisi [doktora tezi]. İnönü Üniversitesi.
• Çiçek, B.& Deniz, M. (2017). Liderlere ve organizasyonlara değer temelli yaklaşım: değer merkezli liderlik ve etik iklim ilişkisi üzerine bir araştırma, İşletme Araştırmaları Dergisi, 9(2), 150-168. 10.20491/isarder.2017.265.
• Fornell, C., ve Larcker, D. F. (1981). Evaluating structural equation models with unobservable variables and measurement error. Journal of Marketing Research, 18(1), 39-50.
• Garg, G, R. Krishnan, V. R. & Gibbs, S. P. (2003). Transformational leadership: value-based management for ındian organizations. Bhargava, S. (Ed.), Leadership and Existentialism: Building a Groundwork. 82-100.
• Guillén, M. & Ferrero, I & Hoffman, W. (2015). The neglected ethical and spiritual motivations in the workplace. Journal of Business Ethics, 128(4), 803-816. 10.1007/s10551-013-1985-7.
• Heidegger, M. (2020). Dasein and leadership: understanding being in contemporary contexts. Leadership Quarterly, 31(4), 101–115.
• Hatcher, L. (1994). A step-by-step approach to using the sas system for factor analysis and structural equation modeling. Cary, NC: The SAS Institute.
• Hayes, A. F. (2009). Beyond Baron and Kenny: Statistical mediation analysis in the new millennium. Communication Monographs, 76(4), 408-420.
• Howard, A. (2020). Theorising leadership authenticity: an existentialist-personalist perspective [doctorate thesis]. https://researchonline.nd.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?article.
• Krejcie, R.V. & Morgan, D.W., (1970) Determining sample size for research activities, Educational and Psychological Measurement. 30(3). 607-610. https://doi.org/10.1177/001316447003000308.
• Langle, A., Orgler, C.& Kundi, M. (2003), Existence scale. European Psychotherapy, 4 (1), 135-151.
• Mulinge, P. (2022). Value-centered leadership: centrality of the biblical concept of love for transformational leadership in the contemporary contexts. ShahidiHub International Journal of Education, Humanities & Social Sciences, 1 (1). 21-37.
• Preacher, K. J. & Hayes, A. F. (2008). Asymptotic and resampling strategies for assessing and comparing indirect effects in multiple mediator models. Behavior research methods, 40. 879-891.
• http://dx.doi.org/10.3758/BRM.40.3.879.
• Qasim, M.& Laghari, A.A. (2025). Belonging through values: ethical leadership, creativity, and psychological safety with ethical climate as a moderator, Front. Psychol.,Sec. Organizational Psychology, 16. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2025.1559427.
• Shmueli, G., Ray, S., Estrada, J. M. V., & Chatla, S. B. (2016). The elephant in the room: predictive performance of PLS models. Journal of Business Research, 69(10). 4552-4564. https://doi.org/10.1016/j.jbusres.2016.03.049. 
• Vedula, S. B. (2025), Becoming an existential leader: A leadership toolkit for existential thinking. Organizational Dynamics. https://doi.org/10.1016/j.orgdyn.2025.101150.
• Winston, B. E. (2002). Be a leader for god’s sake. Regent University School of Leadership Studies.