Çalışanların Demografik Özelliklerinin Örgütsel Adalet Algılarına Etkisi: Afyonkarahisar’da Bir Termal Otel İşletmesi Örneği

Yıl 2022, Sayı: 13, 71 - 84, 01.07.2022

Mehmet Demirtaş , Hayrettin Ertan

Öz

Son yıllarda, “adalet” algısı iş dünyasında daha çok tartışılmaya başlanmıştır. Adalet algısı yüksek olan çalışanların işyerinde daha istekli ve gayretli çalışacaklarına yönelik beklentiler vardır.
Bu bağlamda, örgütsel adalet algısının bileşenlerinin ve genel düzeylerinin saptanması önemlidir. Colquitt’in (2001) dört boyutlu örgütsel adalet ölçeği, adalet algısını ölçmede çok kapsamlı ve güvenilir bir ölçek olarak görülmektedir. Buna göre, çalışanların örgütlerindeki adalet algılarını dört boyut belirlemektedir: Dağıtımsal adalet, süreçsel adalet, kişilerarası adalet ve bilgilendirme adaleti.
Bu çalışmada, örgütsel adalet algısının genel düzeyini belirleyen örgütsel adaletin bileşenleri (boyutları) üzerinde durulmuş ve çalışanların örgütsel adalet algılarının demografik özelliklerine bağlı olarak değişip değişmediği saptanmıştır.
Araştırmanın örneklemini Afyonkarahisar’da faaliyette bulunan beş yıldızlı bir termal otel işletmesindeki 102 çalışan oluşturmaktadır. Veriler 2020 Mart/ Haziran aylarını kapsayan dört aylık sürede yüz yüze anket uygulaması yoluyla elde edilmiştir. Anket ile ilgili gerekli açıklamalar yapılmıştır. Anket çalışanlara dağıtılmış ve uygun bir süre verilerek toplanmıştır. Dolayısıyla, çalışanların özgür bir şekilde ankete cevap vermelerine imkân sağlanmıştır. 102 çalışandan anket yoluyla elde edilen veriler SPSS paket programı kullanılarak analiz edilmiştir.
Örgütsel adalet algısının genel düzeyini belirleyen örgütsel adalet algısı ve bileşenlerinin, çalışanların demografik özelliklere bağlı olarak anlamlı değişip değişmediğini belirlemek için Ki-Kare (Chi-Square) Analizi yapılmıştır. Sonuçta yaş ile kişilerarası adalet algısı ve süreçsel adalet algısı arasında; gelir ile örgütsel adalet algısı, dağıtımsal adalet algısı, kişilerarası adalet algısı ve bilgilendirme adaleti algısı arasında; unvan ve kıdem ile sadece bilgilendirme adaleti algısının anlamlı değiştiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Adalet, Örgütsel Adalet Algısı ve Boyutları, Demografik Değişkenler

Teşekkür

Sayın editör makalemizin değerlendirilmesi için gösterdiğiniz çabaya teşekkür ederim. Meslek hayatınızda başarılar dilerim.

Kaynakça

• Aggarwal, A. vd., (2018), “Examining the Impact of Leader-Member Exchange on Perceptions of Organizational Justice: The Mediating Role of Perceptions of Organizational Politics, Theoretical Economics Letters”, 2018, 8.
• Altaş, Sabiha Sevinç ve Hülya Gündüz Çekmecelioğlu (2015). “Örgütsel Adalet Algısının İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İş Performansı Üzerindeki Etkileri: Okul Öncesi Öğretmenleri Üzerinde Bir Araştırma”, İktisadî ve İdarî Bilimler Dergisi, Cilt: 29, Sayı: 3, 421-439.
• Au, Al K. C. ve Kwok Leung (2016). “Differentiating the Effects of Informational and Interpersonal Justice in Co-Worker Interactions for Task Accomplishment”, Applied Psychology: An International Review, 65 (1), 132–159.
• Azeem vd,(2015), “Impact of Organizational Justice and Psychological Empowerment on Perceived Organizational Performance: The Mediating Role of Organizational Citizenship Behaviour., American Journal of Industrial and Business Management”, 5.
• Ci̇hangi̇roğlu, N, Yılmaz, A . (2010). “Çalışanların Örgütsel Adalet Algısının Örgütler İçin Önemi”, Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 10 (19) , 194-213. Collins Cobuild English Language Dictionary, Printed and Bound in Great Britain by Harper Collins Manufacturing, Glasgow, 1994.
• Çolak, M. ve Erdost, H.E. (2004); “Organizational Justice: A Review Of The Literature And Some Suggestions For Future Research ”, H.Ü. İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 22, Sayı 2, 2004, 51-84.
• Dai, L.T. and Xie, H.X. (2016), “Review and Prospect on Interactional Justice”, Open Journal of Social Sciences, 2016, 4, 55-61.
• El Shikieri, A. B. ve Musa, H. A. (2012), “Factors Associated with Occupational Stress and Their Effects on Organizational Performance in a Sudanese University”,SciRes(http://www.SciRP.org/journal/ce)http://dx.doi.org/10.4236/ce.2012.31022. Vol.3, No.1, 134-144.
• Enoksen, E. (2015). “Examining the Dimensionality of Colquitt’s Organizational Justice Scale in A Public Health Sector”, Psychological Reports: Employment Psychology & Marketing, 2015, 116, 3, 723-737.
• Frías-Armenta, M., López-Escobar, A. E., & Silveira, G. J. (2016). Procedural & Distributive Justice and Amenability to Psychological Treatment in Juvenile Delinquents. Advances in Applied Sociology, 6, 57-66. http://dx.doi.org/10.4236/aasoci.2016.62006
• Hurst, C., Scherer, L. ve Allen, J. (2017). “Distributive Justice for Volunteers”, Nonprofit Management&Leadership, Vol. 27, No. 3, Spring 2017, 411-421.
• İçerli, L. (2010),”Örgütsel Adalet: Kuramsal Bir Yaklaşım”, Girişimcilik Ve Kalkınma Dergisi, 5(1): 67-88.
• İmamoğlu, S. Z., İnce, H., Türkcan, H. Ve Atakay, B. (2019), “The Effect of Organizational Justice and Organizational Commitment on Knowledge Sharing and Firm Performance”, Procedia Computer Science 158, 899-906.
• İplik, F. N. (2009). “Algılanan Örgütsel Adaletin Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Üzerindeki Etkisinin Belirlenmesine Yönelik Süpermarket Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma: Adana İli Örneği” Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 25, Aralık 2009, 107-118).
• Frías-Armenta, M. Vd.,(2016), “Procedural & Distributive Justice and Amenability to Psychological Treatment in Juvenile Delinquents”, Advances in Applied Sociology, 6, 57-66.
• Jašková, I. (2015). “Organizational Justice, Employee Motivation and Performance”, Proceedings of the European Conference on Management, Leadership & Governance, 2015, 560-568.
• Kaya, N., Aydin, S. and Ayhan, O. (2016) The Effects of Organizational Politics on Perceived Organizational Justice and Intention to Leave. American Journal of Industrial and Business Management, 6, 249-258. http://dx.doi.org/10.4236/ajibm.2016.63022
• Kılıç, S., ve Toker, K. (2020). “Örgütsel Adalet ile Örgütsel Sinizm Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Journal of Yasar University, 15/58, 288-303.
• Liu, M. J., Xie, Z. L., (2020), The Impact of High-Performance Work System on New Generation Employees’ Turnover Intention:Psychological Capital as Mediator and Perceived Organizational Support as Moderator”, American Journal of Industrial and Business Management, February.
• Mahoney, K. T. (2013). “Equity Theory at 50”, The Industrial Organizational Psychologist, October 2013, Volume 51 Issue 2, 158-161.
• Monged, T.M. vd.(2019), “The Effect of Demographic Factors on Organizational Justice and Intention to Leave in the Private Higher Education Sector in Egypt”, Open Access Library Journal Online.
• Nawaz, K. vd.(2018), “Impact of Organizational Justice on Engineering Workers Job Satisfaction (a Research on 100 Engineering Workers Are Working in Department of Electrical at Al-Arabia Sugar Mill, Noon Sugar Mill and Shakarganj Sugar Mill Manufacturing Plants in Sugar Industry of Pakistan)”, American Journal of Industrial and Business Management.
• Nadiri, H. ve Tanova, C. (2010). “An Investigation of The Role of Justice in Turnover Intentions, Job Satisfaction, and Organizational Citizenship Behavior in Hospitalitiy Industry”, International Journal of Hospitality Management 29, 33-41.
• Ölçer, F. (2015), “The Investigation of the Relationship Between Organizational Justice and Turnover Intention: The Mediating Role of Organizational Commitment”, Economic Computation & Economic Cybernetics Studies & Research, 1-20.
• Özer, G. ve Günlük, M.(2010), “Örgütsel Adaletin Muhasebecilerin İş Memnuniyeti ve İşten Ayrılma Eğilimine Etkisi”, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2).
• San, İ.(2017), “Örgütsel Adalet İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Ampirik Bir Çalışma”, İstanbul Ticaret Üni., Sos. Bil. Enstitüsü, Y. Lisans Tezi, İstanbul.
• Srivastava, U. R.,(2015), “Multiple Dimensions of Organizational Justice and Work-Related Outcomes among Health-Care Professionals”, American Journal of Industrial and Business Management.
• Şahin, R. ve Kavas, E. (2016), “Örgütsel Adalet İle Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin Belirlenmesinde Öğretmenlere Yönelik Bir Araştırma: Bayat Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, Yıl: 2016, Cilt: 7, Sayı: 14, Isparta
• Titrek, O. (2009), “Okul türüne göre okullardaki örgütsel adalet düzeyi”. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, Cilt: 6:2.
• Usta, I., Karalar, S. ve Demiralay, T. (2019). “Örgütsel Adalet Algısı ve Örgütlerde İntikam Niyeti Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, C.9, S.2, 535-557.
• Yüksekbilgili, Z., Akduman, G. ve Hatipoğlu, Z. (2016), “Eğitim Düzeyine Göre Örgütsel Adalet Algısı”, The Journal of Academic Social Science Yıl: 4, Sayı: 32, Kasım
• Wei, X., Hisrich, R.D. ve Peng, X. (2020), “Chinese Employees’ Psychological Empowerment and Voice Behavior:Organizational Justice as a Moderator”, Social Behavior and Personality, Vol.48, Issue 6, 1-12.
• Wu, S.Q. and Xiao, J. (2014), “Organizational Justice as Mediator of the Discretionary Human Resource Practice-Organizational Citizenship Behavior Relationship: Evidence from Enterprises in China”, Journal of Human Resource and Sustainability Studies, 2, 173-181.
• Zeng, Z. ve Ye, M.,(2016), “The Influence of Organizational Justice on Employees Compulsory Citizenship Behavior: The Mediation Effect of Psychological Security”, Open Journal of Social Sciences.