Analysis of the film Hanım in the Context of Derrida's Deconstructionist Approach

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 20, 171 - 187, 31.10.2025

Dilek Turan Eroğlu

Öz

Derrida's theory of deconstruction aims to question the fixed meanings contained in texts. In cinema, deconstruction generally undermines traditional forms of meaning by examining how cinematic language and narrative forms are structured within a social and cultural context. This approach aims to reveal the ideological, cultural, and social layers underlying the text, rather than simply telling a story. Melodrama's intensely emotional narrative, binary opposition structure, negatively constructed subject characteristics, and the intertwining of individual and social themes allow us to demonstrate, within the framework of Derridean deconstruction, that the identities of characters and the meanings of spaces are not fixed but are constantly reproduced. The assumption that the identities of characters and the symbolic meanings of spaces in films are fixed is problematic in traditional analytical approaches. This study aims to demonstrate that these structures are constantly changing and reproduced with every interaction and context. The purpose of this study is to analyze the film Hanım, a melodrama genre, within the framework of Derrida's deconstruction theory, to demonstrate that the identities of characters and the meanings of spaces are not fixed, but are constantly differentiated and postponed. Deconstruction was chosen as the analytical method because it allows us to analyze the identities of the characters and the meanings of the spaces in the film, without assuming them to be fixed, but rather how they are constantly changing and being reproduced. The findings demonstrate that the main character Olcay's identities as a woman, wife, and mother, and the mansion's meanings of family, tradition, and roots, do not remain constant throughout the film, but rather constantly differentiate and acquire new meanings as the scenes unfold.

Anahtar Kelimeler

Turkiish Cinema , Melodrama , Deconstruction , Derrida , Discourse Analysis

Proje Numarası

xx

Derrida’nın Yapısökümcü Yaklaşımı Bağlamında Hanım Filminin Analizi

Öz

Derrida’nın kuramı yapısöküm, metinlerin içerdiği sabit anlamların sorgulanmasını amaçlar. Sinemada yapısöküm, genellikle sinemasal dilin ve anlatım biçimlerinin toplumsal ve kültürel bağlamda nasıl yapılandığını inceleyerek geleneksel anlam biçimlerinin altını oyar. Bu yaklaşım, filmin anlatılan bir hikâye olmanın ötesinde, metnin alt yapısındaki ideolojik, kültürel ve toplumsal katmanları açığa çıkarmayı amaçlar. Melodram türü yoğun duygusal anlatısı, ikili karşıtlık yapısı, negatif kurulmuş özne özellikleri ve bireysel-toplumsal temaların iç içe geçmesi, Derridacı yapısöküm çerçevesinde karakterlerin kimliklerinin ve mekânların anlamlarının sabit olmadığını ve sürekli yeniden üretildiğini göstermeye olanak tanır. Filmlerde karakterlerin kimlikleri ve mekânların sembolik anlamları, geleneksel analiz yaklaşımlarında sabit kabul edilmesi bir problemdir. Bu çalışma onların her etkileşim ve bağlamla sürekli değişen ve yeniden üretilen yapılar olduğunu göstermeyi hedefler. Bu çalışmanın amacı, Derrida’nın yapısöküm kuramı çerçevesinde bir melodram türü olan Hanım filmini analiz ederek karakterlerin kimlikleri ve mekânların anlamlarının sabit olmadığını, sürekli farklılaştığını ve ertelendiğini ortaya koymaktır. Yapısöküm, filmdeki karakterlerin kimliklerini ve mekânların anlamlarını sabit kabul etmeden, onların sürekli farklılaştığını ve yeniden üretildiğini analiz etme imkân tanıdığından dolayı analiz yöntemi olarak seçilmiştir. Bulgular ana karakter Olcay’ın kadın, eş ve anne kimlikleri; konağın aile, gelenek ve köklülük anlamları, film boyunca sabit kalmadığını, sahneler ilerledikçe sürekli farklılaşıp ve yeni anlamlar kazandığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Türk Sineması , Melodram , Yapı Söküm , Derrida , Söylem Analizi

Etik Beyan

Etik beyan gerekmemektedir.

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum yoktur

Proje Numarası

xx

Teşekkür

Yok

Kaynakça

• Bal., M. (2004) Yapısalcı Anlamdan Yapısökümcü İz: Derrida. Maltepe Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dergisi. 2: 51-62.
• Barthes, R. (2016). Göstergebilimsel Serüven. Çev: Mehmet-Sema Rifat. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bordwell, D., & Thompson, K. (2010). Film art: An introduction (10th ed.). McGraw-Hill Education.
• Brooks, P. (1976). The Melodramatic Imagination: Balzac, Henry James, Melodrama, and the Mode of Excess. Yale University Press.
• Brunette, P., & Wills, D. (1994). Screen/play: Derrida and film theory. Princeton University Press.
• Derrida, J. (1976). Of Grammatology.Çev. Spivak. Baltimore, Amerika Birleşik Devletleri: John Hopkins Press.
• Ertürk, M. (2024). Sociological (Im)Possibility of Deconstruction or Undecidable Aporia: Deconstruction and Sociology. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 31–45.
• Gledhill, C. (1987). “The Melodramatic Field: An Investigation”, Home is Where the Heart is: Studies in Melodrama and the Womans Film. London: British Film Institute
• Gledhill, C. (2000). Rethinking Genre, Çev. Hasan Akbulut, İstanbul.
• Hayward, S. (2000). Cinema studies: The key concepts (2nd ed.). London: Routledge.
• Howells., C. (1999). Derrida: Deconstruction from Phenomenology to Ethics. New York: Polity Press.
• Huber, E. (2008). Dilbilime Giriş. İstanbul: Multilingual Yayınları.
• Megill, A. (2008). Aşırılığın Peygamberleri, İkinci Baskı, Çev. Tuncay Birkan. Ankara: Ayraç Kitapevi.
• Mutlu, E. (2004). İletişim Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Oskay, Ü. (2000). Tek Kişilik Haçlı Seferleri, İstanbul, İnkılap Kitabevi.
• Robinson, A. (2012). Writing and Script: A Very Short Introduction. Oxford University Press.
• Sarup, M. (1997) Post-Yapısalcılık ve Postmodernizm, Çev. Baki Güçlü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Scognamillo, G. (2014). Türk Sinema Tarihi. İstanbul: Kabalc Yayıncılık.
• Stam, R. (2000). Film theory: An introduction. Malden, MA: Blackwell.
• Suner, A. (2006). Hayalet Ev: Yeni Türk Sinemasında Aidiyet, Kimlik ve Bellek (1. Baskı). İstanbul: Metis Yayınları.