SANAT VE MEKÂN İLİŞKİSİNİ BİYOMİMİKRİ ÜZERİNDEN OKUMAK: TOMÁS SARACENO’NUN AĞLARI

Yıl 2022, Sayı: 17, 138 - 156, 31.12.2022

Merve Kurt Kıral , Dilara Gökçen Paç

Öz

Yüzyıllar boyu gerçekleşen evrimsel süreç ile varoluşunu tamamlayan doğa, insanın yaşam pratikleri için daima sonsuz bir kaynak oluşturmuştur. Doğa, sahip olduğu ekosistem, organizma, ve davranış modelleriyle insanın örnek alarak yaşamsal problemlerine karşılık çözüm üretebileceği bir taklit mekanizması sunar. Doğanın varoluşunun ilke ve prensiplerinin taklit edilerek yaşama katılması biyomimikri olarak adlandırılır. Biyomimikri, pek çok farklı disiplin ile ilişkilendirilir ve sanat da bunlardan biridir. Sanatçılar için yüzyıllardır ilham kaynağı olan biyolojik dünya, yüksek performanslı yaşama adapte olmuş milyonlarca öykünülebilecek örneği içinde barındırır. Sanatta biyomimikrinin ana uygulaması, doğanın zaten yaptığını bildiğimiz şeylerden eserler ve fikirler üretmektir. Sanatçı için doğanın maddi özelliklerini, döngülerini, dinamiklerini, tüm biyolojik sistemlerin nasıl yapılandırıldığını araştırmak ve bunu sanat eserlerinde kullanmak biyomimetik bir süreçtir. Tomás Saraceno, sanat üretimlerini biyomimikri ile ilişkilendirerek mekânı bir deneyim alanına dönüştürür. Doğasında var olan yaratım ve üretim süreci ödünç alınarak taklit edilen canlı olan örümcekler, mekân üretimlerini sistematik bir şekilde gerçekleştirerek inşa ettikleri ağları ile insana biyomimikri alanında değerlendirilebilecek bir imkan sunar. Bu bağlamda, sanatı için örümcekleri işbirlikçileri olarak gören Saraceno, örümcek ağları üzerinden kurduğu analoji ile sanatsal işlerini farklı mekânlarda gerçekleştirmektedir. Bu makalede, örümcek ağlarının varoluşunun özünde yer alan tasarım sürecinin belirli özelliklerini alıntılayarak, duyusal enstalasyon uygulamalarıyla mekânda sanatsal bir gerçekliğe kavuşturan Tomás Saraceno okuması yapılması amaçlanmıştır. Okuma, sanat ve mekân arasındaki ilişki çerçevesinde Saraceno’nun çalışmaları üzerinden biyomimikri disiplini altında irdelenerek değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

mekân, sanat, biyomimikri, Tomás Saraceno

Kaynakça

• Spider Web Architecture, J. R. Soc. Interface 15(20180193)Aristoteles, (1997). Fizik. (Çev. Saffet Babür). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Altun, Ş.(2019). Doğanın inovasyonu-yenilik için doğadan ilham al. İstanbul: Humanist Kitap Yayıncılık
• Ball, P., (2017). Animal Behaviour: World of Webs, Nature 543, 314
• Bar-Cohen, Y.(2006). Biomimetics - Biologically Inspired Technologies. New York, Taylor & Francis Group.
• Benyus, J.M. (1997). Biomimicry. New York: Harper Collins.
• Benyus, J.M. (1998). Biomimicry: Innovation Inspired by Nature. Perennial: Harper Collins.
• Cevizci, A. (1996). Felsefe Sözlüğü.Ankara: Ekin Yayınları.
• Chin, A. (2013). Tomas Saraceno Puts You in Orbit, designboom, https://www.designboom.com/art/tomas-saraceno-puts-you-in-orbit/ , Erişim:04.10.2022
• Furuto, A., (2013). ‘In Orbit' Installation / Tomás Saraceno, ArchDaily, https://www.archdaily.com/394622/in-orbit-installation-tomas-saraceno, Erişim:14.10.2022
• Gruber, P. (2008). Biomimetics in Architecture. Reading, U.K.: The University of reading Institute for Building Construction and Technology.
• Gualandris, D.(2019), In Conversation With Tomás Saraceno, The Artist Who Wants Us To Enter A Non-Human World Of Vibration, https://www.ignant.com/2019/11/27/in-conversation-with-tomas-saraceno-the-artist-who-wants-us-to-enter-a-non-human-world-of-vibration/, Erişim: 06.10.2022
• Harvey, D. (2012). Postmodernliğin Durumu. (Çev. Sungur Savran). İstanbul: Metis Yayınları.
• Karabetça, A. (2018). Biyomimikri Destekli Tasarım Ölçütleri ile Yenilikçi Mekanlar Yaratılması. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication - TOJDAC, 104-111. https://doi.org/10.7456/10801100/010
• Lefebvre, H. (2016). Mekanın Üretimi. (I. Ergüden, Çev.). İstanbul: Sel Yayınları.
• Pawlyn, M. (2011). Biomimicry in architecture. London: RIBA Publishing.
• Primlani, RV. (2013). Biomimicry: on the frontiers of design. XIMB Journal.10(2):139–148.
• Read, H. (1974). Sanatın Anlamı. Çeviren Güner İnal ve Nuşin Asgari. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Saraceno, T. (2013). In Orbit, https://studiotomassaraceno.org/in-orbit/, Erişim Tarihi: 04.10.2022
• Saraceno,T. (2019). Algo-r(h)i(y)thms , https://studiotomassaraceno.org/algo-rhiythms/, Erişim Tarihi: 05.10.2022
• Saraceno, T.(2022).Studio Tomás Saraceno/ About, https://studiotomassaraceno.org/about/, Erişim Tarihii:03.10.2022
• Saraceno, T. (2022). Cloud Cities, https://studiotomassaraceno.org/cloud-cities-barcelona/, Erişim Tarihi: 05.10.2022
• Selçuk, A.S. &Sorguç, G.A. (2007). Mimarlık Tasarımı Paradigmasında Biomimesis’in Etkisi. Gazi Üniv. Müh. Mim. Fak. Der. 22: 2, 451-459.
• Steadman P. (2008).The evolution of designs: biological analogy in architecture and the applied arts. New York: Routledge.
• Su, I. Hattwick, I., Southworth, C. et al., (2022). Interactive Exploration of a Hierarchical Spider Web Structure with Sound, J Multimodal User Interfaces 16, 71–85,
• Su, I., Qin, Z., Saraceno, T., Krell, A., Mühlethaler, R., Bisshop, A. & Buehler, M.J. (2018). Imaging and Analysis of a Three-Dimensional
• Zari, M.P. (2007). Biomimetic Approaches to Architectural Design for Increased Sustainability. SB07 New Zealand Sustainable Building Conference. 33-42.
• URL 1: https://amidolling.wordpress.com/2014/01/28/heather-knight-ceramics, Erişim Tarihi:3.10.2022
• URL 2: https://artaxis.org/artist/rebecca-hutchinson/#jp-carousel-20177), Erişim Tarihi:3.10.2022
• URL 3: https://onedio.com/haber/hayvanlar-aleminin-mimarlari-ve-yaptiklari-mukemmel-yuvalar-386597, Erişim Tarihi:3.10.2022
• URL 4: https://smarthistory.org/gaudi-sagrada-familia/, Erişim Tarihi:3.10.2022
• URL5:https://www.researchgate.net/figure/An-example-of-the-use-of-visual-analogy-in-design-by-Santiago-Calatrava-Top- Alamillo_fig1_38144756, Erişim Tarihi:3.10.2022
• URL 6: https://www.youtube.com/watch?v=ROqL-8h_7DM, Erişim Tarihi: 04.10.2022
• URL 7: https://studiotomassaraceno.org/in-orbit/, Erişim Tarihi: 04.10.2022
• URL 8 : https://studiotomassaraceno.org/in-orbit/, Erişim Tarihi: 04.10.2022
• URL9 : https://studiotomassaraceno.org/algo-rhiythms/, Erişim Tarihi : 05.10.2022