Özet
Manas Destanı ve Manas ruhunun
millî-manevî bütünlüğü sağlayıcılığı ve zengin bir milli hafıza ürünü oluşu
birçok araştırmacı ve edebiyat otoritesinin dikkatini üzerine çekmiştir. Ancak
bir yazar kimliğiyle bu eseri değerlendiren ve eserlerinde yer vermek suretiyle
hem destanın evrensel boyutta tanınmasına hem de kendi eserlerinin bu destan
vesilesiyle evrensel boyuta taşınmasına en büyük katkıyı sağlayan Cengiz
Aytmatov olmuştur. Manas Destanı'nı kendisi açısından tam zamanında keşfeden ve
sanatı için sanatsal yönünü değerlendirmesini bilen Aytmatov, destanı tanıma,
tanıtma ve yararlanma konularında birlikte yola çıktığı ve aynı kulvarı
paylaştığı çağdaşlarının önüne geçerek mahalliden milliye ve oradan da
evrensele açılan kapıyı aralayabilmiştir. Kendine özgü üslup ve orijinalitesi
nedeniyle Aytmatov'un Manas Destanı'na dönük yüzü ve eserlerinde yer veriş
biçimi çağdaşlarına nazaran tamamen farklı bir çizgide seyretmiştir. Söz konusu
destanın ortak Türk kültür ve medeniyetinin bir değeri olması ve Aytmatov'un bu
değeri global anlamda dünyaya duyurması onun ikinci bir Manas/çağdaş Manas
olarak anılmasına da neden olmuştur. Bu karşılıklı etkileşim, destanın ve Manas
ruhunun Aytmatov anlatılarına ayrı bir sanatsal renk, ahenk, ritim, ışık ve
manevî güç katmasına vesile olmuştur. Bu ortak kültür dinamikleriyle yoğrulan
yazar, aynı zamanda Türk dünyasının ortak sesi olma misyonunu da üstlenmiştir.
Aytmatov, Kırgız halkının tarihi süreç içerisinde derlediği ve kendi
değerleriyle renklendirdiği kültür, medeniyet, örf-adet, gelenek-görenek, yaşam
felsefesi ve görüşlerinin bir bütününü oluşturan, kısacası ortak Türk
dünyasının kültürel kodlarıyla milli hafızasını özünde barındıran Manas Destanı
aracılığıyla kendi görüş ve düşüncelerini evrensel boyuta taşıma olanağını da
bulmuştur. Çünkü Aytmatov'un kahramanları “Manas’ın” ruhundan ateş almış, onun
ruhuyla özdeşleşmiş güçlü karakterlerdir.
Primary Language | Turkish |
---|---|
Journal Section | Research Articles |
Authors | |
Publication Date | January 1, 2018 |
Acceptance Date | February 17, 2018 |
Published in Issue | Year 2018 Volume: 6 Issue: 14 |