Sarı çayakarı Polyphagotarsonemus latus (Banks) (Acari: Tarsonemidae)’un sebze seralarına bulaşma yolları üzerine bir araştırma

Year 2013, Volume: 26 Issue: 1, 1 - 4, 01.06.2013

U. Yükselbaba H. Göçmen

Abstract

Yapılan bu çalışmada, sarı çay akarı Polyphagotarsonemus latus (Banks)’un sebze seralarına
bulaşmasında rol oynayan faktörler ve bulaşma zamanı araştırılmıştır. Çalışma 2004 yılı güz
dönemi ve 2005 yılı boyunca Antalya ilinin Çakırlar beldesi biber ve patlıcan seraları ile bu
seraların çevresinde yapılmıştır. Çalışmada sarı yapışkan tuzak ve bitki örneklemeleri
yapılmıştır. Yapışkan tuzak ve bitki örneklemelerinden elde edilen sonuçlara göre Bemisia
tabaci (Genn.)’nin sera içine akarın bulaşmasında son derece önemli rol oynadığı, thrips, afid
ve galeri sineği gibi diğer uçucu böceklerin rolünün önemsiz olduğu saptanmıştır. Akarın
taşınmasının sera içinde ve dışında daha çok eylül, ekim ve kasım aylarında gerçekleştiği, aralık
ayında ise taşınmanın düşük oranda olduğu tespit edilmiştir. Diğer aylarda ise taşınma
görülmemiştir. Sera çevrelerinden yapılan bitki örneklemelerinde de Rubus fruticosus L.,
Erodium cicutarium sups. bipinnatum L’Herit, Geranium rotundiflorum L. ve Anagallis
arvensis var arvensis L. gibi yabani bitkilerin sarı çayakarına konukçuluk ettikleri ve sera
sezonu dışında akarın buralarda varlığını devam ettirebildiği saptanmıştır.

Keywords

Bemisia tabaci, Polyphagotarsonemus latus, Sarı çayakarı, Bulaşma şekli

The study on dispersal process of broad mite Polyphagotarsonemus latus (Banks) (Acari: Tarsonemidae) to vegetable greenhouses

Abstract

In this study, the infestation period of Polyphagotarsonemus latus (Banks) and the factors playing role in infestation were investigated in vegetable greenhouses. The study was carried out in and out of green pepper and eggplant growing greenhouses located in Cakirlar region of Antalya between autumn 2004 and 2005. In this study, sticky traps and plant samplings methods were used during the sampling period. The results of samplings showed that cotton whitefly, Bemisia tabaci (Genn), played a central role in dispersal of broad mite into greenhouse however other carriers of broad mite such as thrips, aphids and leaf miners did not play important roles in transport mechanism of this pest. Phoresy was higher in and out of greenhouses in September, October and November. The level of dispersal was very low in December and was not observed during the rest of year. Samplings performed nearby greenhouses showed that some weed species such as Rubus fruticosus L., Erodium cicutarium sups. bipinnatum L’Herit, Geranium rotundiflorum L. and Anagallis arvensis var arvensis L are detectable hosts for P. latus and the mite can survive on these weed species in the absence of vegetation in greenhouses

Keywords

-