Kendileme Kavramıyla Sanat Nesnesinin Yeniden Üretim Olgusu

Year 2019, Volume: 13 Issue: 24, 11 - 28, 19.07.2019

Aslı Aslan

Abstract

Çevre Psikolojisi, hukuk, sosyoloji vb. alanlarda
kullanılan kavramlardan birisi olan Appropriation (kendileme, kendine mal etme)
kavramının sanat ile olan ilişkisine bakıldığında, kültürel kendileme ile yakın
bağlar kurduğu görülmektedir. Özellikle 1980'li yıllarda, sanat alanında; başka bir sanatçının çalışmasının kopyasını
üreterek, bu yeni üretilen çalışmayı sahiplenme, kendine mal etme olarak
kavramsallaşan appropriation terimi,
dönemin sanat eserlerinde aidiyet ve orijinallik gibi kavramlar için yeni bir
tartışma alanı açmıştır. Sosyal psikoloji alanında ise kendileme (appropriation)
kavramı, bir mekân ya da nesneyle kurulan yakın ilişki sonucu o mekânı/nesneyi benimseme
anlamında kullanılmaktadır. Bu bağlamda terimin günümüz sanat anlayışıyla yakın
ilişki içerisinde olduğu görülmektedir. Bu çalışmada kendileme kavramı,
öncelikle sanat literatüründe yer alan ve var olan sanat eserlerinin yeniden
üretildiği appropriation art
örnekleri üzerinden yol alacaktır. Daha sonra kendileme kavramının sanat
literatüründeki karşılığına bir alternatif olarak, kendilenen nesnelerin/mekânların
sanat eseri olarak yeniden üretildiği eserler tartışılacaktır. Verilen örnekler
göz önüne alındığında, kendileme kavramının sanat eserinde sanatçı kimliğine
dair bir sorgulama alanı yarattığı görülmektedir. Appropriation art örneklerinde, kopyalanan sanat eserinin sanatçı
kimliğini silikleştirdiği ya da aksine yeni bir bağlamda vurguladığı
görülürken; sosyal psikoloji bağlamında kullanılan kendileme teriminin, sanatçı
için özel nesne ya da mekânlarla izleyiciyi buluşturarak, sanatçının belleğinde
yer eden ve kimliğine katkı sağlayan unsurlarla izleyiciyi karşılaştırdığı
söylenebilir.

Keywords

Kendileme, sanat, sanat eseri, orijinallik, yeniden üretim

The Phenomenon of Reproduction of Art Object with the Concept of Appropriation

Abstract

The concept of appropriation, which is one of the concepts used in various fields such as environmental psychology, law, sociology etc., is observed to have established close bonds with the cultural appropriation when its relationship with the art is examined. Conceptualized as reproducing the work of another artist and owning and appropriating such reproduced work in the field of art especially in the 1980s, the term of appropriation has opened a new area of discussion for concepts such as belonging and originality in the artworks of that time. In social psychology, the concept of appropriation is used with the meaning of adoption of a space/object as a result of the close relationship established with that space or object. In this context, it is observed that this term is in a close relationship with today’s understanding of art. In this study, the concept of appropriation will be examined based on the examples of “appropriation art” which exist in the art literature and where the existing works of art are reproduced. Then, as an alternative to the equivalent of the concept of appropriation in the art literature, the works in which the appropriated objects/spaces are reproduced as an artwork will be discussed. Considering the examples given, it is observed that the concept of appropriation creates an area of discussion about artist identity in the work of art. It can be suggested that the work of art that is reproduced in the examples of appropriation art makes the identity of artist less distinctive or otherwise emphasizes it in a new context, while the term of appropriation used in the context of social psychology brings together the audience with special objects or spaces for the artist and compares the audience with the elements that stick in the artist’s memory and contribute to his/her identity.

Keywords

Appropriation, art, artwork, originality, reproduction

References

• Adorno, T. W., (2016). Kültür Endüstrisi Kültür Yönetimi (N.Ülner, M.Tüzel, E.Gen, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları. Ananth, D., (2016). Başlangıçta...Varışta.Uwe Fleckner (Der.), Sarkis Külliyatı Üzerine Bellek ve Sonsuz, (s.215-235) içinde. İstanbul: Norgunk Yayıncılık. Barthes, R., (1977). Image Music Text. London: Fontana Press. Benjamin, W., (2014). Pasajlar (A. Cemal, Çev). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Bilgin, N., (1990). Fiziksel Mekândan İnsani ya da İnsanlı Mekâna. Mimarlık. 90/3, 62-65 Buchloch. B. H. D., (2009). Parody and Appropriation in Francis Picabia, Pop and Sigmar Polke//1982. David Evans (Ed.), Appropriation, (s.178-188) içinde. Cambridge: MIT Press. Fleckner, U., (2016). Theatrum Mundi.Uwe Fleckner (Der.), Sarkis Külliyatı Üzerine Bellek ve Sonsuz, (s.281-287) içinde. İstanbul: Norgunk Yayıncılık. Göregenli, M., (2015). Çevre Psikolojisi İnsan Mekân İlişkileri. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Herle, A., (2016). Anthropology Museums and Museum Anthropology. The Cambridge Encyclopedia of Anthropology. Erişim:26.03.2019. https://goo.gl/QuVGw9 Jameson, F., (2011). Postmodernizm ya da Geç Kapitalizmin Kültürel Mantığı. (N. Plümer -A. Gölcü, Çev.). Ankara: Nirengi Kitap. Irvin, S., (2005). Appropriation and Authorship in Contemporary Art. British Journal of Aesthetics, 45/ 2, 123-137 Erişim: 10.03.2019. https://bit.ly/2PoFngs Levine, S., (2016). Açıklama. Charles Harriseon, Paul Wood (Ed.), Sanat ve Kuram 1900-2000 Değişen Fikirler Antolojisi, (S. Gürses, Çev.). (s.1090-1091) içinde. İstanbul: Küre Yayınları. Öztürk, R., (2008). Sarkis. İpek Duben, Esra Yıldız (Ed.), Seksenlerde Türkiye’de Çağdaş Sanat: Yeni Açılımlar, (s.52-73) içinde. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Şahiner, R., (2013). Sanatta Postmodern Kırılmalar. Ankara: Ütopya Yayınevi. Van Camp, J. C., (2007) Originality in Postmodern Appropriation Art. The Journal of Arts Management, Law, and Society, 36/ 4, 247-258. Welchman, J. C., (2009). Global Nets: Appropriation and Postmodernity//2001. David Evans (Ed.). Appropriation, (s.194-204) içinde. Cambridge: MIT Press. Revolverwarholgallery. Andy Warhol and The Art of Appropriation. (2018). Erişim: 07.03.2019. https://goo.gl/jRuuES Tate-Art Term. Erişim: 29.06.2019. http://bit.ly/2ZXWUQw TateShots. (2011). Do Ho Suh- Staircase III. Erişim: 10.03.2019. https://bit.ly/2Eyq7vm