Bir Dış Politika Aracı Olarak TİKA

Year 2012, Volume: 7 Issue: 1, 167 - 194, 24.07.2014

Tuncay Kardaş , Ramazan Erdağ

Abstract

Uluslararası İlişkilerde son dönemde yaşanan kuramsalkavramsal tartışmalar devletlerin Dış Politika davranışlarının da yeniden yorumlanması ihtiyacını beraberinde getirmiştir. Özellikle uluslararası sistemik değişimlerin sağladığı yeni ekonomik, siyasal ve askeri gelişmeler ve açılımlar devletlere daha aktif kullanacakları yeni dış politika araçları sağlamakla kalmamış aynı zamanda onlara içinde bulundukları sosyal dünyanın yeniden değerlendirilmesi fırsatını beraberinde getirmiştir. Bu yeniden değerlendirmelerin sonunda özellikle kurumsal eyleme dönüştürülen dünya görüşlerinin uluslararası ilişkilerde oldukça etkili olabildikleri görülmüştür. Türk dış politikasında son dönemlerde pasif bekle gör anlayışının terk edilerek uluslararası etkinliğin arttırılması yolunda çeşitli bölgesel çalışma alanlarında yoğun faaliyetler gözlenmektedir. Bu çalışmada, Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı (TİKA)’nın faaliyetleri bu bağlamda mercek altına alınmaktadır. TİKA örneği yeni sosyal aktörler tarafından yorumlanan dış politika anlayışının kurumsallaşmasının ve etkinliğinin en somut örneklerinden biri olarak değerlendirilmektedir. Bu makale, Türkiye’nin aktif ve çok boyutlu dış politika anlayışı ile ve bu anlayışın uygulayıcısı olarak TİKA’nın uluslararası alandaki proje ve faaliyetlerindeki artışı sosyal konstrüktivizm temelinde analiz etmektedir.

Keywords

Dış Politika, TİKA, Teknik

TIKA as a Foreign Policy Tool

Abstract

New approaches in International Relations Theory necessitate new foreign policy analyses of state actions. Changes in international system and environment also make possible both variations in new foreign policy tools and meaning structures of social settings states find themselves in. Institutional change is of particular relevance in this regard. Turkish Foreign Policy also discovers new dimensions and venues for its new found active outlook in many regional contexts as opposed to its old fashioned static outlook. This study focuses on Turkish International Cooperation and Development Agency (TIKA). TIKA is a solid exemplar of the institutionalization of the new found activism in foreign policy making employed mainly by the new social and political actors. This article analyses the dramatic increase in TIKA’s manifold projects and diverse activities from the perspective of social constructivism.

Keywords

Foreign Policy Making, TIKA, Technical Aid, Project and Activity, Constructivism

References

• AL, Hamza et. al., (2007) Dönüşüm Sürecindeki Türkiye / Aktörler, Alanlar, Sorunlar, Alfa Yayınları, İstanbul.
• AYDIN, M. (2003) “The Determinants of Turkish Foreign Policy, and Turkey's European Vocation”, Review of International Affairs, Vol. 3, Issue 2, p.306-331.
• AYDIN, M. (2000) “Determinants of Turkish Foreign Policy: Changing Patterns and Conjunctures During the Cold War”, Middle Eastern Studies, Vol. 36, Issue 1, ss.103-140.
• BAĞCI, H. (1998) “Türk Dış Politikası: Genel Bir Bakış”, İhsan D. Dağı (der.), Türk Dış Politikasında Gelenek ve Değişim, Siyasal Kitabevi, Ankara,ss.1-13.
• BAKAN, S. (2004) “Teoriler Işığında Dış Politika”, İdris Bal (der.), 21. Yüzyılda Türk Dış Politikası, Nobel Yayınları, İstanbul, ss.9-29.
• BAL, İ. (2004) “Soğuk Savaş Sonrası Türk Dış Politikası için Türk Cumhuriyetleri’nin Önemi”, İdris Bal (der.), 21. Yüzyılda Türk Dış Politikası, Nobel Yayınları, İstanbul, ss.365-378.
• BOZDAĞLIOĞLU, Y. (2003) Turkish Foreign Policy and Turkish Identity: A Constructivist Approach, Routledge, London.
• BRZEZİNSKİ, Z. (2005) Büyük Santraç Tahtası, çev., Yelda Türedi, İnkılâp Yayınevi, İstanbul.
• CANBOLAT, İ. (2000) Yeni Dünya ve Türkiye, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• CEM, İ. (2004) Türkiye Avrupa Avrasya, Birinci Cilt, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• DAĞI, İhsan D., (1998) Türk Dış Politikasında Gelenek ve Değişim, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• DAVUTOĞLU, A. (2004) “Türkiye Küresel Güçtür”, Anlayış, Sayı 10, ss.40-45.
• DAVUTOĞLU, A. “Türkiye Merkez Ülke Olmalı”, Radikal, 26 Şubat 2004.
• DAVUTOĞLU, A. (2003) Stratejik Derinlik; Türkiye’nin Uluslararası Konumu, 14. Baskı, Küre Yayınları, İstanbul.
• DPT (Devlet Planlama Teşkilatı) (2007) Dokuzuncu Kalkınma Planı (2007-2013), Ankara.
• DURU, E. “TİKA Üç Kıtaya Yayıldı”, Haber Ajanda Dergisi, Mart 2007, ss.92-96.
• ERDAĞ, R. “The Impact of Enlargement of EU on International Security”, 5th EUPRA General Conference, Sakarya University, 21-24 August 2007.
• FİDAN, H., Rahman N. (2008) “Turkey’s Role in the Global Development Assistance Community: The Case of TIKA (Turkish International Cooperation and Development Agency), Journal of Southern Europe & the Balkans, Vol. 10, Issue 1, p.93-111.
• GÖZEN, R. (2006) Türk Dış Politikası Barış Vizyonu, Palme Yayıncılık, Ankara.
• GÖZEN, R. “Türk Dış Politikası’nda Vizyon ve Revizyon”, Demokrasi Platformu, Yıl:1, Sayı:4, Güz 2005, ss.41-58.
• GÖZEN, R. (1998) “Türkiye’nin İkinci Körfez Savaşı Politikası: Aktif Politika ve Sonuçları”, İhsan D. Dağı (der.), Türk Dış Politikasında Gelenek ve Değişim, Siyasal Kitabevi, Ankara, ss.177-216.
• HUNTINGTON, Samuel P. (2002) Medeniyetler Çatışması ve Dünya Düzeninin Yeniden Kurulması, Okuyan Us Yayınları, İstanbul.
• İNAT, K. ve Burhanettin D. “AKP Dış Politikası: Teori ve Uygulama”, Demokrasi Platformu, Yıl:1, Sayı:4, Güz 2005, ss.1-39.
• KALAFAT, Y. (2004) “Türkiye Türk Cumhuriyetleri Kültür İlişkileri”, İdris Bal (der.), 21. Yüzyılda Türk Dış Politikası, Nobel Yayınları, Ankara, ss.463-506.
• KARDAŞ, T. (2007) “Güvenlik: Kimin Güvenliği ve Nasıl?”, Zeynep Dağı (der.), Uluslararası Politikayı Anlamak, Alfa yayınevi, İstanbul, ss.125-152.
• KIRIMLI, M., Temiz, D. “Soğuk Savaş Sonrası Türk Cumhuriyetlerine Yönelik Türk Dış Politikası”, İdris Bal (der.), 21. Yüzyılda Türk Dış Politikası, Nobel Yayınları, Ankara, ss.445-462.
• KİRİŞÇİ, K. (1994) “Uluslararası Sistemdeki Değişmeler ve Türk Dış Politikasının Yeni Yönelimler”, Faruk Sönmezoğlu (der.), Türk Dış Politikasının Analizi, Der Yayınları, İstanbul, ss.393-408.
• KİRKUL, R. (30.03.2007), “Türkiye Atağa Geçiyor”, http://kosovahaber.net/haber_n_4_1/detay.asp?hid=1406 (Erişim Tarihi 24 Mart 2008).
• KURT, S. “TIKA Facilitates Global Institutionalization with its Projects”, Today’s Zaman, 30 Ağustos 2005.
• KÜÇÜK, M. (1999) Constructivism and The Study Of Security And Foreign Policy: Identity and Strategic Culture in Turkish-Greek and Turkish-Israeli Relations, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bilkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• LARRABEE, F. S., I. O. Lesser, (2004) Belirsizlik Döneminde Türk Dış Politikası, çev., Mustafa Yıldırım, Ötüken Yayınevi, İstanbul.
• MORGENTHAU, Hans J., (1962) “A Political Theory of Foreign Aid”, The American Political Science Review, Vol. 56, Number. 2, p.301-309.
• MURINSON, A. (2006) “The Strategic Depth Doctrine of Turkish Foreign Policy”, Middle Eastern Studies, Vol. 42, Number. 6, p. 945-964.
• ORAN, B. (2005) Türk Dış Politikası: Kurtuluş Savaşından Bugüne Olgular, Belgeler, Yorumlar, Cilt II: 1980-2001, 8. Baskı, İletişim Yayınevi, İstanbul.
• PARLAK, N. (2007) Orta Asya-Kafkasya-Balkan Ülkeleriyle İlişkiler ve Türk Dış Yardımları (1992-2003), TİKA Yayınları, Ankara.
• SANDER, O. (1994), “Yeni Bir Bölgesel Güç Olarak Türkiye’nin Dış Politika Hedefleri”, Faruk Sönmezoğlu (der.), Türk Dış Politikasının Analizi, Der Yayınları, İstanbul, ss.419-424.
• TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı) Avrasya Bülteni, Sayı 67, Mart 2008, TİKA Yayınları, Ankara.
• TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı) Avrasya Bülteni, Sayı 66, Şubat 2008, TİKA Yayınları, Ankara.
• TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı) Avrasya Bülteni, Sayı 65, Ocak 2008, TİKA Yayınları, Ankara.
• TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı) Avrasya Bülteni, Sayı 64, Aralık 2007, TİKA Yayınları, Ankara.
• TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı) Avrasya Bülteni, Sayı 63, Kasım 2007, TİKA Yayınları, Ankara.
• TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı) Avrasya Bülteni, Sayı 62, Ekim 2007, TİKA Yayınları, Ankara.
• TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı) Avrasya Bülteni, Sayı 61, Eylül 2007, TİKA Yayınları, Ankara.
• TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı) TİKA Faaliyet Raporu 2006, TİKA Yayınları, Ankara.
• TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı) (2006) 2006 Yılı İdare Faaliyet Raporu, TİKA Yayınları, Ankara.
• TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı) (2005) Türkiye Faaliyet Raporu 2005, TİKA Yayınları, Ankara.
• TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı) (2004) TİKA 2004 Yılı Faaliyet Raporu, TİKA Yayınları, Ankara.
• TİKA (Türk İşbirliği ve Kalkınma İdaresi Başkanlığı), “Bölgesel Projeler, 2003”, http://www.tika.gov.tr/TR/Icerik.ASP?ID=32, (Erişim Tarihi 08 Ocak 2008).
• “Türkiye’nin Kıtalara Uzanan Dost Eli: TİKA”, First Business, Eylül-Ekim 2007.
• “TİKA Hakkında”, Telekom Dünyası, Eylül 2007.
• WENDT, A. (1992) “Anarchy is what States of it: The Social Construction of Power Politics”, International Organization, Vol. 46, Number. 2, p.391-425.