Türkiye’de Nesnelerin İnterneti Kullanımı ve Çoklu Uyum Analizi ile İncelenmesi

Year 2025, Volume: 27 Issue: 1, 210 - 224, 03.03.2025

Duygu Tunalı

https://doi.org/10.32709/akusosbil.1295122

Abstract

Çalışmada nesnelerin kendi aralarında internet sayesinde veri alışverişi yapabilirliği ile ifade edilen nesnelerin interneti kavramı açıklanarak, Türkiye’de özel amaçla kullanılan internete bağlı cihaz veya sistemler değerlendirilmiştir. Söz konusu cihaz ve sistemler arasından hangilerinin daha çok kullanıldığının belirlenmesi; kullanmayanların neden kullanmadığının ortaya konması ve en çok kullanılanların kimler tarafından tercih edildiğinin yorumlanması amaçlanmaktadır. Bu amaçla araştırmada Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2022 yılında yapılan Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması’nın mikro veri seti kullanılmıştır. Çalışmada incelenen, Türkiye genelinde yapılan anketle toplanan veri setinde 29581 kişiye ait bilgiler yer almaktadır. Veriler SPSS 25 paket programı kullanılarak, frekans tabloları, betimleyici istatistikler ve çoklu uyum analizi ile analiz edilmiş ve yorumlanmıştır. Yapılan analizlerle; en çok özel amaçla kullanılan internete bağlı cihaz veya sistemler olduğu belirlenen “akıllı giysi” olarak genelleştirilebilecek; akıllı saat, internet bağlantılı spor/direnç bandı, gözlük veya kulaklık, güvenlik takip cihazları, internet bağlantılı aksesuar, internet bağlantılı kıyafet veya ayakkabıların; hangi cinsiyet, yaş ve eğitim düzeyindeki kişiler tarafından tercih edildiği çoklu uyum analizi ile grafiksel olarak gösterilerek yorumlanmıştır. Bu tür cihaz veya sistemleri kullanmama nedenleri incelendiğinde; ilk sırada bu cihaz ya da sistemlere gerek duyulmaması ve ikinci sırada fiyatlarının çok yüksek bulunması gelmektedir. Bunun yanında bu tür cihaz veya sistemlerin varlığından haberdar olmayanların profilleri çoklu uyum analizi ile yorumlanmıştır.

Keywords

Nesnelerin interneti, Kategorik veri, Çoklu uyum analizi

The Use of Internet of Things in Turkey and its Investigation with Multiple Correspondence Analysis

Abstract

In this study, the Internet of Things, expressed in the ability of objects to exchange data with each other via the Internet, is explained and the Internet-enabled devices or systems used in Turkey for specific purposes are evaluated. It is aimed to determine which devices and systems are most used, reveal why those who don't use them, and interpret who prefers the most used ones. For this purpose, Information and Communication Technology Usage Survey in Households and by Individuals Micro Data Set, conducted by the Turkish Statistical Institute in 2022 used in the research. The data examined in the study, collected through a survey conducted throughout Turkey, contains information about 29581 people. The data are analyzed and interpreted with the help of frequency tables, descriptive statistics, and multiple correspondence analysis using the SPSS 25 program. With the analyzes made; it can be generalized as “smart clothing”, which is determined to be internet-connected devices or systems most used for specific purposes; smartwatches, internet-connected sports/resistance bands, glasses or headphones, security tracking devices, internet-connected accessories, internet-connected clothing or shoes; which gender, age and education level preferred by people were interpreted by showing them graphically with multiple correspondence analysis. When the reasons not using such devices or systems are examined, these devices or systems aren't needed is the first and their prices are very high is the second. Moreover, the profiles of those who were not aware of the existence of such devices or systems interpreted with multiple correspondence analysis.

Keywords

Internet of things, Categorical data, Multiple correspondence analysis

References

• Alpar, R. (2021). Uygulmalı çok değişkenli istatistiksel yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ashton, K. (2009). That 'internet of things' thing. RFID Journal, 97-114.
• Aşan, Z. (1999). Çok boyutlu kontenjans tablolarında loglinear ve correspondence analizinin birlikte kullanımı ve bir uygulama. (Yayınlanmamış doktora tezi). Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Atzori, L., Iera, A., & Morabito, G. (2010). The internet of things: a survey. Computer Networks, 2787-2805.
• Aytaç, M., & Bayram, N. (2001). Çoklu karşılık getirme analizi ve öğretim elemanları üzerine bir uygulama. V. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu. Adana: Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Ekonometri Bölüm.
• Bayanati, M. (2023). Business Model of Internet of Things and Blockchain Technology in Developing Countries. International Journal of Innovation in Engineering, 3(1), 13-22.
• Benzecri, J. P. (1992). Correspondence analysis handbook. USA: Marcel Dekker Inc.
• Clausen, S. E. (1998). Applied correspondence analysis. USA: Sage Publications.Inc.
• Çakır, F. S., Aytekin, A., & Tüminçin, F. (2018). Nesnelerin interneti ve giyilebilir teknolojiler. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 84-95.
• Çoşkun, D. (2007). Kredi kartı kullanımında etkili olan faktörlerin çoklu uygunluk analizi ile incelenmesi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Erdal, E., & Ergüzen, A. (2020). Nesnelerin interneti (IoT). Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 24-34.
• Filiz, Z., & Çemrek, F. (2007). Üniversite öğrencilerinin barınma sorunlarının uygunluk analizi ile incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(2), 207-224.
• Giusto, D., Iera, A., Morabito, G., & Atzori, L. (2010). The Internet of Things. 20th Tyrrhenian Workshop on Digital Communications. London: Springer.
• Goodwill, A. M., Allen, J. C., & Kolarevic, D. (2014). Improvement of thematic classification in offender profiling:classifying serbian homicides using multiple correspondence,cluster, and discriminant function analyses. Journal of Investigative Psychology and Offender Profiling, 221-236.
• Görkem, L., & Bozoklu, M. (2016). Nesnelerin interneti: Yapılan çalışmalar ve ülkemizdeki mevcut durum. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 47-68.
• Greenacre, M., & Blasius, J. (1994). Correspondence analysis in the social sciences. USA: Academic Press.
• Greenacre, M., & Hastie, T. (1987, Haziran). The geometric ınterpretation of correspondence analysis. Journal of American Statistical Association, 82(398).
• Gündüz, M. Z., & Daş, R. (2018). Nesnelerin interneti: Gelişimi, bileşenleri ve uygulama alanları. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 327-335.
• Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L., & Black, W. C. (1998). Multivariate Data Analysis (Fifth Edition b.). USA: Prentice Hall.
• Hoffman, D. L., & Franke, G. R. (1986, August). Correspondence analysis: Graphical representation of categorical data in marketing research. Journal of Marketing Research, Vol XXIII,, 23.
• Kaciak, E., & Louviere, J. (1990, November). Multiple correspondence analysis of multiple choice experiment data. Journal of Marketing Research Association, 27.
• Kağnıcıoğlu, C. H., & Çolak, H. (2019). Tüketicinin nesnelerin interneti teknolojilerini benimsemesi ve bir uygulama. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(4), 241-268.
• Keleş, A., & Keleş, A. (2018). Nesnelerin internetinin getirdiği yenilikler ve sorunları. Turkish Studies Information Technologies & Applied Sciences, 53-66.
• Koohang, A., Sargent, C. S., Nord, J. H., & Paliszkiewicz, J. (2022). Internet of Things (IoT): From awareness to continued use. International Journal of Information Management, 62, 102442.
• Kopetz, H. (2011). Internet of things. In real-time systems. Boston: Springer.
• Kutup, N. (2011). Nesnelerin interneti; 4H her yerden, herkesle, her zaman, her nesne ile bağlantı. XVI. Türkiye'de İnternet Konferansı, (s. 151-156). İzmir.
• Qadir, Z., Le, K. N., Saeed, N., & Munawar, H. S. (2023). Towards 6G Internet of Things: Recent advances, use cases, and open challenges. ICT Express, 9(3), 296-312.
• Tiryaki, İ., & Öder, L. G. (2022). Tüketicilerin akıllı giyilebilir nesnelerin kullanımına yönelik davranış niyetlerinin genişletilmiş teknoloji kabul modeli aracılığıyla incelenmesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 182-202.
• Topaloğlu, M., Tekkanat, E., & Malakçı, G. (2019). Akıllı cihaz ve insan etkileşimi: Nesnelerin interneti. Ege Eğitim Teknolojileri Dergisi, 3(1), 11-19.