PERGAMON ANTİK KENTİ ŞÖLEN EVİ DUVAR RESİMLERİNİN RESTORASYON ÇALIŞMALARI (KALDIRMA, TAŞIMA, ONARIM VE ÖZGÜN KONUMUNA YERLEŞTİRİLMESİ)

Yıl 2024, Sayı: 22, 1 - 17, 31.08.2024

Yaşar Selçuk Şener , Berna Çağlar Eryurt , Serap Özdemir

Öz

Bu çalışma, Pergamon Antik Kenti’nin doğu yamacında yer alan Şölen Evi yapısında bulunan Helenistik dönem duvar resimlerinin kaldırılması, yeni taşıyıcıya aktarılması ve tekrar özgün konumuna yerleştirilmesini kapsamaktadır. Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün yürüttüğü Pergamon Kazı Başkanlığı ve Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Kültür Varlıklarını Koruma ve Onarım Bölümü iş birliği ile yürütülen çalışma, uzman, konservatörler ve stajyerlerin oluşturduğu bir ekip ile tamamlanmıştır. Çalışma, 2021 yılında 10 hafta (28 Haziran-15 Temmuz 2021 ve 13 Ekim-20 Kasım 2021 tarihleri arasında) 2022 yılında ise 6 hafta (18 Temmuz-27 Ağustos 2022 tarihleri arasında) olmak üzere toplam 16 hafta / 4 aylık süre içerisinde gerçekleştirilmiştir. 2021 yılındaki çalışmalar iki aşamalı yürütülmüştür. Birinci aşama duvar resimlerin kaldırılması ve atölye ortamına taşınmasını, ikinci aşama ise atölye ortamında gerçekleştirilen restorasyon çalışmalarını kapsamaktadır. 2022 yılına ait çalışmalar ise, 2021 yılının ikinci aşamasında başlanan atölye ortamındaki restorasyon çalışmalarının tamamlanması, duvar resimlerinin Şölen Evi’ne taşınması ve orijinal yerlerine montajı çalışmalarını kapsamaktadır. Duvar resmi onarımlarında yerinde (in situ) koruma öncelikli olmakla birlikte, duvar resimlerinin kaldırılması, taşınması ve yeni taşıyıcıya aktarılması için bir yol haritası oluşturulmuştur. Anadolu’daki Helenistik dönem örnekleri içinde önemli bir yeri olan duvar resimlerinin bozulmasına sebep olan koşulların ortadan kaldırılabilmesi için yapılan bu çalışma, duvar resimlerinin özgün konumlarına yeniden yerleştirilmesi açısından da başka bir öneme sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Pergamon, Şölen evi, Duvar resmi, Koruma, Onarım

Kaynakça

• Eskici, B., Şener, Y.S. (2016). Il progetto di recupero degli affreschi di Zeugma: metodologia di conservazione e di restauro”, ARCHIPPE Studi in onore di Sebastiana Lagona (Editors: M. Frasca - A. Tempio - E. Tortorici), Gruppo Editoriale Bonanno s.r.l. Acireale- Roma: 129- 144.
• Heuman, J., Garland, K. (1987). A Poultice Technique for the Removal of Cellulose Nitrate Adhesive from Textiles. The Conservator, 11(1): 30-33.
• ICOMOS (2003). “Duvar Resimlerinin Korunması-Restorasyonu İçin ICOMOS İlkeleri”, (Erişim Tarihi:03.05.2024) http://www.icomos.org.tr/Dosyalar/ICOMOSTR_tr0533768001536913431.pdf.
• Lee, K. M., Moon, H. Y., Yu, Y.G., Kim S. K. (2017). Experimental Study on Poultices Applying to Remove Fixative (Paraloid B72) on Earthen Mural Painting. Journal of Conservation Science, 34(6):569-580.
• Pirson, F. (2016). Pergamon – Bericht über die Arbeiten in der Kampagne 2015, 2: 135-223.
• Pirson, F., Ateş, G. (2019). “Wasser als (natürliches?) Element in den Naturheiligtümern am Stadtberg von Pergamon”, Natur und Kult in Anatolien, Viertes Wissenschaftliches Netzwerk an der Abteilung Istanbul des Deutschen Archäologischen Instituts, (Ed. Benjamin Engels, Sabine Huy, Charles Steitler), Ege Yayınları: 59-90.
• Pirson, F. (2020). Das neue Forschungsprogramm und die Arbeiten in der Kampagne 2019, e-Forschungsberichte. Deutsches Archäologisches Institut. Doi: https://doi.org/10.34780/aa.v0i2.1025
• Protić, M., Smičiklas, N., Radović, B. (2017). “Aerolam as a Carrier in Mosaics Conservation and Restauration”. Proceedings of the IVAdvanced Ceramics and Applications Conference (Ed. Bill Lee, Rainer Gadow, Vojislav Mitic). Atlantis Press.
• Şener, Y. S., Çetin, C. (2005). “La Depose Des Peintures Murales”, Zeugma II, Peintures Murales Romaines, (Ed. Alix Barbet, Varia Anatolica), XVII, De Boccard edition-Diffusion, Paris: 229-235.
• Şener, Y. S., Eskici B., Çetin C. (2005). “La Restauration Des Peintures Murales”, Zeugma II Peintures Murales Romaines, (Ed. Alix Barbet, Varia Anatolica), XVII, De Boccard edition-Diffusion, Paris: 235–240.
• Şener, Y.S., Eskici, B., Çetin, C. (2002). “Zeugma Antik Kenti Kurtarma Kazılarında (A Bölgesi) Ele Geçen Duvar Resimlerinin Restorasyonu ve Konservasyonu Çalışmaları”, 23. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 17. Arkeometri Sonuçları Toplantısı, (28 Mayıs-01 Haziran 2001, Ankara), Ankara: 109-118.