Ergenlerde Psikolojik Sağlamlığın Açıklanmasında Temel Psikolojik İhtiyaçların Rolü

Year 2025, Volume: 27 Issue: 1, 319 - 328, 03.03.2025

Özge Canoğulları , Yasin Yılmaz , Fulya Cenkseven Önder

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1287855

Abstract

Psikolojik sağlamlık, bireyin karşılaştığı olumsuz yaşantılar karşısında göstermiş olduğu uyum sağlama ve başa çıkma becerisi olarak tanımlanmaktadır. Psikolojik sağlamlık sosyal destekle ilişkilidir ve benlik algısı, sevgi, şefkat, bir gruba ait olma gibi temel ihtiyaçlar karşıladığında hem fiziksel hem de ruh sağlığını doğrudan olumlu etkilemektedir. Ergenlik dönemi, yoğun duyguların ve çalkantıların yaşandığı bir dönem olduğundan bu dönemde ergenlerin karşılanan psikolojik ihtiyaçlarının ve algıladıkları aidiyet duygusunun psikolojik sağlamlık düzeyiyle ilişkili olduğu belirtilmektedir. Bu sebeple araştırmada ergenlerde temel psikolojik ihtiyaçların psikolojik sağlamlığı ne düzeyde yordadığını belirlemek amaçlanmıştır. Araştırma, Hatay ili merkez ilçelerinde yer alan ortaöğretim kurumlarında öğrenim gören 264’ü kız (%61) ve 169’ü (%39) erkek toplam 433 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiştir. Veriler Çocuk ve Genç Psikolojik Sağlamlık Ölçeği ile Temel Psikolojik Sağlamlık Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Öğrencilerin temel psikolojik ihtiyaçlarının psikolojik sağlamlığı ne düzeyde yordadığını belirlemek için çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışma sonucunda ilişki, yeterlik ve özerklik ihtiyaçlarının birlikte ergenlerde psikolojik sağlamlığı yüzde 42 oranında yordadığı görülmüştür. Çıkan sonuçlar ilgili alan yazın doğrultusunda tartışılmış ve yorumlanmıştır. Temel psikolojik ihtiyaçların karşılanmasının psikolojik sağlamlık üzerinde olumlu etkisi göz önüne alındığında ergenlere ve ailelerine bu konuyla ilgili bilgilendirici çalışmalar yapılması önerilebilir. Değişkenler arasındaki ilişkiyi araştıran başka çalışmaların yapılması ve farklı örneklem gruplarıyla çalışılması ileride yapılacak araştırmalar için önerilebilir.

Keywords

ergen, psikolojik ihtiyaçlar, psikolojik sağlamlık

Supporting Institution

Yoktur

Project Number

Yoktur

Thanks

Yoktur

The Role of Basic Psychological Needs in Explaining Psychological Resilience in Adolescents

Abstract

Psychological resilience is an individual's ability to adapt and cope in the face of negative experiences. Since adolescence is a period of intense emotions and turbulence, it is stated that the psychological needs of adolescents and the sense of belonging they perceive are related to the level of psychological resilience. For this reason, the aim of this study was to determine to what extent basic psychological needs predict psychological resilience in adolescents. The research was carried out on a total of 433 students, 264 female (61%) and 169 male (39%), studying in secondary education institutions located in the central districts of Hatay province. Data were collected using the Child and Adolescent Resilience Scale and the Basic Psychological Resilience Scale. Multiple regression analysis was used to determine the extent to which students' basic psychological needs predict psychological resilience. As a result of the study, it was found that relationship, competence and autonomy needs together predicted psychological resilience in adolescents by 42 percent. The results were discussed and interpreted in line with the relevant literature. Considering the positive effect of meeting basic psychological needs on psychological resilience, it may be recommended to conduct informative studies on this issue for adolescents and their families.

Keywords

psychological needs, adolescents, psychological resilience

Project Number

Yoktur

References

• Arslan, G. (2015). Psikolojik istismar, psikolojik sağlamlık, sosyal bağlılık ve aidiyet duygusu arasındaki ilişki. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36, 47-58.
• Baskin, T. W. (2004). Belongingness as a major resiliency factor for students with low peer acceptance in a multicultural environment (Doctoral dissertation). University Of Wisconsin-Madison, ABD.
• Block, J. & Kremen, A. M. (1996). IQ and ego resiliency: Conceptual and empirical connections and separateness. Journal of Personality and Social Psychology, 70(2), 349-361.
• Deci, E. L. & Ryan, R. M. (2000). The" what" and" why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological inquiry, 11(4), 227-268.
• Deci, E. L, Ryan, R. M., Gagne, M., Leone, D.R., Usunov, J., & Kornazheva, B. P. (2001). Need satisfaction, motivation and well-being in the work organizasions of a former esatern bloc country: A cross-cultural study of self determination. Personality And Social Psychology Bulletin, 27(8), 930-942.
• Dermen, O. (2008). Ergenlerde psikososyal gelişim. Adölesan Sağlığı II Sempozyum Dizisi, İstanbul.
• Doğan, T. (2015). Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği’nin Türkçe uyarlaması: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 93-102.
• Duru, E. (2015). Genel Aidiyet Ölçeği’nin psikometrik özellikleri: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5(44), 37-47.
• Gizir, C. A. (2007). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler üzerine bir derleme çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 113-128.
• González, L., Castillo, I., & Balaguer, I. (2019). Exploring the role of resilience and basic psychological needs as antecedents of enjoyment and boredom in female sports. Revista de Psicodidáctica, 24 (2), 131–137.
• Gupta, K., Singh, D., & Slathia, K. (2020). Resilience, psychological needs and wellbeing among adolescents of border areas of Jammu. International Journal of Applied Social Science, 7(8), 323-327. doi: 10.36537/IJASS/7.7&8/323-327.
• Hagerty, B.M., Lynch-Sauer, J., Patusky, K.L., Bouwsema, M., & Collier P. (1992). Sense of belonging: A vital mental health concept. Arch Psyc Nurs, 6, 172-177.
• Hill, L. H. (2006). Sense of belonging as connectedness, American Indian worldview and mental health. Archives of Psychiatric Nursing, 20(5), 210–216. doi:10.1016/j.apnu.2006.04.003.
• Jones, W. H., & Carver, M. D. (1991). The experience of loneliness: Adjustment and coping implications. Handbook of social and clinical psychology: The health perspective. New York: Pergamon.
• Kağıtçıbaşı, Ç. ve Cemalcılar, Z. (2017). Dünden bugüne insan ve insanlar sosyal psikolojiye giriş (19. Baskı). İstanbul: Evrim Kitabevi.
• Karaırmak, Ö. (2006). Psikolojik sağlamlık, risk faktörleri ve koruyucu faktörler. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 129-142.
• Keleş, Y. (2015). İnsan kaynakları yönetiminin tarihi gelişimi. E. Pelit (Ed.), Turizm işletmelerinde insan kaynakları yönetimi içinde (ss. 17-43). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Kesici, Ş., Üre Ö., Bozgeyikli, H. ve Sünbül, A. M. (2003). Temel psikolojik ihtiyaçlar ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. VII. Ulusal PDR Kongresi Bildiri Özetleri Kitabı, Malatya.
• Kesici, S. (2015). Psychological needs as predictors of human values in high school students. The Anthropologist, 19(2), 499-506. doi:10.1080/09720073.2015.11891684.
• Koçyiğit, M., Tekel, E. ve Karadağ, E. (2018). Eğitimde ahlâk ve etik. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Larson, R. W. (2011). Positive development in a disorderly world. Journal of Research on Adolescence, 21, 317–334. doi:10.1111/jora.2011.21.issue-2.
• Lera, M. J. & Abualkibash, S. (2022). Basic psychological needs satisfaction: A way to enhance resilience in traumatic situations. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19, 6649. doi: 10.3390/ijerph19116649.
• Liebenberg, L., Ungar, M., & LeBlanc, J. C. (2013). The CYRM-12: A brief measure of resilience. Canadian Journal of Public Health, 104(2), 131-135.
• Liu, Y. & Huang, X. (2021) Effects of basic psychological needs on resilience: A human agency model. Frontiers in Psychology, 12, 1-8. doi:10.3389/fpsyg.2021.700035.
• Malone, G. P., Pillow, D. R., & Osman, A. (2012). General Belongingness Scale. Personality and Individual Differences, 52(3), 311-316. doi: 10.1016/j.paid.2011.10.027.
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370-96.
• Masten, A. S. (2001). Ordinary magic: Resilience processes in development. American Psychologist, 56, 227–238. doi:10.1037/0003-066X.56.3.227.
• Neufeld, A. ve Malin, G. (2019). Exploring the relationship between medical student basic psychological need satisfaction, resilience, and well-being: A quantitative study. Medical Education, 19(405), 1-8. doi:10.1186/s12909-019-1847-9.
• Neufeld, A., Mossiere, A., & Malin, G. (2020). Basic psychological needs, more than mindfulness and resilience, relate to medical student stress: A case for shifting the focus of wellness curricula. Medical Teacher, 42(12), 1401–1412.
• Ryan, R. M. (1995). Psychological Needs and the Facilitation of Integrative Processes. Journal of Personality, 63, 397- 427.
• Ryan, R. M., & Brown, K. W. (2003). Why we don’t need self-esteem: On fundamental needs, contingent love, and mindfulness. Psychological Inquiry, 14, 71 – 77.
• Ryan, R. M. and Deci, E. L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55 (1), 68–78. doi:10.1037/0003-066X.55.1.68.
• Ryan, R.M. & Deci, E.L. (2002). Handbook of self-determination research. Rochester. New York: The University of Rochester Press.
• Sheldon, K. M., Elliot, A. J., Kim, Y. ve Kasser, T. (2001). What is satisfying about satisfying events? Testing 10 candidate psychological needs. Journal of Personality and Social Psychology, 80, 325-339.
• Thein, K. M. & Phyoe, A. C. M. (2017). Relationship between satisfying psychological needs and resilience in B.Ed students. Yangon University of Education Research Journal, 7(1), 1-15.
• Xu, S., Liu, Z., Tian, S., Ma, Z., Jia, C. ve Sun, G. (2021). Physical activity and resilience among college students: The mediating effects of basic psychological needs. Int. J. Environ. Res. Public Health, 18(7), 3722. doi:10.3390/ijerph18073722.
• Werner, E. E. (2013). What can we learn about resilience from large scale longitudinal studies?. in Handbook of Resilience in Children (ss. 87-102). Boston, MA: Springer. doi:10.1007/978-1-4614-3661-4_6.
• Werner, E. E., & Smith, R. S. (1992). Overcoming the odds: High risk children from birth to adulthood. New York: Cornell University Press
• Yayman, E. (2019). Ergenlerde sosyal medya bağımlılığı oyun bağımlılığı ve aile işlevleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek lisans tezi). İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Yazgan İnanç, B. ve Yerlikaya, E. (2015). Kişilik kuramları. Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.
• Yıldırım, M., Aziz, I. A., Vostanis, P., & Hassan, M. N. (2022). Associations among resilience, hope, social support, feeling belongingness, satisfaction with life, and flourishing among Syrian minority refugees. Journal of Ethnicity in Substance Abuse, 1-16. doi:10.1080/15332640.2022.2078918.