The Effects of Fertilizers on Environmental Pollution

Year 1995, Volume: 8 Issue: 1, 278 - 287, 01.12.1995

A. Turgut Köseoğlu

Abstract

Environmental pollution caused by fertilizer used in agricultural practices and its effects on human health is being extensively discussed in recent years. In this paper, the mechanism and importance of the pollution in the waters, surface and underground, soils and plants, and its effects on the human health were investigated by using researches carried out in Turkey and other countries. It is concluded that extensive application of fertilizers in the European countries is responsible from the nitrate (NO₃) pollution in the underground waters, whereas in Turkey NO3 pollution caused by agricultural fertilizer applications did not reach important levels yet.

Keywords

Environmental Pollution, Fertilizers, human health

Gübrelerin Çevre Kirliliği Üzerine Etkileri

Abstract

Tarımda kullanılan gübrelerden kaynaklanan çevre kirliliği ve bu kirlenmenin insan sağlığı üzerindeki etkileri son yıllarda yoğun biçimde tartışılmaktadır. Bu makalede, konu ile ilgili olarak Türkiye'de ve diğer ülkelerde yapılan çalışmaların ışığında, gübrelerin yeraltı ve yerüstü sularında, topraklarda ve bitkilerde meydana getirdiği kirlenmenin mekanizması ve boyutları ile insan sağlığına etkileri incelenmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda, özellikle fazla miktarda gübre kullanılan Avrupa ülkelerinde yeraltı sularındaki nitrat (NO3) kirliliğinden büyük oranda tarımda kullanılan gübrelerin sorumlu bulunduğu, Ülkemizde ise gübre kaynaklı NO3 kirliliğinin henüz önemli boyutlarda olmadığı söylenebilir.

Keywords

Çevre Kirliliği, Gübre, insan sağlığı

References

• 1. Nuhoğlu, A., Kurtar, B , Sulak alanların kirlenmesi ve korunması. Göller Bölgesi Tatlı Su Kaynaklarının Korunması ve Çevre Sorunları Sempozyumu (3-5 Haziran 1991, Isparta) Bildirileri, 139-151, 1991.
• 2. Mengel, K., Kirkby, E.A., Principles of Plant Nutrition, 4th Edition. International Potash Institute, Bern, Switzerland, 1987
• 3. Kaçar, B., Bitki Besleme. Ankara Ünıv. Zir. Fak Yayınları 637, Ankara, 1977.
• 4. Nagarajah, S., Emerson, B.N., Abeykoon, V., Yogalingam, S., Water quality of some wells in Jaffna and Kilinochchi with special references to nitrate pollution Tropical Agriculturist, 144, 61-78, 1988.
• 5. Payne, M.R., Farm waste and nitrate pollution. Agriculture and the Environment; Proceedings of the Institution of Water and Environmental Management Annual Symposium, 27-33, 1989.
• 6. Benes, V., Pekny, V., Skorepa, J., Vrba, J., 1989. Impact of diffuse nitrate pollution sources on groundwater quality - some examples from Czechoslovakia. Environmental Health Perspectives, 83, 5-24, 1989.
• 7. Demyttenaere, P , Hofman, G., Ronse, D., Van Ruymbeke, M., Excessive soil mineral-N at harvest of field-grown vegetables: impact on the nitrate pollution of ground and surface water. Nitrates, Agriculture,eau. 239-244, 1990.
• 8. Hanus, H., Schoop, P., Fahnert, D., Nitrogen fertilizing of cereals and nitrate contamination of drainage water. Second Pan-American Regional Conf. on Irrigation and Drainage, 305-317, 1989
• 9. Kovancı, İ., İç Ege Bölgesi Sulama Sularının Bitki Beslenmesi Açısından Kimi Nitelikleri ve Kimyasal İçerikleri Üzerinde Bir Araştırma. Ege Üniv. Zır Fak. Yayınları 364, Bornova, İzmir, 1979.
• 10. Saatçı, F., Hakerlerler, H., Tuncay, H., Okur, İ.B., İzmir İli Civarındaki Bazı Önemli Endüstri Kuruluşlarının Tarım Arazileri ve Sulama Sularında Oluşturdukları Çevre Kirliliği Sorunu Üzerinde Bir Araştırma. Ege Üniv.Araş.Fonu, Proje No. 127, Bornova, İzmir, 1988.
• 11. Saatçı, F., Altınbaş, Ü., Anaç, D., Vural, S., Melez çayı (İzmir) içeriğindeki bazı organik ve inorganik kökenli maddeler ile ağır metallerin nitelik ve nicelik dağılımları üzerine araştırmalar. Ege Üniv.Zir. Fak. Dergisi, 25, 1, 137-151, 1988
• 12. Yahşi, R., Su ve toprak kaynaklarının kirlenmesi ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğünün su kirliliği ile ilgili çalışmaları. Su ve Toprak Kaynaklarının Geliştirilmesi Konferansı, Bildiriler, Cilt II, 661-679, 1981.
• 13. Tokmak, S., Köseoğlu, A.T., Kumluca ve Finike yörelerinde azotlu gübrelerin çevre kirliliğine etkilerinin belirlenmesi. Akd. Üniv. Zir. Fak. Dergisi (Baskıda).
• 14. Aydemir, O., İnce, F., Bitki Besleme. Dicle Üniv. Eğitim Fak. Yayınları No:2, Diyarbakır, 1988.
• 15. Lagerwerff, J. V., Lead, mercury and cadmium as environmental contaminants. In: Micronutrients in Agriculture, pp. 593-636. Eds. J.J. Mortvedt, P.M. Giordano, W.L. Lindsay. Soil Sci. Soc. Am., Madison, USA, 1972.
• 16. Baechle, H.T., Wolstein, F., Cadmium compounds in mineral fertilizers. The Fertilizer Society, Proc. No.226; London, 1984.
• 17. Akçay, H., Evcimen, T.H., Fosforik asitten yan ürün olarak uranyum kazanılma teknolojisi ve Türkiye'nin bu yoldaki çalışmaları. Ege Üniv. Nükleer Araş. Enst. Nükleer Teknoloji Birimi Seminer Notu, 1980.
• 18. Dobbs, J.E., Mathews, K.M., A survey of naturally occurring radionuclide concentrations in New Zealand soils. New Zealand J. Sci., 19, 243-247, 1976.
• 19. Kovancı, İ, Kılınç, R., Yokaş, İ., İzmir İli tarım topraklarında bulunan radyoaktivite miktarları ve bunun toprak özellikleri ile ilişkileri üzerinde bir araştırma. Çevre-82 Sempozyumu, Dokuz Eylül Üniv. Müh. Mim. Fak. Çevre Müh. Böl. Yayını, İzmir, 1982
• 20. Gök, M., Özbek, H., Çolak, A.K., İçel Bölgesi sera koşullarında yapılan aşırı nitrat gübrelemesinin hıyarda nitrat birikimi üzerine etkisi. Çukurova Üniv. Zir. Fak. Dergisi, 6, 3, 47-58, 1991.
• 21. Köseoğlu, A.T., Tarımda kullanılan gübrelerden kaynaklanan çevre sorunları. Antalya'nın Çevre Sorunları Paneli (17-19 Aralık 1992), Antalya Belediyesi Çevre ve Turizm Şefliği Yayını, 43-44, 1992.